Τα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας γνώμης του ΣΕΒ, που διεξήχθη σε συνεργασία με την MRB Hellas, παρουσιάστηκαν την Τετάρτη 7 Μαΐου 2025, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Η έρευνα «Ο Σφυγμός του Επιχειρείν» καταγράφει τις απόψεις επιχειρήσεων κάθε κλάδου και μεγέθους για την τρέχουσα κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, τις προοπτικές τους και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν.
ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΗΣΥΧΙΑ
Η πλειονότητα των επιχειρήσεων αξιολογεί θετικά ή ουδέτερα τη σημερινή κατάσταση της χώρας (66,3%), ενώ το 33,8% τη βλέπει αρνητικά. Ωστόσο, αυξάνονται οι ανησυχίες για την επόμενη χρονιά: οι θετικές προσδοκίες μειώνονται (14,5% από 23,9%), ενώ οι αρνητικές αυξάνονται (32,7% από 26%).
Οι ίδιες οι επιχειρήσεις αξιολογούν θετικά την πορεία τους: το 54,9% δήλωσε αύξηση του κύκλου εργασιών για το 2024. Για το 2025, το 43,6% αναμένει νέα αύξηση, ωστόσο διαπιστώνεται συγκρατημένη αισιοδοξία.
ΑΜΟΙΒΕΣ
Η απασχόληση δείχνει σταθερότητα. Το 2024, το 68,7% των επιχειρήσεων διατήρησε το προσωπικό του, ενώ το 21% το αύξησε. Για το 2025, το 92,4% αναμένεται να διατηρήσει ή να ενισχύσει τον αριθμό εργαζομένων. Παράλληλα, πάνω από τις μισές επιχειρήσεις (52,4%) σχεδιάζουν αυξήσεις στους μισθούς, με βασικά κίνητρα την επιβράβευση της απόδοσης και τη διατήρηση του ανθρώπινου δυναμικού.
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Η πρόθεση για επενδύσεις παρουσιάζει πτώση. Το 20,4% σχεδιάζει αύξηση επενδύσεων, ποσοστό μειωμένο σε σχέση με το 2023 (22,8%). Το 49,2% δηλώνει ότι δεν θα επενδύσει καθόλου μέσα στο 2025.
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Οι επιχειρήσεις εντοπίζουν σταθερά εμπόδια όπως το ενεργειακό κόστος, η φορολογία και οι ασφαλιστικές εισφορές. Οι μεσαίες επιχειρήσεις δηλώνουν πιο πιεσμένες λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων. Η κλιματική κρίση απασχολεί το 50,7% των συμμετεχόντων ως παράγοντας που θα επηρεάσει τη λειτουργία τους την επόμενη πενταετία.
ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Το 55,1% των επιχειρήσεων δεν σχεδιάζει ενέργειες στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης για το επόμενο έτος, ενώ ένα 25,4% βρίσκεται σε αρχικά στάδια. Το θέμα της AI θα αποτελέσει βασικό αντικείμενο συζήτησης στο επερχόμενο συνέδριο του ΣΕΒ στις 12 Μαΐου στο Ωδείο Αθηνών.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την ανακοίνωση:
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε σήμερα, Τετάρτη 7 Μαΐου 2025, ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΣΕΒ κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας γνώμης των επιχειρήσεων «Ο Σφυγμός του Επιχειρείν», την οποία πραγματοποιεί ο ΣΕΒ σε συνεργασία με την MRB. Η έρευνα δίνει φωνή στις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως κλάδου ή μεγέθους, ώστε να αναδειχθούν τα κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν την αναπτυξιακή τους προοπτική, την καθημερινή τους λειτουργία, το επιχειρηματικό περιβάλλον, αλλά και τις προκλήσεις της επόμενης ημέρας.
Ανοίγοντας τη συνέντευξη, ο κ. Θεοδωρόπουλος σημείωσε: «Η ελληνική οικονομία αξιολογείται σήμερα, χωρίς αμφιβολία, θετικά. Όμως, οι ανησυχίες για το μέλλον είναι υπαρκτές και εντείνονται. Αναγνωρίζουμε ότι οι επιχειρήσεις προσπαθούν, το μακροοικονομικό περιβάλλον βελτιώνεται, αλλά πολλές προκλήσεις παραμένουν. Στον ΣΕΒ εκπροσωπούμε επιχειρήσεις κάθε μεγέθους – μικρές, μεσαίες και μεγάλες. Από τη συνεχή επαφή που έχουμε με τα μέλη μας, είχαμε ήδη διαπιστώσει ότι οι μεσαίες επιχειρήσεις είναι αυτές που δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση. Δεν διαθέτουν ούτε το μέγεθος και τις υποδομές των μεγάλων, ούτε την ευελιξία και την ταχύτητα αντίδρασης των μικρών. Η έρευνα που παρουσιάζουμε σήμερα έρχεται να επιβεβαιώσει αυτή την εικόνα. Αυτή η αποτύπωση της πραγματικότητας είναι κρίσιμη. Μας βοηθά να εστιάσουμε στις ουσιαστικές ανάγκες των επιχειρήσεων και να δουλέψουμε πάνω σε πρακτικές και αποτελεσματικές λύσεις.».
Αμέσως μετά, ο κ. Δημήτρης Μαύρος, Διευθύνων Σύμβουλος της MRB Hellas, παρουσίασε αναλυτικά τα ευρήματα της έρευνας. Σύμφωνα με αυτά:
Οι επιχειρήσεις αξιολογούν θετικά την παρούσα κατάσταση της χώρας, αυξάνονται ωστόσο οι προβληματισμοί τους για το μέλλον
Όσον αφορά στην τρέχουσα κατάσταση της χώρας, το 66,3% των επιχειρήσεων την αξιολογεί θετικά ή ουδέτερα, ενώ το 33,8% την αξιολογεί αρνητικά. Για τους επόμενους 12 μήνες, oι επιχειρήσεις εμφανίζονται πιο ανήσυχες από πέρυσι, καθώς οι αρνητικές προσδοκίες αυξάνονται από 26% σε 32,7% και οι θετικές μειώνονται από 23,9% σε 14,5% (οι εκτιμήσεις για σταθερότητα διαμορφώνονται από 44,4% σε 48,4%).
Για τη δική τους πορεία, οι επιχειρήσεις εμφανίζονται ικανοποιημένες, αλλά αντίστοιχα αυξάνονται οι προβληματισμοί τους για το μέλλον
Για δεύτερη χρονιά συνεχίζεται ανοδικά η εκτίμηση για τη δική τους πορεία με το 54,9% των επιχειρήσεων να δηλώνει ότι ο κύκλος εργασιών του αυξήθηκε. Ελαφρώς πιο συγκρατημένες είναι οι επιχειρήσεις για την πορεία του τζίρου τους στους επόμενους 12 μήνες, με το 43,6% να προβλέπει ότι θα αυξηθεί.
Παρά την ανησυχία, το 2025, πάνω από 9 στις 10 επιχειρήσεις είτε θα αυξήσουν είτε θα διατηρήσουν σταθερό το προσωπικό τους
Το 2024, το προσωπικό στις επιχειρήσεις διατηρήθηκε κατά κύριο λόγο σταθερό (68,7%). Το 21% των επιχειρήσεων αύξησε τον αριθμό των εργαζομένων του, ενώ το 9,3% έκανε μειώσεις. Για το 2025, το 92,4% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι είτε θα κρατήσει σταθερό (72,4%) είτε θα αυξήσει το προσωπικό του (20%). Το 4,3% δηλώνει ότι θα προβεί σε μείωση του προσωπικού.
Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις θα δώσουν αυξήσεις στους μισθούς το 2025. Tο μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων που θα προχωρήσουν σε αυξήσεις καταγράφεται στη Βιομηχανία (79,4%). Κύριος λόγος των αυξήσεων είναι η επιβράβευση της απόδοσης των εργαζομένων
Συνολικά, το 52,4% των επιχειρήσεων θα δώσει αυξήσεις στους μισθούς το 2025, με σημαντικότερους λόγους την επιβράβευση της απόδοσης (62,3%) και τη διατήρηση του ταλέντου έναντι του ανταγωνισμού (47,4%). Σε επίπεδο κλάδων, τη Βιομηχανία ακολουθούν οι Κατασκευές (66,7%) και οι Υπηρεσίες (60,2%).
Οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να επενδύουν, αν και σε μικρότερο βαθμό
Το 20,4% των επιχειρήσεων προβλέπει ότι θα αυξήσει τις επενδύσεις του στους επόμενους 12 μήνες (vs. 22,8% το 2023), ενώ 25,5% θα τις κρατήσει σταθερές (vs. 30,3% το 2023). Αυξάνεται στο 49,2% από 37% το 2023, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνει ότι δεν θα πραγματοποιήσει επενδύσεις.
Παραμένουν τα διαχρονικά εμπόδια που επηρεάζουν τη λειτουργία και ανάπτυξη των επιχειρήσεων
Για τις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, τα τρία πιο σημαντικά εμπόδια είναι το κόστος ενέργειας (93,9% και 78,1% αντίστοιχα), η φορολογία των επιχειρήσεων (86,8% και 82% αντίστοιχα) και οι φόροι και ασφαλιστικές εισφορές στην εργασία (85,5% και 83,8% αντίστοιχα). Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι βασικές προκλήσεις είναι οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό (71,5%), η γραφειοκρατία (69,6%) και οι φόροι και ασφαλιστικές εισφορές στην εργασία (68,9%).
Για πάνω από τις μισές επιχειρήσεις, η κλιματική κρίση αποτελεί πρόβλημα για τη λειτουργία τους την επόμενη πενταετία
Για μία στις δύο επιχειρήσεις (50,7%), η κλιματική κρίση είναι μεγάλο πρόβλημα για τη λειτουργία τους την επόμενη πενταετία.
Στην ΑΙ, οι επιχειρήσεις κινούνται δειλά. Πάνω από τις μισές, δεν σχεδιάζουν καμία σχετική πρωτοβουλία για την επόμενη χρονιά
Μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (25,4%) κάνουν «κάτι» σε σχέση με την ΑΙ (κυρίως βρίσκονται στα πρώτα στάδια αξιοποίησης ή υλοποιούν πιλοτικά προγράμματα ΑΙ), ενώ το 18,5% σχεδιάζει να ξεκινήσει κάποιο πρόγραμμα ΑΙ μέσα στο επόμενο έτος. Το 55,1% των επιχειρήσεων δεν έχουν σχέδια για καμία πρωτοβουλία σχετικά με την ΑΙ τους επόμενους 12 μήνες.
Η αξιοποίηση της ΑΙ στις επιχειρήσεις εξετάστηκε εις βάθος στο φετινό BusinessPulse και τα σχετικά ευρήματα θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο συνέδριο που διοργανώνει ο ΣΕΒ με θέμα «AI στην πράξη: Πώς θα εφαρμόσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη στις επιχειρήσεις μας», τη Δευτέρα 12 Μαΐου 2025, στο Ωδείο Αθηνών. Το συνέδριο, που έχει πολύ μεγάλη ανταπόκριση από τα μέλη του Συνδέσμου, έχει ως στόχο την ανάδειξη εφαρμόσιμων λύσεων για την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις επιχειρήσεις όλων των κλάδων και μεγεθών.
