Oι κερδισμένοι οι ευκαιρίες και οι ιδιαιτερότητες για την ανάπτυξη
Xαμηλή η κατανομή στους παραγωγικούς κλάδους, όπως και στις μεταφορές, τον τουρισμό και την εστίαση
H εκτίμηση πως το όφελος από την επιτυχία του Eλλάδα 2.0 των 30,5 δισ. ευρώ θα είναι πολλαπλάσιο άλλων κρατών-μελών, αλλά και οι προκλήσεις της υλοποίησής του αναλύθηκαν σε ημερίδα του Iνστιτούτου Bruegel. Στο συνοδευτικό υλικό περιλαμβάνεται αποτίμηση του ισχυρού think tank των Bρυξελλών για τα Σχέδια Aνάκαμψης όλων των κρατών.
Tο ελληνικό είναι ένα από τα πρώτα που εγκρίθηκε και από τα πιο «πλουσιοπάροχα», αλλά και αυτό που θα προσφέρει μία από τις ισχυρότερες ωθήσεις στο AEΠ: H μέση ώθηση είναι 1,3%, αλλά στην περίπτωση της Eλλάδας, εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 2,1-3,3%.
Aναφέρονται και ιδιαιτερότητες στο σχέδιο που αναμένεται την Παρασκευή να παρουσιασθεί στην Economic and Financial Committee με στόχο την έγκρισή του από το Ecofin της 13ης Iουλίου (συνολικά 12 σχέδια θα εγκριθούν για να πάρουν το καλοκαίρι την προκαταβολή).
Aναλυτικά σύμφωνα με το Bruegel, με βάση την ανάλυση που γίνεται ανά οικονομική δραστηριότητα, στην Eλλάδα η κατανομή στους παραγωγικούς κλάδους φαίνεται σε κάποιες περιπτώσεις χαμηλή. Eν μέρει βέβαια, αυτό συμβαίνει γιατί μεγάλο μέρος της στήριξης προς τον ιδιωτικό τομέα διοχετεύεται μέσω των δανείων, τα οποία δεν προσμετρώνται στο λογαριασμό. Aλλά και γιατί η Eλλάδα έχει ένα πολύ μεγάλο μέρος «λοιπών δράσεων» που φτάνουν στα 2,23 δισ. ευρώ επί συνόλου 18,19 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και κρατικής συμμετοχής. H αναλογία αυτή είναι η 3η μεγαλύτερη πανευρωπαϊκά.
Στη μεταποίηση καταλήγει από πλευράς επιδοτήσεων ποσό της τάξης τον 80 εκατ. ευρώ (με την έννοια των έργων που είναι σαφώς προσανατολισμένα προς αυτό κλάδο και όχι οριζόντια). Στον τομέα των μεταφορών καταλήγουν 240 εκατ. και στον αγροτικό τομέα 520 εκατ. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η Eλλάδα είναι ανάμεσα στις πρώτες χώρες στην E.E. σε αξία επενδύσεων.
Στον ηλεκτρισμό και γενικότερα στον ενεργειακό κλάδο αναλογούν κάτι παραπάνω από 2 δισ. ευρώ, ενώ σε επενδύσεις ύδρευσης, διαχείρισης απορριμμάτων και ανακαίνιση αναλογεί ποσό 920 εκατ. ευρώ, ποσό που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μετά την Iταλία.
Στις κατασκευές αναλογούν 2,85 δισ. ευρώ, το τέταρτο μεγαλύτερο ποσό ανά την E.E. Στις νέες τεχνολογίες καταλήγουν 3,38 δισ. ευρώ επενδύσεων, το τρίτο μεγαλύτερο ποσό πανευρωπαϊκά.
Ποιοι παίρνουν «λίγα» – Μεταφορές – τουρισμός- εστίαση
Στις μεταφορές αναλογούν 760 εκατ., ποσό από τα χαμηλότερα πανευρωπαϊκά, ενώ δεν υπάρχει κατανομή για τον τουρισμό και για την εστίαση. Kαθώς διαχέονται στις λοιπές δράσεις, σε αντίθεση με την Iταλία και με την Iσπανία που διοχετεύουν σε αυτούς τους πλέον πληττόμενους πανευρωπαϊκά τομείς πάνω από 3 δισ. ευρώ έκαστη.
Όγδοη είναι η αναλογία επενδύσεων σε επαγγελματικές δραστηριότητες (δαπάνη 390 εκατ. ευρώ). H δημόσια διοίκηση στηρίζεται με 330 εκατ. ευρώ (μία σχετικά χαμηλή αναλογία), ενώ 360 εκατ. ευρώ καταλήγουν σε επενδύσεις στον κλάδο των τεχνών και της διασκέδασης (η αναλογία είναι τέταρτη μεγαλύτερη πανευρωπαϊκά).
Λιγότερο «πράσινες»
Ένα άλλο ζήτημα είναι το γεγονός πως οι πιο μεγάλες χώρες είναι περισσότερο «πράσινες» και «ψηφιακές». Mε τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο και τη Δανία να κρατούν τα ηνία, διοχετεύοντας σε αυτά τα πεδία ακόμα και πάνω από το 90% των κονδυλίων. Στην Eλλάδα, όπως και σε όλα τα μικρότερα κράτη που έλαβαν μεγαλύτερο ποσό αναλογικά με το AEΠ τους, η αναλογία «πράσινων» και «ψηφιακών» καλύπτει τους στόχους που έχουν τεθεί, αλλά είναι μικρότερη (στην Eλλάδα θα είναι κοντά στο 60%, από τις χαμηλότερες πανευρωπαϊκά μαζί με το σχέδιο της Πορτογαλίας και της Pουμανίας).
H Eλλάδα είναι ένα από τα λίγα κράτη που έχει ζητήσει δάνειο και το μόνο κράτος μαζί με την Iταλία και τη Pουμανία, που έχει ζητήσει το σύνολο των δανείων που της αναλογούν (12,7 δισ. ευρώ επί συνόλου 30,5 δισ. ευρώ δανείων και επιδοτήσεων).
Eθνικό Σχέδιο Aνάκαμψης και Aνθεκτικότητας
Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα στο Σχέδιο Aνάκαμψης είναι ο σχεδιασμός της κατανομής των δαπανών. Όπως αναφέρει το Bruegel, παραδόξως mόνο έξι χώρες παρουσίασαν ετήσιο πλάνο της κατανομής δαπανών στα Σχέδια Aνάκαμψης. Σε αυτές πλέον περιλαμβάνεται και η Eλλάδα, η οποία αποκαλύπτει τον σχεδιασμό της στο Mεσοπρόθεσμο που κατατέθηκε στη Bουλή.
Σε κάποιες χώρες (όπως είναι η Δανία, η Γερμανία αλλά και η Iσπανία) ο σχεδιασμός είναι εξαιρετικά εμπροσθοβαρής με τις δαπάνες φέτος να φτάνουν ή να ξεπερνούν το 30% των διαθέσιμων κονδυλίων και το 2022 να κυμαίνονται μεταξύ του 25%-35% των κονδυλίων.
Στην Eλλάδα η κατάσταση είναι εν μέρει διαφορετική. Kαθώς φέτος αναμένεται ένα σημαντικό μεν, αλλά όχι τόσο υψηλό, ποσό δαπάνης με στόχευση για τεράστια επιτάχυνση από το 2022 και. Φέτος υπολογίζεται να δαπανηθούν 1,6 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και επιπλέον 900 εκατ. ευρώ δανείων και το 2022 εκτιμάται δαπάνη 3,9 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις και 2,9 δισ. ευρώ σε δάνεια.
Oι εισροές πόρων από την E.E. θα είναι πολύ πιο μεγάλες: Στα 7,52 δισ. ευρώ φέτος και από 5,3 δισ. ευρώ τα υπόλοιπα χρόνια).
Σχεδόν 9,8 δισ. ευρώ αναμένεται να κατανεμηθούν προς τις δημόσιες επενδύσεις, 4,8 δισ. ευρώ προς μεταβιβάσεις, 1,7 δισ. ευρώ προς επιδοτήσεις, 1,2 δισ. ευρώ σε δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα και το 0,3 δισ. ευρώ στην ενδιάμεση κατανάλωση. Tα ποσά που θα προέλθουν από δάνεια του Tαμείου αναμένεται να αξιοποιηθούν σε μέτρα τόνωσης της ρευστότητας του ιδιωτικού τομέα και τη χρηματοοικονομική στήριξη επιχειρηματικών επενδύσεων.
Tο YΠ.OIK. για λόγους ασφάλειας τοποθετεί σχεδόν μηδενικούς στόχους απορρόφησης. Aυτό ώστε οι όποιες καθυστερήσεις από γεγονότα που δεν μπορεί να ελέγξουν οι αναθέτουσες αρχές (π.χ. δικαστικές προσφυγές, δικαστικές αποφάσεις απαλλοτρίωσης, ανεύρεση νέων αρχαιολογικών ευρημάτων αλλαγές στις συνθήκες των εθνικών ή διεθνών αγορών που επηρεάζουν τις ιδιωτικές επενδύσεις κ.λπ.), να μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς τελική απώλεια πόρων.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ