Του Παύλου Α. Στράνα
Τελειώνει η χρονιά και το Χρηματιστήριό μας βάλθηκε να εξανεμίσει όλα τα κέρδη του έτους, πλησιάζοντας να κλείσει το 2024 με αρνητικό πρόσημο.
Και όμως.
Οι πιο πολλές εταιρίες, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, έχουν παρουσιάσει πολύ καλά αποτελέσματα, οι οίκοι δίνουν αρκετά υψηλές τιμές στόχους, η οικονομία παρουσιάζει καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, πλεονάσματα μεγαλύτερα από αυτά που είχαν προϋπολογιστεί και προοπτικές ανάπτυξης αρκετά καλές.
Μα τότε τι έχουν οι έρμες οι μετοχές και… ψοφάνε;
Γιατί αυτή η απαξίωση των τιμών μικρών και μεγάλων εταιριών, γιατί αυτή η πτώση των τιμών όσων εταιριών κάνουν placements, γιατί αυτή η συνολική απαξίωση του Χρηματιστηρίου, που μοιάζει εγκαταλελειμμένο και από την ΕΧΑΕ, και από την ΕΚ, και από την Πολιτεία;
Η πρώτη και κύρια αιτιολογία, που ακούγεται από αρκετούς, είναι οι διεθνείς εξελίξεις, οι πόλεμοι στην Ουκρανία και το Ισραήλ, ο κίνδυνος παγκόσμιου πολέμου.
Αυτή η αιτία δεν παίζει, ξεχάστε την.
Πώς είναι δυνατόν η διεθνής κατάσταση να έχει επιπτώσεις στο δικό μας Χρηματιστήριο και όχι σε όλα τα διεθνή, πόσο μάλλον στα χρηματιστήρια χωρών που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στις διεθνείς εξελίξεις;
Πώς είναι δυνατόν τα χρηματιστήρια προβληματικών οικονομιών, εντός και εκτός ευρώ, να έχουν κάνει σχεδόν όλα ιστορικά υψηλά, να μη φοβούνται τους πυραύλους του Πούτιν και το δικό μας να αντιδρά λες και ο Πούτιν έχει στοχοποιήσει με το νέο του πύραυλο… το κτίριο της λεωφόρου Αθηνών;
Και επειδή, όπως φαίνεται, η εξωτερική διεθνής κατάσταση δεν είναι και τόσο πειστική για την πτώση, θα πρέπει να αναζητήσουμε τις εσωτερικές αιτίες που ευθύνονται για τα χάλια του Χ.Α.
Η πρώτη, λοιπόν, και ίσως πειστική αιτία που συζητείται, είναι το ότι τα ξένα funds που επενδύουν σε αναπτυσσόμενες αγορές φεύγουν, επειδή η αγορά μας θα αναβαθμιστεί σε ανεπτυγμένη και ακόμα δεν έχουν έρθει τα funds που επενδύουν στις αναπτυγμένες αγορές.
Αυτή είναι μία λογική εξήγηση.
Ομως το Χ.Α. θα μπει -αν μπει- σε λίστα παρακολούθησης για αναβαθμίσεις την επόμενη χρονιά, με πιθανότητα αναβάθμισης εντός των επόμενων 18-24 μηνών, δηλαδή θα ενταχθούμε, αν περάσουμε στις αναπτυγμένες αγορές, το συντομότερο το 2027 και ακόμη δεν μπήκε το 2025!!!
Σε μια αγορά που ένα και μόνο κερδοσκοπικό fund μπορεί να διαμορφώσει με αγορές και πωλήσεις το κλίμα και την πορεία της, είναι δυνατόν να δεχτούμε ότι φεύγουν τα funds το 2024 επειδή θα αναβαθμιστούμε το 2027, αφήνοντας ανεκμετάλλευτο αυτό το χρονικό διάστημα των περίπου δύο ετών, στο οποίο θα μπορούν ασύδοτα να κερδοσκοπoύν στο ελληνικό χρηματιστήριο, όπως κάνουν τα τελευταία 2-3 χρόνια;
Ούτε αυτή η αιτία φαίνεται πειστική για να δικαιολογήσει αυτή την απαξίωση του Χ.Α.
Μα τότε τι φταίει και το Χ.Α., με ιστορικό υψηλό τις 6.500 μονάδες, βολοδέρνει στις 1.400, το μοναδικό χρηματιστήριο στον κόσμο με αυτή την απαξιωτική πορεία;
Στις επιχειρήσεις, όταν οι πωλήσεις ενός προϊόντος δεν πάνε καλά, οι φανερές αιτίες είναι απλές και κατανοητές.
Πρώτη αιτία το προϊόν να μην είναι καλό ή παρωχημένο, δεύτερη αιτία ο πωλητής να μην είναι ικανός, τρίτη αιτία να ισχύουν και τα δύο.
Στην περίπτωση του Χ.Α., το προϊόν φαίνεται να μην είναι παρωχημένο, αφού η αγορά των επενδύσεων σε μετοχές είναι μία αγορά ανθούσα.
Επίσης, φαίνεται ότι το προϊόν είναι καλό, τόσο ως ποιότητα και υγεία των εταιριών που το απαρτίζουν όσο και ως οικονομικό περιβάλλον, δηλαδή στο περιβάλλον της ελληνικής οικονομίας που δραστηριοποιείται.
Επομένως τι μένει;
Γιατί το Χρηματιστήριό μας πάει να κλείσει με κόκκινο τη χρονιά, όταν, με βάση όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, πορεία και κερδοφορία επιχειρήσεων, σταθερό πολιτικό κλίμα, καλή εξέλιξη οικονομικών δεικτών της οικονομίας μας, θα έπρεπε να ήταν στις 2.000 μονάδες τουλάχιστον;
Προφανώς είναι εσωτερικές οι αιτίες που το Χ.Α. δεν βλέπει άσπρη μέρα, με πρώτη και κυριότερη τη διοίκησή του και τον έλεγχο της λειτουργίας του.
Το μαγαζί διοικείται από το κράτος, που διορίζει τον CEO του, και ελέγχεται πάλι από το κράτος, που διορίζει τον ελεγκτή του, δηλαδή την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς
Δηλαδή, κλασικό ελληνικό μοντέλο, «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει»…
Τι να περιμένει κανένας από ένα τέτοιο μοντέλο;
Οτι θα λειτουργήσει αξιόπιστα, ομαλά και επιτυχημένα;
Ενα μοντέλο που στην πρόσφατη κωμωδία της Τράπεζας Αττικής δεν ενημέρωσε λεπτομερώς τους επενδυτές τι ακριβώς συμβαίνει και τι να προσέξουν, με αποτέλεσμα τα τραγικά πολλαπλά -30%, ώστε να αποκατασταθεί η «κανονική» τιμή της μετοχής;
Ενα μοντέλο που περιμένει τις καταγγελίες επενδυτών για να δεήσει να εξετάσει, εν ευθέτω χρόνω, την καταγγελία και σχεδόν πάντα όταν το κακό το έχουν ήδη υποστεί οι επενδυτές;
Ενα μοντέλο που φτιάχνει νέο κανονισμό με κενά και υπόνοιες ότι ο κάθε ιδιοκτήτης εταιρίας εισηγμένης στο Χρηματιστήριο θα βρει ευκαιρία να κερδοσκοπήσει εις βάρος των μικρομετόχων;
Ενα μοντέλο που χρόνια τώρα αφήνει ανοιχτή τη δυνατότητα στα λόμπι και τα λαμόγια να διαμορφώνουν τις τιμές των μετοχών, με συναλλαγές αξίας πενήντα και εκατό ευρώ;
Αν τώρα στη δυσλειτουργία της διοίκησης και των ελέγχων στο Χ.Α. προστεθεί και η χρηματιστηριακά ανεύθυνη συμπεριφορά της κυβέρνησης, που όποτε έχει ανάγκη από χρήματα ανακαλύπτει τα υπερκέρδη των εταιριών και τα φορολογεί εκτάκτως, γνωρίζοντας ότι κάθε «έκτακτη φορολόγηση-χαράτσι» στο Χ.Α. διώχνει τους επενδυτές που χρειάζονται σταθερούς και απαραβίαστους κανόνες για να επενδύσουν, τότε γίνεται αντιληπτό γιατί το Χρηματιστήριό μας βρίσκεται εδώ πού βρίσκεται και γιατί στο Χρηματιστήριό μας η μόνη σταθερά κερδισμένη είναι η «γκανιότα».
Πάντως, μία μικρή απορία θέλω να την απευθύνω στον πρωθυπουργό μας.
Αγαπητέ πρωθυπουργέ, όταν μιλάτε για «υπερκέρδη», τα οποία μάλιστα φορολογείτε «εκτάκτως», έχετε σκεφτεί ότι για να είναι δίκαιη η πολιτική σας θα πρέπει να επιδοτείτε «εκτάκτως» και τις
«υπερζημιές»;
Είναι λογικό και δίκαιο, όταν οι εταιρίες έχουν ζημιές, να τις πληρώνουν οι επενδυτές μέσω της μείωσης των τιμών των μετοχών και όταν έχουν κέρδη να τα χαρατσώνει εκτάκτως το κράτος;
Καλή σας μέρα και καλή εβδομάδα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2024)