Το αύριο πιθανότατα θα είναι πιο επώδυνο, όπως ενημέρωσε τους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες στο Sintra Forum ο ομόλογός τους της Fed, Τζερόμ Πάουελ
ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΓΕΛΑΝΤΑΛΙ
Αρχές Ιουλίου, όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρώπης προσκάλεσαν ομολόγους τους από άλλα μητροπολιτικά κέντρα του κόσμου στο γνωστό και ως Sintra Forum. Στο εμβληματικό κάστρο της πόλης προάστιο της Λισαβόνας συζητήθηκαν θέματα επικαιρότητας, από τη δασμολογική πολιτική Τραμπ, τη σταθερότητα στις αγορές μέχρι το «αύριο» του ευρώ.
Με το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα να έχει ανατιμηθεί σχεδόν 15% έναντι του αμερικανικού δολαρίου στο 6μηνο είναι ήδη ένα «βαρύ» εργαλείο για την επιχειρηματικότητα, πραγματική οικονομία για τις χώρες-μέλη της ευρωζώνης. Το συν 15% «τρέχει» ήδη, ενόσω στις Βρυξέλλες αναζητούσαν κοινή διαπραγματευτική γραμμή εν όψει της 9ης Ιουλίου, καταληκτικής (;) ημερομηνίας που έχει θέσει η Ουάσινγκτον στην Ε.Ε. για τη θέσπιση ενός πλαισίου δασμών. Το συν 10% θεωρείται ήδη «τελειωμένο», είναι το σημείο εκκίνησης, ελάχιστο δασμολογικό βάρος, που εκ των προτέρων αποδέχθηκαν οι Βρυξέλλες. Πρακτικά, προτού καν αρχίσουν (;) οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ – Ε.Ε. η ευρωπαϊκή οικονομία επιβαρυνόταν ήδη με το 15% της ανατίμησης του ευρώ συν το 10% δασμού βάσης που επιβάλλουν οι ΗΠΑ. Ασχέτως με το τι θα γίνει στο μέτωπο των δασμών, το «ταμείο» για την ευρωοικονομία είναι ήδη μείον 15%+10%, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη συνέχεια. Θεωρώντας δε ως πιθανότατο ενδεχόμενο ο Τραμπ να επιβάλλει δασμούς κατά χώρα, κλάδο και ό,τι άλλο έχει κατά νου.
Το παράδοξο της υπόθεσης είναι πως στο πορτογαλικό θέρετρο τόσο ο Φίλιπ Λέιν (*) όσο η Κριστίν Λαγκάρντ εμφανίστηκαν ευτυχείς με την ανατίμηση του ευρώ, καθώς καταδεικνύει την ενίσχυση της θέσης του διεθνώς. Τόσο ο Ιρλανδός οικονομολόγος, σύμβουλος της ΕΚΤ όσο η Γαλλίδα νομικός, πρόεδρος της ΕΚΤ θεωρούν την ανατίμηση διεύρυνση της αποθεματοποίησης του ευρωνομίσματος διεθνώς. Είναι όμως έτσι; Η ισοτιμία ευρώ προς δολάριο δεν ενισχύεται λόγω ισχυροποίησης στις διεθνείς αγορές του νομίσματος, αλλά επειδή διολισθαίνει το δολάριο. Εκ προοιμίου γνωστό ότι η νέα διοίκηση της Ουάσινγκτον θα «εργαλειοποιούσε» και το (μοναδικό αποθεματικό) νόμισμα, όπως το χρέος, τους δασμούς κ.λπ., γνωστά όλα αυτά.
Άρα δεν υφίσταται ενίσχυση του ευρώ, αλλά εξασθένιση (τεχνητή και απόλυτα ελεγχόμενη) του δολαρίου. Οπως, επίσης, δεν υφίσταται ενίσχυση της διεθνούς θέσης του ευρώ, καθώς στο 6μηνο του 2025 ξεπεράστηκε ως αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο και από τον χρυσό. Πρακτικά, συνδυαστικά το ευρώ ακριβαίνει, με τον διεθνή ρόλο του να υπερφαλαγγίζεται από τον χρυσό (προσεχώς και από το ασήμι).
Σαν να λέμε η ευρωπαϊκή επιχειρηματικότητα επιβαρύνεται περισσότερο, η ανταγωνιστικότητα φθίνει περαιτέρω. Σε ποιον κλάδο μπορεί να ειπωθεί πως κερδίζει κάτι η ευρωπαϊκή οικονομία; Στην τιμολόγηση των εισαγωγών LNG από τις ΗΠΑ. Υγροποιημένο φυσικό αέριο, που όμως έχει φτάσει να πληρώνει δύο και τρεις φορές ακριβότερα από το ρωσικό.
Σε όλα τα άλλα το φθηνότερο δολάριο «πνίγει» το ευρωπαϊκό εμπορικό ισοζύγιο. Και όπως ενημερώνονται οι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες από τον ομόλογο τους της Fed, το αύριο πιθανότατα θα είναι πιο επώδυνο. Την εξήγηση την έδωσε ο ίδιος ο Τζερόμ Πάουελ, εκτιμώντας πως ο πληθωρισμός θα αυξηθεί αυτό το καλοκαίρι ως αποτέλεσμα των δασμών. Εξήγησε, επίσης, ότι η εισαγωγή δασμών έχει θέσει την Κεντρική Τράπεζα σε αναμονή και έτσι εμπόδισε τις μειώσεις των επιτοκίων. Υπάρχει όμως και ένα τρίτο μέγα ζήτημα, που είναι ότι το έλλειμμα των ΗΠΑ, το οποίο είναι «μη βιώσιμο» και ο νόμος για τον προϋπολογισμό που προωθεί ο Τραμπ θα το αυξήσει ακόμα περισσότερο. Ολα αυτά συντείνουν στο ότι το δολάριο θα μπορούσε να… φθηνύνει και άλλο. Εχει όλες τις προϋποθέσεις για να διολισθήσει όσον αφορά τη συναλλαγματική του ισοτιμία ακόμα περισσότερο. Στη Sintra Forum οι κεντρικοί τραπεζίτες εκτίμησαν πως η φθίνουσα ευρωπαϊκή οικονομία μπορεί να αντέξει μία ισοτιμία 1/1,20. Πόσο ήταν χθες Πέμπτη; 1/1,17, για να ξέρουμε πού βρισκόμαστε.
(*) Θυμίζω πως με έκθεσή του ο πληθωρισμός είχε χαρακτηριστεί «προσωρινός» και «διαχειρίσιμος». Η συνέχεια γνωστή…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (11 ΙΟΥΛΙΟΥ 2025)
