Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει τη σταδιακή διακοπή των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027, ενισχύοντας τη στρατηγική ενεργειακής απεξάρτησης από τη Μόσχα. Η πρόταση, που παρουσιάστηκε από τον Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν στο Στρασβούργο, εντάσσεται στον Οδικό Χάρτη REPowerEU και αποσκοπεί στη συνολική απεμπλοκή της Ένωσης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Σύμφωνα με τις προτάσεις, από την 1η Ιανουαρίου 2026 παύουν οι νέες εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών ή ΥΦΑ, ενώ οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις θα επιτρέπονται μόνο έως τις 17 Ιουνίου 2026. Οι υφιστάμενες μακροπρόθεσμες συμβάσεις εξαιρούνται προσωρινά και δύνανται να ισχύουν έως την 1η Ιανουαρίου 2028, ειδικά για περίκλειστα κράτη μέλη. Η πρόταση προβλέπει επίσης ότι το φυσικό αέριο που φτάνει μέσω Σερβίας θα θεωρείται ρωσικής προέλευσης, εκτός εάν τεκμηριώνεται διαφορετικά.
Τα κράτη μέλη καλούνται να υποβάλουν σχέδια διαφοροποίησης για να αποδείξουν πώς θα σταματήσουν την προμήθεια από τη Ρωσία. Παράλληλα, η Κομισιόν τονίζει ότι η ΕΕ διαθέτει ήδη εναλλακτικούς προμηθευτές, επαρκείς υποδομές και δίκτυα για την υποστήριξη της μετάβασης. Το νέο πλαίσιο επιδιώκει να προσφέρει νομική ασφάλεια στις εταιρίες και να προσαρμόζεται στις εξελίξεις των αγορών ενέργειας.
Ορισμένες χώρες, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, έχουν εκφράσει αντιρρήσεις και αξιοποιούν μεταβατικές ρήτρες που τους επιτρέπουν να συνεχίσουν προσωρινά τις εισαγωγές ρωσικών καυσίμων. Το σχέδιο προβλέπει παρατάσεις γι’ αυτές τις περιπτώσεις, ωστόσο απαιτείται ομοφωνία των 27 για νέες κυρώσεις ή την επέκταση υπαρχουσών.
Η πρόταση της Κομισιόν θα τεθεί σε διαπραγμάτευση με τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εφόσον εγκριθεί, θα αποτελέσει το πρώτο δεσμευτικό πλαίσιο για τον τερματισμό των ενεργειακών ροών από τη Ρωσία, επηρεάζοντας τόσο τις ενεργειακές αγορές όσο και τη γεωπολιτική ισορροπία στην Ευρώπη.
