Η έντονη διπλωματική δραστηριότητα που είναι εμφανής στην Αθήνα, στη Λευκωσία και το Τελ Αβίβ σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ υπογραμμίζει τη σημασία των πρόσφατων επικοινωνιών μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΚΛΑΒΑΙΝΑ
Αυτή η ανταλλαγή πραγματοποιήθηκε λίγο μετά την επίσκεψη του Ισραηλινού πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον, όπου επιβεβαίωσε τη στρατηγική σχέση μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους ο Νετανιάχου μοιράστηκε πληροφορίες από τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, η οποία πιθανότατα περιελάμβανε συζητήσεις για την αναβίωση των ερευνών για το έργο και τη συνεχή προκλητική συμπεριφορά που επιδεικνύει η Αγκυρα. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός παράλληλα με το ισχυρό εβραϊκό λόμπι ασκεί σημαντική πίεση για να εμποδίσει την είσοδο της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35.
Την ίδια στιγμή, Αθήνα και Λευκωσία μαζί αξιοποιούν στρατηγικά όλους τους διαθέσιμους πόρους, ενισχύονται από τη συμμετοχή της Γαλλίας, η οποία έχει δείξει έντονο ενδιαφέρον για το έργο. Αυτός ο διπλωματικός ελιγμός αποτυπώνεται από την πρόσφατη επίσκεψη του Γάλλου υπουργού Αμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνί, καθώς και από την παρουσία του αεροπλανοφόρου «Charles de Gaulle» στο Αιγαίο. Οι εξελίξεις αυτές χρησιμεύουν ως έντονη ένδειξη της υποστήριξης του Παρισιού προς την Ελλάδα και την Κύπρο εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων. Η έκδοση της σχετικής NAVTEX σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας φάσης εξερευνητικών δραστηριοτήτων, η οποία θα επεκταθεί για πρώτη φορά στα διεθνή ύδατα. Ολα αυτά εκτυλίσσονται τη στιγμή που οι Βρυξέλλες, εκπροσωπούμενες από την επίτροπο της Ε.Ε. για τη Μεσόγειο Ντουμπράφκα Σούιτσα, εξέφρασαν δημόσια τη δυσαρέσκειά τους για τα προκλητικά σχόλια που προέρχονται από την Αγκυρα.
Η Τουρκία έχει λάβει ισχυρή θέση κατά του προτεινόμενου έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης, υποστηρίζοντας ότι καμία πρωτοβουλία στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συγκατάθεσή της. Παρά την όλη ανησυχία γύρω από την πορεία υλοποίησης, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ θεωρείται έργο σημαντικής οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι το υποθαλάσσιο καλώδιο θα συνδέσει αποτελεσματικά την ηπειρωτική Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή, με το τελικό της σημείο να βρίσκεται στο Ισραήλ. Οι ελληνικές Αρχές έχουν εκφράσει τη δέσμευσή τους να προχωρήσουν στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, τονίζοντας ότι η πρόσφατη αναβολή της επανάληψης των ερευνών θα πρέπει να θεωρηθεί ως προσωρινή καθυστέρηση και όχι ως οριστική ακύρωση.
Εντονο ύφος από την Τουρκία και προειδοποιήσεις
Λίγες μόλις ημέρες μετά τις αυστηρές προειδοποιήσεις και απειλές που εξέδωσε η Τουρκία -που κοινοποιήθηκαν μέσω διάφορων διπλωματικών και στρατιωτικών διαύλων- ότι δεν θα επιτρεπόταν στην Ελλάδα να επιχειρεί εντός των καθορισμένων ζωνών ενδιαφέροντος της Τουρκίας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τόνισε τη δέσμευσή του για την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή. Εξέφρασε την επιθυμία να καλλιεργήσει μια εποικοδομητική και θετική σχέση με την Ελλάδα. Χαρακτηριστικά είπε κατά την ομιλία του στο διπλωματικό φόρουμ της Αττάλειας ότι «στόχος είναι να διατηρήσουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα τόσο στην ανατολική Μεσόγειο όσο και στο Αιγαίο Πέλαγος και είμαστε αφοσιωμένοι στη διατήρηση μιας θετικής ατμόσφαιρας με τη γειτονική Ελλάδα».
Ωστόσο, η κατάσταση πήρε μια πιο αμφιλεγόμενη τροπή, καθώς ο εταίρος του συνασπισμού του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που είναι ο ηγέτης του Τουρκικού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, εξέδωσε τις δικές του αιχμηρές απόψεις που απευθύνονται στην Αθήνα. Μάλιστα προειδοποίησε σε έντονο ύφος την Ελλάδα ότι πρέπει να είναι προσεκτική στις ενέργειές της. Ακόμα δήλωσε πως η ανεξαρτησία, η κυριαρχία, η πολιτική σταθερότητα και η εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας, μαζί με εκείνα των γειτονικών της χωρών, είναι ευαίσθητα και κρίσιμα ζητήματα που δεν θα πρέπει να είναι ανοιχτά σε διαπραγματεύσεις. Από αυτή την άποψη, η Ελλάδα πρέπει να απέχει από το να ξεπεράσει οποιαδήποτε όρια, προειδοποίησε ο Μπαχτσελί, σηματοδοτώντας ότι οι εντάσεις παραμένουν υψηλές ακόμη και όταν ο Ερντογάν προσπαθεί να προβάλει μια εικόνα διπλωματικού καλού.
Κίνδυνος για ακόμα ένα εθνικό έργο
Τον ασκό του Αιόλου για ολόκληρο το πλέγμα της εθνικής ενεργειακής πολιτικής μοιάζουν να ανοίγουν οι υποχωρητικές τάσεις της κυβέρνησης, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ της εφημερίδας «δημοκρατία», την Τρίτη 15 Απριλίου.
Με το «πάγωμα» του έργου στην Κάσο, το οποίο θα προχωρήσει «όπως πρέπει και κατά τον τρόπο που προσήκει», σύμφωνα με τη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, η Ελλάδα φαίνεται ότι οδηγείται σε ανάλογη κίνηση και με τα άλλα δύο καλώδια ηλεκτρικής διασύνδεσης, και μάλιστα εντός εθνικής επικράτειας…
Οπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, η χώρα μας προσφέρει το δικαίωμα στην Τουρκία να απαιτήσει να μην προχωρήσει δίχως την έγκρισή της και το -διπλό- έργο της διασύνδεσης των Δωδεκανήσων και του βορειοανατολικού Αιγαίου. Αν και ο ΑΔΜΗΕ ήδη έχει ανακοινώσει ότι σχεδιάζει να ποντίσει μέσα στα επόμενα χρόνια τα συγκεκριμένα καλώδια, τα οποία θα συνδέουν τα νησιά του Αιγαίου με την ηπειρωτική χώρα (καθώς και μεταξύ τους), υπό τις παρούσες συνθήκες το όλο σχέδιο φαίνεται να «βραχυκυκλώνει».
Από τη στιγμή που οι γείτονες απειλούν με πολεμικά πλοία κάθε κίνηση για την Κάσο, θεωρείται βέβαιο ότι ο Ερντογάν θα αποθρασυνθεί και για τα υπόλοιπα. Η «διπλή διασύνδεση» έχει εθνικές, οικονομικές, κοινωνικές και ενεργειακές διαστάσεις και «απλώνεται» από τη Θράκη έως τη Ρόδο και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 18/4/2025)
