Γιατί τα φώτα στρέφονται (και πάλι) στις εξελίξεις για την εξαγορά της Δωδώνης από τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία, της οικογένειας Σαράντη
Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΥ
Η φέτα, πέρα από ένα φημισμένο παραδοσιακό ελληνικό τυρί που απολαμβάνουν εκατομμύρια ξένοι τουρίστες κατή τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών τους στην Ελλάδα αλλά και πολυάριθμοι καταναλωτές στο εξωτερικό, μέσω των εξαγωγών των εγχώριων γαλακτοβιομηχανιών, μπαίνει συχνά στο «στόχαστρο» όσων προσπαθούν να εξασφαλίζουν έσοδα από την πώληση προϊόντων με… ψευδεπίγραφες σημάνσεις.
Όπως συμβαίνει, άλλωστε, και με το γιαούρτι. Την προηγούμενη εβδομάδα ρεπορτάζ της «DEALnews» κατέγραψε τις νέες εξελίξεις που βάζουν (και) την ελληνική φέτα στη δίνη του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ – Ε.Ε. και των εντεινόμενων αμερικανικών ενστάσεων απέναντι στη στρατηγική των γεωγραφικών ενδείξεων προϊόντων, τα οποία πωλούνται κάτω από την ετικέτα ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης). Εκτός του «εθνικού τυριού» της Ελλάδας, δηλαδή, στη διαμάχη μπαίνουν και άλλα της ίδιας κατηγορίας, π.χ. η ιταλική παρμεζάνα.
Η υπόθεση αυτή δεν είναι φυσικά ούτε η πρώτη ούτε η μόνη που αφορά τη φέτα, για ένα προϊόν το οποίο «κουβαλάει» (κατά τα φαινόμενα) πολύ μεγαλύτερη αξία σε επίπεδο αθροιστικών πωλήσεων από όση καταγράφεται επίσημα.
Το 2024 έκλεισε, δε, με νέο ρεκόρ εξαγωγών για την ελληνική φέτα, με αύξηση τόσο της αξίας (στα 785 εκατ. ευρώ) όσο και του όγκου πωλήσεων (στους 97.000 τόνους), στο 65% περίπου επί της συνολικής παραγωγής.
Στη «μάχη» για την εξασφάλιση ενός όσο το δυνατόν μεγαλύτερου κομματιού από την «πίτα» των εξαγωγών της φέτας πέφτουν οι περισσότερες από τις ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες.
Η κυοφορούμενη εξαγορά της εταιρίας Δωδώνη, με πωλητή το αμερικανικό fund CVC και αγοραστή τον θεσσαλικό Ομιλο Ελληνικά Γαλακτοκομεία (Ολυμπος, Τυράς, Ροδόπη), της οικογένειας Σαράντη, με φερόμενο τίμημα 200 εκατ. ευρώ, συσχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις πωλήσεις της φέτας και τις επερχόμενες ανακατατάξεις στην αγορά.
Αυτό συμβαίνει διότι η Δωδώνη διατηρεί μερίδιο 10%-15% στη φέτα και τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία (η πρώτη σε οικονομικό μέγεθος αμιγώς ελληνική γαλακτοβιομηχανία) έως 5%, έναντι 15%-20% του Αγροτικού Συνεταιρισμού Καλαβρύτων και 10%-15% του brand Ηπειρος της Οπτιμα (οικογένεια Παντελιάδη). Θεωρητικά το deal για τη Δωδώνη θα βοηθήσει τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία να διεκδικήσουν την πρώτη θέση στη συγκεκριμένη προϊοντική κατηγορία και παράλληλα θα προσφέρει στον όμιλο ένα ισχυρό πλεονέκτημα στις εξαγωγές επώνυμης φέτας.
Η Δωδώνη, με κύκλο εργασιών κοντά στα 180 εκατ. ευρώ, εξάγει σε πάνω από 50 χώρες, αξιοποιώντας την ηγετική θέση της στον κλάδο της φέτας.
Αν εξειδικεύσει κανείς το θέμα των εξαγωγών φέτας προς τις ΗΠΑ, με αφορμή και τον «θόρυβο» για τους δασμούς του προέδρου Τραμπ, ένα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελεί η περίπτωση της ΜΕΒΓΑΛ. Στις ΗΠΑ το παραδοσιακό ελληνικό τυρί «γράφει» έσοδα που πλησιάζουν τα 55-60 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα η μακεδονική γαλακτοβιομηχανία πραγματοποιεί εξαγωγές σε 35 χώρες, με το 40% του τζίρου της να προέρχεται από αυτές. Οι εξαγωγές είναι μοιρασμένες 50%-50% σε γιαούρτι και φέτα, με μεγάλες ποσότητες να εξάγονται σε ΗΠΑ, ευρωπαϊκές χώρες αλλά και τρίτες χώρες.
Τον Απρίλιο πληροφορίες ήθελαν, επίσης, τον Αγροτικό Γαλακτοκομικό Συνεταιρισμό Καλαβρύτων να «παγώνει» τον σχεδιασμό του για εξαγωγές φέτας ΠΟΠ στις ΗΠΑ μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, ενώ γενικότερα «παίκτες» κάθε μεγέθους από την ελληνική πλευρά ποντάρουν στις διεθνείς πωλήσεις του «εθνικού τυριού», όπως, μεταξύ άλλων, τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία, η Ρούσσας (με εξαγωγές έως και του 95% της παραγωγής της σε 40 χώρες), La Farm, Ομηρος, Δέλτα, Οπτιμα, Κολιός κ.λπ.
Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος πελάτης ελληνικής φέτας ΠΟΠ και ακολουθούν Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, ΗΠΑ.
Μεγαλώνει το πρόβλημα με τα ψευδεπίγραφα προϊόντα
Αν υπολογιστεί η αυξητική τάση στα μεγέθη της αγοράς φέτας (με εκτιμώμενο ρυθμό ανάπτυξης 3% με 5% ετησίως, ως προς τον όγκο των εξαγωγών, με διακυμάνσεις στην αξία τους) και συνυπολογιστεί ταυτόχρονα το… επιπλέον έσοδο κάποιων από την ανεξέλεγκτη (όπου υπάρχει) διακίνηση ψευδεπίγραφων ή παρόμοιων προϊόντων, είτε στο εξωτερικό είτε και όχι, τα χρήματα σαφώς είναι περισσότερα.
Αλλωστε η επιμονή των Αμερικανών παραγωγών για κατάργηση της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης της φέτας προκαλεί κινδύνους για τα ελληνικά προϊόντα σε όλες τις ξένες αγορές και η αγωνία αφορά πολλούς επιχειρηματίες.
«Φέτες» με… εισαγωγικά στη λέξη πωλούνται τόσο εντός Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και εκτός αυτής σε ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία κ.λπ. Δεν θεωρείται τυχαίο ότι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμάται, σύμφωνα με πηγές της αγοράς των γαλακτοκομικών, ότι τα «λευκά τυριά» τύπου… φέτας αγγίζουν έναν τζίρο πάνω από μισό δισ., παραγόμενα από αμερικανικές και πολυεθνικές γαλακτοβιομηχανίες, έναντι των 55-60 εκατ. ευρώ των εξαγωγών της ελληνικής φέτας ΠΟΠ.
Το δεύτερο deal που «βάζει φωτιά» στην αγορά
Αν η Δωδώνη δείχνει να καταλήγει στην «ομάδα» των Ελληνικών Γαλακτοκομείων, ένα δεύτερο φημολογούμενο (άρα απλά… πιθανό, μέχρι στιγμής, και όχι «σίγουρο») deal «βάζει φωτιά» στην εγχώρια αγορά των γαλακτοκομικών. Δεν είναι άλλο από την ενδεχόμενη πώληση της Δέλτα από το CVC, άλλη μια διαφαινόμενη αποεπένδυση του μεγάλου fund από τον κλάδο των τροφίμων στην Ελλάδα, την οποία συνοδεύουν αρκετά σενάρια.
Το εκτιμώμενο τίμημα υπολογίζεται ότι θα ξεπερνούσε τα 350 εκατ. ευρώ για να υπάρξει συμφωνία μεταξύ πωλητή και αγοραστή, οπότε και λόγω μεγέθους η υπόθεση μόνο «εύκολη» δεν χαρακτηρίζεται. Τα ονόματα των Ελληνικών Γαλακτοκομείων, της FrieslandCampina (ΝΟΥΝΟΥ) και του Σπύρου Θεοδωρόπουλου συζητιούνται από κάποιους, χωρίς ωστόσο να επιβεβαιώνεται κάτι…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (16 ΜΑΙΟΥ 2025)
