Η ενίσχυση της ελληνικής βιομηχανίας και η στροφή προς μια πιο παραγωγική και εξωστρεφή οικονομία αποτέλεσαν βασικό αντικείμενο συζήτησης στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, το οποίο διεξάγεται από τις 9 έως τις 12 Απριλίου. Κοινή διαπίστωση των συμμετεχόντων ήταν ότι η επαναβιομηχανοποίηση της Ελλάδας δεν είναι επιλογή, αλλά μονόδρομος.
Χαμηλή συμμετοχή της βιομηχανίας στην οικονομία
Ο Κρίστιαν Χατζημηνάς, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών, επεσήμανε ότι η ελληνική βιομηχανία εξακολουθεί να έχει περιορισμένη συμβολή στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τόνισε την ανάγκη για τεχνολογικά εκσυγχρονισμένη επαναβιομηχανοποίηση, ενώ αναφέρθηκε στην πρόταση της ΕΕΝΕ για την καθιέρωση ψηφιακού πιστοποιητικού δεξιοτήτων, το οποίο μπορεί να ενισχύσει την αμοιβή εργαζομένων χωρίς να αυξάνονται οι εισφορές.
Στήριξη κατά την κρίση, αλλά με διαρθρωτικά ελλείμματα
Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος, επικεφαλής της Viohalco, υπενθύμισε πως κατά την περίοδο της πανδημίας, η βιομηχανία στήριξε την οικονομία, ενώ ο τουρισμός είχε υποχωρήσει δραστικά. Παρ’ όλα αυτά, η παραγωγική βάση της χώρας παραμένει ασθενής, κάτι που αποδίδεται στην έλλειψη μακροχρόνιας στρατηγικής και πολιτικής για τη βιομηχανία.
Απαιτείται εθνική στρατηγική
Ο Άγις Πιστιόλας, πρόεδρος του οργανισμού «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ», υπογράμμισε την ανάγκη χάραξης εθνικής στρατηγικής για τη βιομηχανία. Επισήμανε την ύπαρξη σοβαρών ελλείψεων σε υποδομές, καθώς και το αυξανόμενο εμπορικό έλλειμμα, που ξεπέρασε τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024.
Εξωστρέφεια και επενδύσεις
Η Μαίρη Χατζάκου από τη ΜΕΒΓΑΛ ανέδειξε τη σημασία της εξωστρέφειας, σημειώνοντας ότι η εταιρεία της εξάγει ήδη σε 36 χώρες. Επανέλαβε την ανάγκη αξιοποίησης χρηματοδοτικών εργαλείων, ζητώντας ταχύτερες διαδικασίες.
Προκλήσεις και υποστήριξη από τις τράπεζες
Η Ράνια Αικατερινάρη του ΣΕΒ προειδοποίησε για τις επιπτώσεις της γραφειοκρατίας, της ενεργειακής ακρίβειας και της χωροταξικής ασάφειας, επισημαίνοντας ότι όλα αυτά αποθαρρύνουν τις νέες επενδύσεις.
Από την πλευρά του τραπεζικού τομέα, ο Θεόδωρος Τζούρος από την Τράπεζα Πειραιώς τόνισε ότι υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια για χρηματοδότηση επενδύσεων, με αυξανόμενο ενδιαφέρον για στρατηγικούς τομείς όπως η άμυνα και οι υποδομές.
Αναλυτικά:
Μονόδρομο αποτελεί η επαναβιομηχανοποίηση της χώρας και η ενίσχυση της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας. Το κρίσιμο αυτό ζήτημα αναδείχθηκε στο πλαίσιο του 10oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών που πραγματοποιείται στους Δελφούς 9- 12 Απριλίου.
Ο Κρίστιαν Χατζημηνάς, Πρόεδρος Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ), Ιδρυτής EFA GROUP, Ιδρυτής & CEO, THEON, υπογράμμισε τη χαμηλή συμμετοχή της ελληνικής βιομηχανίας στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου, τονίζοντας την ανάγκη σύγχρονης επαναβιομηχανοποίησης με όρους τεχνολογίας. Ανέφερε την πρόταση της Ε.ΕΝ.Ε., κοστολογημένη από τον ΙΟΒΕ, για ψηφιακό πιστοποιητικό δεξιοτήτων, το οποίο θα οδηγεί σε αύξηση μισθού χωρίς επιπλέον επιβάρυνση εισφορών και φόρων, τονίζοντας την πρόσφατη επικύρωση της συνταγματικότητάς της. Επιπλέον, χαρακτήρισε σημαντική την επιτάχυνση των αποσβέσεων και τόνισε ότι μόνο με τέτοια μέτρα η Ελλάδα θα αποκτήσει ανταγωνιστικό προϊόν στις διεθνείς αγορές, ενισχύοντας την εξωστρέφεια.
Η Αντριάνα Παρασκευοπούλου, Διευθύντρια Προγράμματος Ειδήσεων, ΕΡΤ, συντόνισε τη συζήτηση, στη διάρκεια της οποίας ο Μιχαήλ Στασινόπουλος, Εκτελεστικός Διευθυντής, Viohalco, Πρόεδρος, ElvalHalcor και Πρόεδρος, Ελληνική Παραγωγή, επισήμανε ότι η βιομηχανία στήριξε το ΑΕΠ και την ομαλότητα της οικονομίας την περίοδο του covid, που ο τουρισμός κατέρρευσε, αύξησε σημαντικά τις εξαγωγές της, παραμένει όμως ακόμα σε πάρα πολύ αδύναμη θέση.
«Στην Ελλάδα παράγουμε. Έχουμε εταιρείες που εξάγουν σε όλο τον κόσμο και οι ποιοτικοί δείκτες της βιομηχανίας είναι εξαιρετικοί. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά της παραγωγικότητας, αυτή της παραγωγικότητας της οικονομίας. Και σε αυτή υπολειπόμεθα πάρα πολύ σε σχέση με όλες τις χώρες της Ευρώπης. Κάτι που δείχνει ότι η χώρα έχει χάσει την βιομηχανική της βάση. Αυτό πρέπει να αποκατασταθεί» τόνισε ο κ. Στασινόπουλος.
Ο κ. Στασινόπουλος συνέχισε, επισημαίνοντας ότι έχει περάσει μία περίοδος τουλάχιστον 20 ετών, όπου η βιομηχανία έχει ξεχαστεί τελείως, χαρακτηρίζοντας απαραίτητο να γίνει μία στροφή για να έρθει η Ελλάδα σε σύγκλιση με τις άλλες χώρες. Υποστήριξε επίσης ότι ο τραπεζικός τομέας έχει ευθύνη για την αναπτυξιακή πολιτική μιας χώρας και πρέπει να στηρίξει την ελληνική βιομηχανία. «Φωνάζει πια το πράγμα. Η χώρα πρέπει να αυξήσει την παραγωγικότητά της», συμπλήρωσε ο κ. Στασινόπουλος.
Ο Άγις Πιστιόλας, Πρόεδρος Οργανισμού “ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ”, Διευθυντής Μάρκετινγκ και Εξαγωγών, Agrino σημείωσε πως το “ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ” είναι μία μοναδική πρωτοβουλία αμιγώς ελληνικών παραγωγικών επιχειρήσεων που το εγώ υποκλίνεται στο εμείς. Υπογράμμισε ότι ποτέ δεν υπήρξε σοβαρή βιομηχανική πολιτική μεταπολιτευτικά στη χώρα, ούτε στρατηγική εμβάθυνση ώστε να δημιουργηθεί ένα μακρόπνοο σχέδιο. «Δεν υπάρχει εθνική στρατηγική. Επιτέλους πρέπει να αρχίσει αυτή η συζήτηση και να λάβει η βιομηχανία τον χώρο που της αξίζει» σημείωσε ο κ. Πιστιόλας.
Μίλησε για τεράστια ελλείμματα στις υποδομές, εξηγώντας πως μεγάλες βιομηχανικές ζώνες της χώρας δεν συνδέονται συγκοινωνιακά με τις πόλεις στις οποίες βρίσκονται. Πολύ μεγάλο είναι και το έλλειμμα αγαθών, το οποίο όμως είπε ξεπέρασε τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024. «Για να βγούμε από το τέλμα πρέπει να εξάγουμε υπηρεσίες και προϊόντα, στις υπηρεσίες με τον τουρισμό πάμε καλά, στα προϊόντα όχι» υπογράμμισε ο κ. Πιστιόλας, προσθέτοντας ότι πρέπει να στηριχθούν οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Η Μαίρη Χατζάκου, Πρόεδρος, ΜΕΒΓΑΛ στάθηκε στη σημασία της εξωστρέφειας για τις εταιρείες, τονίζοντας ότι χρειάζεται να έχεις ανταγωνιστικά προϊόντα και να κάνεις σωστές επενδύσεις για να αναπτυχθείς στις αγορές. «Η εξωστρέφεια είναι το άλφα και το ωμέγα για τις εταιρείες. Είναι η πνοή κάθε εταιρείας, τουλάχιστον στο δικό μας τον κλάδο. Εμείς εξάγουμε σε 36 χώρες του κόσμου, με τις ΗΠΑ να αποτελούν την κορυφαία αγορά» υπογράμμισε η κυρία Χατζάκου.
Συμφώνησε με την πρόταση της ΕΝΝΕ για ψηφιακό πιστοποιητικό δεξιοτήτων, το οποίο θα οδηγεί σε αύξηση μισθού χωρίς επιπλέον επιβάρυνση εισφορών και φόρων, ζητώντας από την πολιτεία να επιταχύνει τις διαδικασίες για την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων από τις επιχειρήσεις. «Πρέπει να ανοίξουμε τα φτερά μας και μπορούμε, είναι στο χέρι μας» συμπλήρωσε η κυρία Χατζάκου.
Η Ράνια Αικατερινάρη, Πρόεδρος Εκτελεστικής Επιτροπής, ΣΕΒ, υποστήριξε ότι η παγκόσμια αβεβαιότητα μπορεί να οδηγήσει σε «πάγωμα» των επενδύσεων. Σημείωσε ότι η Ευρώπη είναι πολύ πίσω στο θέμα της επαναβιομηχανοποίησης, ενώ την ίδια στιγμή υπάρχει μια τεράστια ρυθμιστική επιβάρυνση από τη πράσινη μετάβαση, τεράστια γραφειοκρατία και υστέρηση στην καινοτομία σε σχέση με τους βασικούς της ανταγωνιστές, την Αμερική και την Κίνα. Παράλληλα, κανείς δεν έχει δώσει σαφείς απαντήσεις για το κόστος της πράσινης μετάβασης, για το ποιος θα πληρώσεις τον λογαριασμό και για το αν όλο αυτό θα έχει όφελος για τους πολίτες.
Η κυρία Αικατερινάρη στάθηκε στο θέμα της χωροταξίας, λέγοντας ότι τα σχέδια για όλους σχεδόν του κλάδους γίνονται σπασμωδικά και μεμονωμένα. «Είναι σαφές ότι για να έχουμε καινούργια παραγωγή θα πρέπει αυτός που θέλει να πάει να χτίσει μία παραγωγική μονάδα, να ξέρει ότι υπάρχουν σαφείς χρήσεις γης, που θα ισχύουν σε βάθος 10-20 ετών», επισήμανε. Όσον αφορά στο κόστος ενέργειας, η κα Αικατερινάρη τόνισε ότι η Ελλάδα είναι στις 5 ακριβότερες χώρες και θα πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για όλες τις χρεώσεις, όπως οι ΥΚΟ και οι απώλειες του δικτύου.
Ο Θεόδωρος Τζούρος, Executive General Manager, Επικεφαλής Εταιρικής & Επενδυτικής Τραπεζικής, Τράπεζα Πειραιώς, υπογράμμισε ότι για να μπορέσει να υπάρξει εξωστρέφεια και ανάπτυξη των ελληνικών εταιρειών χρειάζεται ένα δυναμικό τραπεζικό σύστημα που έχει τα κεφάλαια για να δανείσει και να στηρίξει αυτήν την προσπάθεια. «Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν κεφάλαια για να δανείζουμε και αυτό έχει οδηγήσει τα τελευταία 3 χρόνια σε μια πολύ σημαντική πιστωτική επέκταση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, τα δάνεια στον επιχειρηματικό τομέα έχουν αυξηθεί κατά 19 δις ευρώ (περίπου 30%) την τελευταία τριετία» είπε ο κ. Τζούρος, σημειώνοντας ότι οι ελληνικές τράπεζες χρηματοδοτούν τη πλειοψηφία των επενδυτικών πλάνων που υλοποιούνται στη χώρα μας είτε από μικρομεσαίες είτε από μεγάλες επιχειρήσεις.
Αναφερόμενος στους κλάδους με τη μεγαλύτερη πιστωτική επέκταση, ο κ. Τζούρος στάθηκε στην πράσινη μετάβαση, τις υποδομές, τον τουρισμό και τη ναυτιλία, προσθέτοντας ότι οι τράπεζες εξετάζουν πλέον και λιγότερο παραδοσιακές χρηματοδοτήσεις, όπως το δίκτυο οπτικών ινών, τα data centers και οι μπαταρίες. «Πρέπει να καταλάβουμε ποιες είναι οι τάσεις, ποιες είναι οι προδιαγραφές και πρέπει να πάρουμε και εμείς τα ρίσκα μας, ως τραπεζικός κλάδος, για να μπορέσουμε να πάμε στο επόμενο βήμα» εξήγησε, λέγοντας ότι τα επόμενα χρόνια θα έχει σημαντική ανάπτυξη ο χώρος της άμυνας και της αμυντικής βιομηχανίας. «Στο πλαίσιο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι βλέπουμε αρκετές ελληνικές εταιρείες να θέλουν να εμπλακούν πιο ενεργά στην αμυντική βιομηχανία και για εμάς, στην Πειραιώς, είναι ένας χώρος που στοχεύουμε να εμπλακούμε, προφανώς σε ένα αυστηρό πλαίσιο» συμπλήρωσε ο κ. Τζούρος.
