Ο «χάρτης» της αγοράς, ποιοι «παίκτες» πρωταγωνιστούν, με έσοδα εκατοντάδων εκατ. για κάθε όμιλο – Τα ισχυρά ελληνικά brands, τα πρόσωπα, τα άλλα προϊόντα
Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΥ
«Λευκός χρυσός» αποκαλείται για τις ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες από την αγορά όχι μόνο το γιαούρτι, με μια χαρακτηριστική δόση υπερβολής, στην προσπάθεια να δοθεί έμφαση στο υψηλό ποσοστό πωλήσεων που τους εξασφαλίζει (εντός και εκτός χώρας), αλλά και η φέτα.
Δύο κατηγορίες προϊόντων «σήματα κατατεθέντα» για τον κλάδο, περιζήτητα από τους καταναλωτές στο εξωτερικό, τα οποία εξασφαλίζουν εξαγωγές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο. Ομως, αν προστεθούν το φρέσκο γάλα (και το μακράς διαρκείας), το παγωτό, που προορίζονται κυρίως για «εσωτερική κατανάλωση», τα υπόλοιπα τυριά και άλλα γαλακτοκομικά είδη διατροφής (επιδόρπια, πουτίγκες, κρέμες, κεφίρ κ.ά.), η «πίτα» μεγαλώνει.
Το 2023 είχε παρατηρηθεί συρρίκνωση της αγοράς, όπως αποτυπώθηκε σε μερίδια ορισμένων «παικτών», σε συνδυασμό με την… επέλαση της ιδιωτικής ετικέτας, με τον καταναλωτή να ψάχνει πιο φθηνά προϊόντα στο ράφι. Ο πήχης ωστόσο ανεβαίνει…
«El Dorado» για το αυθεντικό ελληνικό γιαούρτι και τη φέτα θεωρούνται όλα τα μεγάλα κέντρα σε Ευρώπη, Βρετανία, Αμερική (ιδίως για τη ΦΑΓΕ στις ΗΠΑ, όπου διατηρεί μονάδα παραγωγής), με «πίτες» πολλών δισ., όπου, δυστυχώς, δεν λείπουν και τα «ψευδεπίγραφα» προϊόντα ή όσα απλώς πωλούνται ως ελληνικά και παράγονται από ξένες εταιρίες.
Σε κάθε περίπτωση, οι ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες βιώνουν μια περίοδο ανάπτυξης και καταγράφουν αθροιστικούς τζίρους που ξεπερνούν το «φράγμα» των 3 δισ. ευρώ, εντός και εκτός των συνόρων.
Προηγήθηκε μια δύσκολη περίοδος, βέβαια, γι’ αυτές, καθώς η ενεργειακή κρίση και η αύξηση των τιμών της πρώτης ύλης, του γάλακτος, εκτίναξαν τα λειτουργικά κόστη τους και πίεσαν τις κερδοφορίες τους, ενώ την ίδια ώρα οι πληθωριστικές τάσεις «φούσκωναν» τα έσοδά τους.
Ανοιξη του 2025 η κατάσταση φαίνεται να έχει εξομαλυνθεί σε μεγάλο βαθμό και οι επιχειρηματίες ατενίζουν με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον. Το παρόν άλλωστε είναι αυτό το οποίο δίνει αρκετές υποσχέσεις για την επόμενη μέρα των ομίλων τους…
Τα επικαιροποιημένα στοιχεία που δημοσιοποιούνται αυτή την εποχή σχετικά με τις οικονομικές επιδόσεις των ελληνικών γαλακτοβιομηχανιών, σε συνάρτηση με τους τελευταίους αναρτημένους ισολογισμούς τους και τις εκτιμήσεις για την πορεία του 2025 ή μετέπειτα χρήσεων, αποκαλύπτουν μια πιο σαφή εικόνα για τη συνολική ανάπτυξη του κλάδου.
Η μεγαλύτερη αμιγώς ελληνική βιομηχανία γάλακτος, τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία (Ολυμπος, Τυράς, Ροδόπη), της οικογένειας Σαράντη, «γράφει» στο κοντέρ της έναν τζίρο 650 εκατ. ευρώ για το 2024 και βρίσκεται μάλιστα στη διαδικασία ολοκλήρωσης της εξαγοράς της Δωδώνης από το CVC (με τις πωλήσεις της συγκεκριμένης να υπολογίζονται περίπου σε 180 εκατ. ευρώ, με βασικό «όπλο» της το διεθνώς αναγνωρισμένο brand της ΠΟΠ φέτας της). Για φέτος ο θεσσαλικός όμιλος προσβλέπει σε έσοδα κοντά στα 900 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων όλων των δραστηριοτήτων του, μετά και την είσοδό του στον χώρο των αναψυκτικών (Κλιάφα) και του εμφιαλωμένου ανθρακούχου νερού (Δουμπιά), αλλά με σαφώς μικρότερη συνεισφορά, όπως και με το restart για το brand της ΑΓΝΟ και την ενίσχυση της θέσης του στους χυμούς μέσω της Κάμπος Χίου.
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΑΓΕ
Η ΦΑΓΕ, αν και ελληνικών συμφερόντων, αφού ανήκει στην οικογένεια Φιλίππου και διοικείται από μέλη της, έχει μεταφέρει την έδρα της από το 2012 στο Λουξεμβούργο, εν μέσω κρίσης, αλλά διατηρεί εργοστάσια παραγωγής γιαουρτιού και τυροκομικών στην Ελλάδα, όπως και ένα μέρος των πωλήσεών της. Με τη μερίδα του λέοντος από αυτές, πάντως, σε ποσοστό άνω του 85% να ανήκει στις μεγάλες ξένες αγορές (ΗΠΑ, Βρετανία, Ιταλία κ.λπ.), στη χρήση του 2023 έφτασε τα 629,2 εκατ. δολ. και «βλέπει» προς τα 700+ εκατ. δολ. Σημειώνεται ότι οι Φιλίππου έχουν παρουσία και στην κατηγορία του παγωτού, με την εταιρία EMFI (πρώην ΕΒΓΑ).
Η σερραϊκή εισηγμένη γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι, με επικεφαλής τον Παναγιώτη Τσινάβο και μεγαλομέτοχο την οικογένειά του, ανέβηκε στα 256,4 εκατ. ευρώ το 2024 και προσδοκά να «στείλει» τον πήχη του κύκλου εργασιών της πάνω από τα 300 εκατ. ευρώ το 2025. «Αιχμή του δόρατος», η ισχυρή θέση (2η) σε γιαούρτι και παγωτό στην Ελλάδα, με έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα και πολλές φιλοδοξίες για τις πωλήσεις Greek Frozen Yogurt στο εξωτερικό. Ενός προϊόντος που μεν έχει ως βάση του το ελληνικό γιαούρτι, το οποίο παράγει η Κρι Κρι.
Ψηλά κοιτάζει και η ΜΕΒΓΑΛ, υπό την ηγεσία της «ισχυρής κυρίας» του κλάδου Μαίρης Χατζάκου και με μέτοχο μειοψηφίας τον πρόεδρο του ΣΕΒ Σπύρο Θεοδωρόπουλο, ως η Νο 1 γαλακτοβιομηχανία της βόρειας Ελλάδας, με τζίρο 195,6 εκατ.ευρώ πέρσι και φετινό στόχο τα 217 εκατ. ευρώ.
ΟΙ… ΞΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΙ
Ελληνικές μάρκες, δημοφιλείς στους καταναλωτές και καθιερωμένες χρόνια στην αγορά, αλλά με… αλλοδαπούς ιδιοκτήτες είναι η Δέλτα και η Νουνού. Για την πρώτη από τις δύο, δε, λέγεται ότι το αμερικανικό fund CVC (έπειτα από την απόφαση πώλησης της Δωδώνης στα Ελληνικά Γαλακτοκομεία) θα βάλει και σε αυτήν ένα δεύτερο πωλητήριο. Στη διάρκεια του 2023 οι πωλήσεις του Ομίλου της Δέλτα, μέλος της Vivartia στον κλάδο των γαλακτοκομικών (με χυμούς και τσάγια στο προϊοντικό χαρτοφυλάκιό του και έχοντας πλέον επαναδραστηριοποιηθεί στην κατηγορία του παγωτού), αυξήθηκαν στα 274,641 εκατ. ευρώ, με επιστροφή σε κέρδη, διατηρώντας σημαντικά μερίδια αγοράς, όπως αναφέρεται στις τελευταίες οικονομικές του καταστάσεις, σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων που δραστηριοποιείται, εν αναμονή της ανακοίνωσης των νέων αποτελεσμάτων της.
Η Νουνού, μάρκα προϊόντων της FrieslandCampina Hellas, μέλος της ολλανδικής πολυεθνικής FrieslandCampina, με το γάλα που μεγάλωσε γενιές και γενιές Ελλήνων, αλλά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα στην γκάμα της (τυριά, γιαούρτια, βούτυρο, βρεφονηπιακή διατροφή, φυτικά ροφήματα κ.λπ.), εμφανίζει ελαφρά μειωμένο τζίρο 326,8 εκατ. ευρώ το 2023 στην Ελλάδα, με κάμψη πωλήσεων και ζημιογόνα χρήση.
Από τις μικρότερου μεγέθους ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες που συνδράμουν από την πλευρά τους στον αθροιστικό τζίρο των 3 δισ. ευρώ κατά προσέγγιση (και χωρίς να είναι ακόμα ξεκάθαρες για όλους τους ομίλους οι επιδόσεις του 2025) ξεχωρίζουν, μεταξύ άλλων, οι Οπτιμα (200 εκατ. ευρώ) Κολιός (150 εκατ. ευρώ), Ομηρος (100 εκατ. ευρώ), Φάρμα Κουκάκη (50+ εκατ. ευρώ), Εβροφάρμα (45,7 εκατ. ευρώ), Εβόλ (22-23 εκατ. ευρώ) και πολλές άλλες.
Εξαγωγές σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη
Από πιο ενεργούς εξαγωγικά κλάδους της ελληνικής οικονομίας θεωρείται αυτός της γαλακτοβιομηχανίας, καθώς τα προϊόντα που παράγει τα… γεύονται σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη του πλανήτη.
Πέρα από το εξαγωγικό ρεκόρ της ΦΑΓΕ (+85% επί του κύκλου εργασιών, με ηγετική θέση στις ΗΠΑ στο ελληνικό γιαούρτι, που παράγει στο εκεί εργοστάσιό της), τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία εξασφαλίζουν το 60% των ετήσιων πωλήσεών ύψους 650 εκατ. ευρώ (κοντά 400 εκατ. ευρώ) σε πάνω από 50 χώρες, με 11 θυγατρικές εμπορικές εταιρίες σε κύριες αγορές.
Αλλο παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι από τα 180 εκατ. ευρώ των πωλήσεων της Δωδώνη σε φέτα και γιαούρτι, πάνω από το 50% προέρχεται από το εξωτερικό.
Η συμπόρευση του θεσσαλικού ομίλου με την υπό εξαγορά εταιρία δημιουργεί προσδοκίες για «έκρηξη» πωλήσεων στο χαλούμι, αφού τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία εγκαινίασαν το 2024 εργοστάσιο παραγωγής στην Κύπρο και η Δωδώνη διατηρεί βιομηχανικές εγκαταστάσεις στη Μεγαλόνησο για το ίδιο προϊόν.
Η Κρι Κρι άρχισε εξαγωγές Greek Frozen Yogurt στις ΗΠΑ υπό τον… φόβο των δασμών Τραμπ, με το προϊόν να παρουσιάζει ζήτηση από χώρες όπως η Ιαπωνία, η Ν. Κορέα και αλλού, με την εταιρία να εξάγει προϊόντα σε 42 χώρες.
Η ΜΕΒΓΑΛ διατηρεί παρουσία σε 33 χώρες, με βασικές αγορές την αμερικανική, αλλά και ευρωπαϊκές, με κυριότερες τις χώρες της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης, όπως Ιταλία, Γερμανία, Αυστρία, τις σκανδιναβικές κ.λπ.
Ενδεικτικά πάντα, η γαλακτοβιομηχανία Ομηρος δραστηριοποιείται σε 30 χώρες παγκοσμίως, με τη Γερμανία και την Αγγλία να αποτελούν βασικούς εξαγωγικούς προορισμούς, καλύπτοντας το 45% των συνολικών πωλήσεων, και αναπτύσσει στρατηγικές για είσοδο σε Μέση Ανατολή και ΗΠΑ.
ΠΛΑΝΑ ΓΙΑ ΝΕΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ
Σερί επενδύσεων από μικρούς και μεγάλους «παίκτες»
Νέες επενδύσεις αθροιστικής αξίας μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ δρομολογούν οι ελληνικές (ή ελληνικών συμφερόντων) γαλακτοβιομηχανίες για το προσεχές διάστημα.
Χαρακτηριστική θεωρείται η περίπτωση της υπό εξαγορά Δωδώνης, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το προσεχές φθινόπωρο, μετά τις απαραίτητες εγκρίσεις, καθώς εκ της διοικήσεως του ομίλου των Ελληνικών Γαλακτοκομείων έγινε γνωστή τις προηγούμενες ημέρες η πρόθεση της υλοποίησης ενός μεγάλου επενδυτικού σχεδίου, ύψους κοντά στα 150-200 εκατ. ευρώ, το οποίο αφορά και τη δημιουργία μιας νέας υπερσύγχρονης παραγωγικής μονάδας.
Από την πλευρά της, η γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι, με έδρα τις Σέρρες, προχωρά σε σημαντικές επενδύσεις, με στόχο την αύξηση της παραγωγικής της ικανότητας και τη διεύρυνση της παρουσίας της στο εξωτερικό. Η νέα επένδυση, ύψους 52,2 εκατ. ευρώ, η οποία έχει κατατεθεί στον οργανισμό Enterprise Greece για ένταξη στις στρατηγικές επενδύσεις, αποσκοπεί στη βελτίωση των υποδομών και την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης. Παράλληλα, συνεχίζονται οι εργασίες εκσυγχρονισμού στα εργοστάσια γιαουρτιού και παγωτού, με τις επενδύσεις για το 2024 να αγγίζουν τα 25 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2025 προβλέπεται να κυμανθούν μεταξύ 21 και 25 εκατ. ευρώ.
Σε αναμονή βρίσκεται και η mega επένδυση της ΦΑΓΕ για την ανέγερση νέας μονάδας παραγωγής γιαουρτιού στην Ολλανδία. με προϋπολογισμό που εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει επίσης στα 150 εκατ. ευρώ. Σε παλαιότερη δημοσιευμένη οικονομική έκθεση του ομίλου, η διοίκηση είχε αναφέρει την πρόβλεψή της ότι το νέο εργοστάσιο της FAGE International στο επιχειρηματικό πάρκο Riegmeer Hoogeveen της Ολλανδίας θα είναι έτοιμη να λειτουργήσει έως το τέλος του 2027.
Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό της ΦΑΓΕ, η μονάδα θα κατασκευαζόταν στο Λουξεμβούργο και θα άρχιζε την παραγωγή του από τα τέλη του 2018, πράγμα που σημαίνει ότι η όλη υπόθεση, με τα τωρινά δεδομένα, όπως είχε γράψει η «DEALnews», παρουσιάζει μια συνολική καθυστέρηση εννέα ετών. Από την Ολλανδία η ΦΑΓΕ σκοπεύει να τροφοδοτεί μελλοντικά τις ευρωπαϊκές αγορές, που εξυπηρετούνται σήμερα από το εργοστάσιο της Μεταμόρφωσης στην Αττική. Αν θα υπάρξει κάποια αναδιοργάνωση της παραγωγής, σε τι επίπεδο και σε τι μέγεθος όταν θα «κόψει την κορδέλα» το εργοστάσιο της Ολλανδίας, θα φανεί αργότερα, στην πράξη…
Η ΜΕΒΓΑΛ ολοκλήρωσε πέρσι τετραετές πλάνο ύψους 34 εκατ. ευρώ -και συνολικά 58 εκατ. ευρώ από το 2016 που η οικογένεια Χατζάκου ανέλαβε πάλι τα ηνία-, εκ των οποίων 20 εκατ. ευρώ αφορούσαν την υπερσύγχρονη μονάδα παραγωγής φέτας και λευκών μαλακών τυριών και για φέτος δρομολογεί επενδύσεις ύψους 14 εκατ. ευρώ.
Μικρότερες επενδύσεις αναμένονται και από άλλες γαλακτοβιομηχανίες. Ενδεικτικά πάντα και όχι σε απόλυτο βαθμό ως προς την καταγραφή τους, με τριετές πλάνο, που ανέρχεται σε 30 εκατ. ευρώ, η γαλακτοβιομηχανία Ομηρος προχωρά στην αναβάθμιση και την επέκταση των εγκαταστάσεών της στα Τρίκαλα. Η Κολιός έχει προγραμματίσει για την τριετία 2023-2025 και συνεχίζει να υλοποιεί ένα επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 15 εκατ. ευρώ. Η Φάρμα Κουκάκη εξακολουθεί να υλοποιεί το επενδυτικό πλάνο της περιόδου 2022-2026 ύψους 20 εκατ. ευρώ.
Στα 8,5 εκατ. ευρώ υπολογίζονται αυτές του Ομίλου Εβροφάρμα για το 2025, εστιάζοντας μεταξύ άλλων στην κατασκευή χώρων αποθήκευσης και διακίνησης προϊόντων στο Διδυμότειχο, στην αύξηση της παραγωγικότητας και συσκευασίας του στραγγιστού γιαουρτιού και στον εκσυγχρονισμό των γενικών υπηρεσιών του εργοστασίου. Στα σκαριά βάζει νέες επενδύσεις 5 εκατ. ευρώ και η συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία ΕΒΟΛ, σε συνέχεια των επενδύσεων ύψους 2,250 εκατ. ευρώ που ολοκληρώνονται προσεχώς. Πλάνα τα οποία είτε βρίσκονται σε φάση εξέλιξης είτε προγραμματίζονται και βεβαίως δεν αποκλείεται να ανακοινωθούν και άλλα, νέα σχέδια συντόμως από εταιρίες του κλάδου…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 2/5/2025)
