Το δύσκολο έργο της ανάκτησης των παράνομα εισπραχθέντων αγροτικών επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ αναλαμβάνει πλέον η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Παρά τη βαρύτητα της αποστολής, οι εκτιμήσεις της αγοράς παραμένουν απαισιόδοξες: η επιστροφή των χρημάτων στο Δημόσιο θεωρείται δύσκολη, καθώς μεγάλο μέρος τους έχει ήδη μετατραπεί σε ακίνητα, πολυτελή οχήματα, πισίνες και κάθε λογής καταναλωτική υπερβολή.
Η υπόθεση αφορά εκατοντάδες περιπτώσεις «αγροτών» που έλαβαν επιδοτήσεις χωρίς να τις δικαιούνται – εκμεταλλευόμενοι παραθυράκια, ψευδή στοιχεία ή και οργανωμένες απάτες. Στο επίκεντρο των ερευνών βρίσκεται η σύσταση ειδικής ομάδας από την ΑΑΔΕ, η οποία αναμένεται να ενεργοποιηθεί άμεσα, με στόχο να χαρτογραφήσει τους πρωταγωνιστές του κυκλώματος και να προχωρήσει, σε δεύτερο στάδιο, στην απαιτητική διαδικασία ανάκτησης των χρημάτων.
Αν και το Δημόσιο θα εγγράψει τις οφειλές στα μητρώα των υπαιτίων, στην πράξη εκτιμάται πως λίγα από τα ποσά θα επιστρέψουν στο κρατικό ταμείο, δεδομένου ότι η ρευστότητα έχει εξανεμιστεί σε «επενδύσεις» πολυτελείας.
Σύμφωνα με το σχέδιο που καταρτίζεται, θα ξεκινήσει κύκλος πολλαπλών και εκτεταμένων διασταυρώσεων στην περίμετρο των οποίων θα βρεθούν όλοι οι αγρότες ανά χρονιά- ως και το 2016- ξεκινώντας από αυτούς που πήραν τα μεγαλύτερα ποσά. Θα γίνει σύγκριση των δηλωμένων στρεμμάτων με τις δηλωμένες ιδιοκτησίες (Ε9) και τα δηλωμένα μισθωτήρια με εύλογη αξία (θα απορριφθούν τα μισθωτήρια μηδενικής αξίας) και για τα ζώα θα γίνει έλεγχος των τιμολογίων αγοραπωλησίας και σύγκριση με το δηλωμένο ζωικό κεφάλαιο για επιδοτήσεις.
Η βεβαίωση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, που θα προκύψουν από τις διασταυρώσεις, θα γίνει βάσει του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.), με πρόβλεψη δέσμευσης λογαριασμών για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου. Οι παράνομες επιδοτήσεις θα αναζητηθούν από τους υπόλογους αγρότες, στους οποίους είναι «χρεωμένες» οι ενισχύσεις και όχι από τους διάφορους μεσάζοντες- όπως στην υπόθεση των βοσκοτόπων- που έκαναν διευκολύνσεις με το αζημίωτο.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια μακρά και επίπονη διαδικασία λόγω του μεγέθους της «διόρθωσης» (415 εκατ. ευρώ), τη χρονοβόρα διαδικασία των διασταυρώσεων και -κυρίως- τις δαιδαλώδεις διαδρομές των παρανομιών με αιχμή τις αλλεπάλληλες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να καλύπτονται τα ίχνη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα 415 εκατ. ευρώ της επίμαχης απόφασης της Κομισιόν αφορούν οριζόντιες διορθώσεις. Συνεπώς οι Κοινοτικοί δεν γνωρίζουν ούτε πόσα ΑΦΜ (αγρότες) έχουν πάρει παράνομες επιδοτήσεις, ούτε ποιοι είναι αυτοί. Αυτό που διαπίστωσαν οι τεχνοκράτες της Κομισιόν είναι τα «κενά» στις διαδικασίες των ενισχύσεων, που αντιστοιχούν συνολικά σε 415 εκατ. ευρώ επιδοτήσεων, από το 2016 ως και το 2023.
Με ενδιαφέρον αναμένεται και η… τύχη που θα έχει η προσβολή (έφεση) που ετοιμάζει η ελληνική κυβέρνηση επί της απόφασης, χωρίς ωστόσο αυτή η διαδικασία να επηρεάζει ουσιαστικά τις υπόλοιπες ενέργειες ανάκτησης των παράνομων επιδοτήσεων.
Είναι πάντως σαφές, ότι η Κομισιόν θα παρακρατήσει τα 415 εκατ. ευρώ από τις επιδοτήσεις του 2026. Βάσει Κανονισμού, το ποσό μπορεί να κατανεμηθεί σε 3 δόσεις (2026, 2027, 2028), εφόσον, όμως, συμφωνήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για να μην επιβαρυνθούν δε όλοι οι αγρότες, νόμιμοι και παράνομοι, τα χρήματα (είτε τα 415 εκατ. ευρώ είτε 138 εκατ. ευρώ ανά έτος) θα καλυφθούν κατ’ αρχάς από τον προϋπολογισμό, ο οποίος θα αντισταθμίσει τις απώλειες όταν και όποτε αποδώσει το «μεγάλο κυνήγι» των παράνομων επιδοτήσεων.
Από το μέγα σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν αποκλείεται να επηρεαστεί και ο δημοσιονομικός σχεδιασμός του 2026, και εν προκειμένω, το εύρος των προωθούμενων φοροελαφρύνσεων με έμφαση στην άμεση φορολογία.
Αρμόδιες πηγές τονίζουν ωστόσο ότι το πλάνο των ελαφρύνσεων δεν πρόκειται να κλονιστεί εκτός και αν στην πορεία προκύψουν και άλλοι αστάθμητοι παράγοντες ενδογενείς ή εξωγενείς οι οποίοι αναγκαστικά θα οδηγήσουν σε αναθεώρηση των σχεδίων.
