O «Mr Chipita», τα σενάρια, η στρατηγική του, η βράβευσή του, ο στόχος εισόδου στις διεθνείς χρηματαγορές. H στήριξη των Aράβων και ο τζίρος που εκτοξεύεται στα ύψη
Δύο ισχυροί επιχειρηματίες, δύο δυνατές προσωπικότητες. Τα ομώνυμα συνήθως έλκονται, αλλά οι ομοιότητες του χαρακτήρα τούς φέρνουν πολλές φορές και σε «τροχιά» σύγκρουσης. Έτσι και οι επιχειρηματικοί βίοι του διευθύνοντος συμβούλου της Chipita, Σπύρου Θεοδωρόπουλου με τον πρόεδρο του ΣΕΒ, Δημήτρη Δασκαλόπουλο, μέσα στους «κύκλους» που κάνει η ζωή, άλλοτε ήταν παράλληλοι και βρίσκονταν απέναντι ο ένας στον άλλον και άλλοτε έβρισκαν κοινό σημείο συνάντησης και εφορμούσαν στην αγορά ενώνοντας τις δυνάμεις τους. Οι σχέσεις τους δηλ. είχαν αλλεπάλληλα σκαμπανεβάσματα, από τη «ζέστη» στο «κρύο» και τούμπαλιν.
Πριν από μερικές μέρες και οι δύο βρέθηκαν να πρωταγωνιστούν στις εξελίξεις στον ΣΕΒ, όπου κάποιοι «βιάστηκαν» να αλλάξουν την ηγεσία του. Έτσι, ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος παρουσιαζόταν ως ο νέος πρόεδρος του Συνδέσμου, ο οποίος παρέλαβε την σκυτάλη από τον κ. Δασκαλόπουλο. Ο επιχειρηματίας της χρονιάς για το 2011, όπως βραβεύτηκε από την Ernst&Young και ο άνθρωπος που έχει συνδέσει το όνομά του με μια από τις μεγαλύτερες εταιρίες τροφίμων από το 1986 ακόμη, την Chipita, φερόταν να αναλαμβάνει τα ηνία του ΣΕΒ, φέρνοντας «αέρα» ανανέωσης στους κόλπους του.
Μόνο που η είδηση αυτή, η οποία όπως είναι φυσικό πήρε διαστάσεις, έφερε αμφότερους σε δύσκολη θέση. Από την πλευρά Δασκαλόπουλου οι διαρροές αποδίδονται σε εξωθεσμικά κέντρα που πιθανόν εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα και ίσως να μην τον θέλουν στο «τιμόνι» του Συνδέσμου, ενώ ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος με επίσημη ανακοίνωσή του διέψευσε ότι ισχύει κάτι τέτοιο. Το μόνο που δεν ήθελαν ήταν να πρωταγωνιστήσουν σε ένα «σήριαλ», το οποίο… γυρίστηκε ερήμην τους, χωρίς να έχουν καμία εμπλοκή οι δυο τους. Επιθυμούν τα πράγματα να ακολουθούν μια ομαλή και φυσική ροή.
Η αλήθεια είναι βέβαια, πως ο «Mr Chipita» δεν έχει αποκλείσει την πιθανότητα να διεκδικήσει την προεδρία του ΣΕΒ, όταν θα γίνουν οι εκλογές. Σε παλαιότερη σιβυλλική του δήλωση, είχε πει πως «δεν μου το έχουν προτείνει», αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Οπότε σε αυτή την περίπτωση θα… διασταυρώσει τα ξίφη του με τον άλλοτε συνέταιρό του στην ΔΕΛΤΑ και μετέπειτα Vivartia, Δημήτρη Δασκαλόπουλο. Άνθρωποι του περιβάλλοντός του ισχυρίζονται μάλιστα, πως η νέα εποχή της Chipita, από τότε που την απέκτησε και πάλι στα μέσα του 2010, έδωσε ένα από τα ερεθίσματα στον Θεοδωρόπουλο να εξετάζει ακόμη και την επιστροφή του ίδιου στον ΣΕΒ.
Άλλωστε πρόκειται για έναν άνθρωπο που ναι μεν είναι χαμηλών τόνων και ουδέποτε το όνομά του έχει απασχολήσει την δημοσιότητα με σκανδαλώδεις και προκλητικές επιχειρηματικές κινήσεις, διαθέτει όμως ισχυρή άποψη για τα τεκταινόμενα και δεν διστάζει να την εκφράζει. Η διαφορά του με τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο, είναι πως ο λόγος του προέδρου του ΣΕΒ έχει αποκτήσει περισσότερα πολιτικά χαρακτηριστικά σε αντίθεση με εκείνον που κινείται περισσότερο στα επιχειρηματικά «μονοπάτια» και αντιμετωπίζει την πολιτική ως «αναγκαίο κακό» για την επιχειρηματικότητα. Στις μέχρι τώρα τοποθετήσεις του ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος είναι λιγότερο αιχμηρός από τον φίλο του- αν και αυτό μπορεί να θεωρηθεί αδυναμία- και βασική αρχή των παρεμβάσεών του είναι πως για την κρίση που βιώνει η Ελλάδα ευθύνονται όχι μόνο οι πολιτικοί, αλλά όλοι μας, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο. Θεωρεί ωστόσο πως οι κυβερνώντες έχουν βρει εύκολη λύση την υπερφορολόγηση για να μαζεύουν έσοδα, χωρίς κανένα σχέδιο για την ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα, κάτι το οποίο έχει επισημάνει σε όλους τους τόνους και ο κ. Δασκαλόπουλος.
Η κοινή πορεία
Οι σχέσεις των δύο αντρών, Θεοδωρόπουλου και Δασκαλόπουλου τα τελευταία χρόνια διήγαν περίοδο ψυχρότητας, ενώ κατά καιρούς έχουν περάσει από… σαράντα κύματα, όπως λένε όσοι γνωρίζουν καλά την εξέλιξή τους.
Ειδικά μετά την απόφασή τους να «χωρίσουν» τους επιχειρηματικούς τους δρόμους, η συνεργασία και η φιλία τους κλυδωνίστηκε. Εξέλιξη την οποία κανείς δεν ανέμενε πριν από επτά περίπου χρόνια, όταν οι δύο άντρες έδιναν τα χέρια για να συγχωνευθούν οι εταιρίες τους: η γαλακτοβιομηχανία ΔΕΛΤΑ που τότε ανήκε ακόμη στον Δασκαλόπουλο με την Chipita, δημιουργώντας την Vivartia, μια εταιρία που όπως λέει και το όνομά της είναι η «χαρά της νίκης μαζί με την τέχνη». Τότε είχαν ως όραμα να δημιουργήσουν μια από τις μεγαλύτερες εταιρίες τροφίμων στην Ελλάδα, η οποία θα «απλωνόταν» σε όσο το δυνατόν περισσότερες ξένες αγορές και θα στεκόταν επάξια απέναντι στους αντιπάλους της.
Γνωρίζοντας καλά το επιχειρείν, αφού και οι δύο προέρχονταν από επιχειρηματικές οικογένειες,- ο μεν Δασκαλόπουλος ανδρώθηκε στην οικογενειακή εταιρία ΔΕΛΤΑ, ο δε Θεοδωρόπουλος ξεκίνησε επίσης από την γαλακτοβιομηχανία Recor το 1976-, βάδιζαν για μια διετία αρμονικά μαζί.
Η συνύπαρξη αυτή διαταράχθηκε το 2007, όταν ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος αποφάσισε να πουλήσει την Vivartia στη MIG του Ανδρέα Βγενόπουλου, κάτι το οποίο δεν γνώριζε, όπως έχει πει ο ίδιος ο Θεοδωρόπουλος. Δεν τον είχε «συγχωρέσει» για πολλά χρόνια για την κίνησή του αυτή. Χαρακτηριστικό είναι πως στη μίνι γιορτή που διοργανώθηκε στο γραφείο του Δασκαλόπουλου τότε για να γιορτάσουν την πώληση της εταιρίας και ενώ όλοι του έδιναν συγχαρητήρια, ο μόνος κακόκεφος ήταν ο Θεοδωρόπουλος. Είπε μόνο δύο λόγια αβροφροσύνης και αποχώρησε.
Παρόλο που και ο Ανδρέας Βγενόπουλος έδωσε στον Θεοδωρόπουλο την θέση του διευθύνοντος συμβούλου, ενώ διατήρησε και τη μετοχική του συμμετοχή, ο ίδιος ουδέποτε αισθάνθηκε άνετα στο νέο του «κοστούμι». Ο δικός του συγκαταβατικός χαρακτήρας δεν ταίριαξε ποτέ με τον συγκρουσιακό του «Mr MIG» γι’ αυτό και τελικά πούλησε την συμμετοχή του αποχωρώντας από την Vivartia, αν και είχε βάλει στοίχημα με τον εαυτό του να ανακτήσει κάποια στιγμή την Chipita, την συγχώνευση της οποίας έφερε βαρέως.
Την πήρε πίσω και αποδίδει
Μεσούσης της οικονομικής κρίσης και με δυσοίωνες όλες τις προβλέψεις ακόμη και για την αγορά τροφίμων, ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος μαζί με τον όμιλο Olayan και την στήριξη ορισμένων καλών φίλων πήρε πίσω την Chipita από την Vivartia στα μέσα του 2010 έναντι τιμήματος 730 εκατ. ευρώ, αν και από μερίδα της αγοράς το ποσό χαρακτηρίστηκε υψηλό, αφού η εταιρία κληρονόμησε και δανειακές υποχρεώσεις ύψους 327 εκατ. ευρώ.
Σήμερα η Chipita, της οποίας το όνομα είναι σήμα κατατεθέν στην αγορά της αρτοποιΐας, των σνακ και των κρουασάν και έχει εξαπλωθεί σε 35 χώρες του εξωτερικού, διαθέτοντας εννέα εργοστάσια παραγωγής και συμμετοχές σε joint ventures, σημειώνει τζίρο κοντά στα 500 εκατ. ευρώ. Από αυτά μόλις τα 90 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν στην ελληνική αγορά γι’ αυτό και ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, ο οποίος εκτός από διευθύνων σύμβουλος κατέχει και το 20% της εταιρίας, έχει στρέψει το επενδυτικό του ενδιαφέρον εκτός συνόρων (κυρίως σε Μέση Ανατολή, Ανατολική Ευρώπη και Αμερική), «ζυμώνοντας» νέα deals. Άλλωστε, όπως έχει προβλέψει, μέχρι το 2015 θεωρεί ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης θα φτάσουν το 50% και τα κέρδη το 70%.
Μόλις οι οικονομικές συνθήκες ωριμάσουν, ένας από τους στόχους του είναι να διεκδικήσει μια θέση στον… ήλιο των διεθνών χρηματαγορών και κυρίως εκείνης του Λονδίνου η Chipita, αναζητώντας ισχυρά κεφάλαια.
Οι πωλήσεις της για το 2011 αναμένεται να είναι αυξημένες κατά 11%, ενώ είναι από τις λίγες εταιρίες που δεν έχουν προχωρήσει σε απολύσεις για περικοπές του λειτουργικού κόστους. Σημαντική κίνηση του Θεοδωρόπουλου ήταν και η πώληση της Nonni’s Biscotti στις ΗΠΑ, τα χρήματα από την οποία αξιοποιήθηκαν για τη μείωση των δανειακών υποχρεώσεων, οι οποίες πλέον έχουν φτάσει κοντά στα 250 εκατ.
Προσωπικό στοίχημα η επένδυση 23 εκατ. στην γεωργία
Η φιλία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις επιχειρηματικές δραστηριότητες του Σπύρου Θεοδωρόπουλου, αφού παρατηρώντας κανείς την πορεία του θα διαπιστώσει ότι πάντα προτιμούσε ως συνεργάτες και συνεταίρους του καλούς του φίλους.
Έτσι και στην περίπτωση της νέας του επένδυσης σε έναν παραμελημένο από πολλούς Έλληνες τομέα, την γεωργία, «συναντήθηκαν» παλιοί γνώριμοι και δοκιμασμένοι συνεργάτες, για να επιχειρήσουν ένα νέο επιχειρηματικό άνοιγμα.
Με 23 εκατ. ευρώ έστησαν στην Δράμα πρότυπη καλλιέργεια οπωροκηπευτικών με στόχο το ελληνικό αγροτικό προϊόν να καθιερωθεί και με τη… βούλα στα ράφια του λιανεμπορίου, όπου τα τελευταία χρόνια κυριαρχούν κάθε λογής εισαγόμενα οπωροκηπευτικά, είτε λόγω της αυξημένης τιμής των εγχώριων, είτε λόγω έλλειψης αντίστοιχων ελληνικών προϊόντων.
Στο κοινό όραμα, εκτός από τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο συμμετέχουν οι επιχειρηματίες Σταύρος Νένδος, Μιχάλης Αραμπατζής, Αχιλλέας Φώλιας, ιδρυτές και συμμέτοχοι των εταιριών Goody’s, Everest, Select Αρτοσκευάσματα και Ελληνικής Ζύμης, οι οποίοι τοποθέτησαν προσωπικά κεφάλαια για να υλοποιηθεί η επένδυση.
Το σύγχρονο πρόγραμμα της εταιρίας Wonder Plant εστιάζει στην υδροπονική καλλιέργεια, με τεχνογνωσία που εφαρμόζεται σε χώρες, όπως η Ολλανδία, με μακρά παράδοση στα κηπευτικά. Επιχειρηματίες που έχουν κάνει πολλαπλά επιτυχημένα βήματα επί δεκαετίες τώρα, υπό τις σημερινές δύσκολες συνθήκες προσπαθούν για ακόμη μια φορά να δείξουν ότι όταν ο επιχειρηματίας μπορεί να προσαρμόζεται στο εκάστοτε περιβάλλον της αγοράς μπορεί να επιβιώσει με επιτυχία.
Μάλιστα, όπως έχει υποστηρίξει ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος είναι χρέος του να στηρίξει τον αγροτικό τομέα, που είναι ξεχασμένος από τους κυβερνώντες και να στηρίξει μέσω της προσπάθειας αυτής την τοπική οικονομία και απασχόληση σε μια περιοχή της Ελλάδας, όπως η Δράμα, όπου έχει πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση και η ανεργία έχει εκτοξευθεί.
Οι Άραβες ξεκλείδωσαν την… πόρτα της Μέσης Ανατολής
Στην νέα εποχή της Chipita, σημαντικό ρόλο έχει και η οικογένεια Olayan, η οποία είναι μεγαλομέτοχος στην εταιρία με ποσοστό κοντά στο 60%. Άλλωστε στους επιχειρηματικούς κύκλους ψιθυρίζεται πως αν ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος δεν είχε την στήριξη των Αράβων, ίσως και να μην μπορούσε να αγοράσει την εταιρία από τη MIG με τόσο υψηλό τίμημα, ούτε και να επιδίδεται σε ένα επενδυτικό «σαφάρι» στο εξωτερικό.
Παρόλ’ αυτά οι σχέσεις των δύο βασικών μετόχων ανέκαθεν ήταν αγαστές. Ακόμη και όταν εκείνος είχε τον δεύτερο λόγο στην Vivartia, οι Άραβες εκτιμούσαν τον ήπιων τόνων χαρακτήρα του και την διορατικότητά του να οσφρύζεται επιχειρηματικά deals, πριν αυτά ακουστούν ευρέως στην αγορά.
Τα αισθήματα είναι αμοιβαία και από την πλευρά Θεοδωρόπουλου, γεγονός που αποδείχτηκε και όταν αποφάσισε να ανακτήσει την Chipita από την Vivartia, οπότε και απευθύνθηκε στην παλιά του γνώριμη, την Lubna Olayan, επικεφαλής του ομώνυμου σαουδαραβικού ομίλου, ο οποίος συμμετείχε και το 1992 στο μετοχικό κεφάλαιο της ελληνικής εταιρίας.
Η γυναίκα που το 2007 βρισκόταν στην 29η θέση με τις ισχυρότερες γυναίκες του πλανήτη, δέχτηκε το κάλεσμα Θεοδωρόπουλου, ανοίγοντας ταυτόχρονα τον δρόμο για την εδραίωση της εταιρίας στη Μέση Ανατολή. Εκεί όπου στις αρχές του 2011 η Chipita δημιούργησε νέο εργοστάσιο στο Ριάντ και την Τζέντα για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση για τα προϊόντα της. Στη Σαουδική Αραβία ο Θεοδωρόπουλος έχει ιδρύσει επίσης κοινή εταιρία με την Western Bakeries και την Olayan Financing Company με σκοπό την παραγωγή και διανομή προϊόντων του κλάδου αρτοποιίας.
Τις «πόρτες» της Chipita άνοιξε όμως, η οικογένεια Olayan και στις αγορές του Ιράν και της Τυνησίας. Στο Ιράν συνεργάζεται με ιδιωτικά επιχειρηματικά κεφάλαια για την ίδρυση μονάδας παραγωγής κρουασάν, ενώ στην Τυνησία επίσης θα ιδρύσει εργοστάσιο από κοινού με Ινδούς επενδυτές που πιστεύουν πως οι προοπτικές για τον κλάδο των ζαχαρωδών έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης στην συγκεκριμένη περιοχή. Οι υπογραφές έχουν ήδη πέσει και στις δύο περιπτώσεις, απλώς στην Τυνησία λόγω των αναταραχών αποφασίστηκε να τηρηθεί μια στάση αναμονής.
Στα επιχειρηματικά πηγαδάκια πριν από λίγο καιρό ακούστηκε πως οι δύο βασικοί μέτοχοι της Chipita διαφώνησαν για το αν η εταιρία έπρεπε να επενδύσει στην αλλαντοβιομηχανία ΝΙΚΑΣ, δεδομένης της κρίσης που διέρχεται ο κλάδος των αλλαντικών. Οι υποδομές ωστόσο της γνωστής βιομηχανίας στο εξωτερικό και η εξαγωγική της δραστηριότητα «έπεισαν» τους Άραβες να προχωρήσουν και έτσι η Chipita απέκτησε ένα ισχυρό ποσοστό της τάξεως του 17%. Άλλωστε η φιλία του Σπύρου Θεοδωρόπουλου με τον Άγγελο Πλακόπητα(ιδιοκτήτη της NIKAS) είναι γνωστή στους επιχειρηματικούς κύκλους αφού και ο δεύτερος έχει συνδράμει πολλές φορές την Chipita.
