Πέφτουν οι τιμές του τυποποιημένου λαδιού στα ράφια, «βαρόμετρο» η φθινοπωρινή σοδειά για τους Ελληνες επιχειρηματίες του κλάδου
Του ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΥ
Σε ύφεση φαίνεται να «μπαίνει» ο… πόλεμος του ελαιόλαδου μετά τις εκρηκτικές διαστάσεις που είχε λάβει τους προηγούμενους μήνες, με την παραγωγή να συρρικνώνεται, τότε, και τις τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ και των άλλων σημείων πώλησης του προϊόντος να εκτινάσσονται αντίστοιχα σε ύψη ρεκόρ. Ή, για την ακρίβεια, εισέρχεται σε νέα φάση…
Η αύξηση της διαθέσιμης ποσότητας του αγαθού στην αγορά, απόρροια και της αποκατάστασης της παραγωγής του (περίπου διπλάσια πέρσι), εξομάλυνε την κατάσταση για τους καταναλωτές, καθώς η τιμή του λίτρου επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα, τόσο στο τυποποιημένο λάδι όσο και στο λεγόμενο χύμα (αν και πιο «επίσημο» και πιο ξεκάθαρο είναι το δείγμα από την πρώτη κατηγορία).
Σαφώς τα κερδοσκοπικά φαινόμενα έπαιξαν τον ρόλο τους, ενώ για το καταναλωτικό κοινό υπήρχε πάντα η «πληγή» των νοθευμένων αλλά και παράνομα διακινούμενων προϊόντων (κυρίως χύμα), που πολλές φορές προμηθεύονται πολλοί, δίχως τους απαραίτητους ελέγχους και χωρίς να… ξέρουν καν τι αγοράζουν για τη διατροφή των οικογενειών τους ή και αν τελικά αυτά κρίνονται επικίνδυνα για την υγεία τους. Ο λόγος για το «μαύρο» (άνευ παραστατικών τιμολογίων και αποδείξεων λιανικής) λάδι και παράλληλα αμφίβολης συχνά ποιότητας δηλαδή, με τη φοροδιαφυγή να χτυπά «κόκκινο» από μέρους πολλών επιτήδειων, που έσπευσαν -κατά το σύνηθες- να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία, αν και το φαινόμενο δεν λείπει ποτέ…
Πού θα κυμανθούν οι τζίροι του ελαιόλαδου, τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και στις εξαγωγές, με τις τιμές πιο κοντά στα «λογικά» όρια πλέον, θα φανούν πιο καλά μέχρι το τέλος του 2025, σε μερικούς μήνες, όταν θα προστεθεί στα αποθέματα και η σοδειά αυτού του φθινοπώρου, που αναμένεται να αποτελέσει «βαρόμετρο» για τις τιμές των παραγωγών και αυτές στο ράφι. Σε αμιγώς επιχειρηματικό επίπεδο, το ενδιαφέρον, τώρα που «στρώνουν» τα πράγματα», στρέφεται στις συμφωνίες, οι οποίες αφορούν την εξαγορά – πώληση brands ελαιόλαδου ή ολόκληρων ελαιουργικών εταιρειών. Κύκλοι της αγοράς, με τους οποίους συνομίλησε η «DEALnews», εκτιμούν, μάλιστα, ότι δεν θα αργήσουν τα επόμενα deals στον κλάδο του ελαιολάδου, που παραμένει πάντα ένα προϊόν με εξαιρετικές εξαγωγικές προοπτικές. Το 2024 οι εξαγωγές ελαιολάδου άγγιξαν το 1 δισ. ευρώ (937 εκατ. ευρώ). Οπως γίνεται αντιληπτό, ο αθροιστικός τζίρος των πωλήσεων (συν αυτών στην εσωτερική αγορά στα νόμιμα κανάλια αλλά και των… εκτός φορολογικού ελέγχου) ανέρχεται σε πολύ μεγαλύτερα επίπεδα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, από τους 250.000 τόνους της ελληνικής παραγωγής οι 110.000 τόνοι προορίζονται για την εγχώρια κατανάλωση…
ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Η ΜΙΝΕΡΒΑ
Στην πρώτη γραμμή τοποθετείται η περίπτωση της Μινέρβα Ελαιουργική, η οποία εξαγοράστηκε το 2019 από το fund Diorama I, με διαχειρίστρια την Deca Investments (CEO Νίκος Κούλης), με ποσό 45,1 εκατ. ευρώ (κατέχει ποσοστό 68%), από την πολυεθνική PZ Cussons, απέναντι σε ανταγωνιστές με το μέγεθος της βιομηχανίας ζυμαρικών Μέλισσα – Κίκιζας και το επενδυτικό σχήμα του φαρμακοβιομήχανου Βασίλη Κάτσου. Θεωρητικά μια πενταετία αργότερα, από το 2024, το fund άρχισε να εξετάζει το ενδεχόμενο αποεπένδυσης, με την εξασφάλιση υπεραξιών από το συγκεκριμένο asset του στον κλάδο των τροφίμων, όπως και τα άλλα δύο funds ελληνικών συμφερόντων που απέκτησαν μειοψηφική συμμετοχή, EOS Capital Partners (Απόστολος Ταμβακάκης) και Elikonos Capital (Πέτρος Κατσούλας, Παντελής Παπαγεωργίου, Τάκης Σολωμός, Δημήτρης Βιδάκης) με 16% έκαστο.
Η διαδικασία φάνηκε κάποια στιγμή να «παγώνει», λόγω και των ιδιότυπων συνθηκών που επικρατούσαν επί αρκετούς μήνες στην αγορά του ελαιολάδου, αλλά πολλοί πιστεύουν ότι σταδιακά… επανεκκινεί. Το ερώτημα που δεν έχει ακόμη απαντηθεί είναι σε τι τιμή θα μπορούσε να πουληθεί η Μινέρβα Ελαιουργική, μια βιομηχανία με «ζωή» άνω του ενός αιώνα, η οποία ουσιαστικά έχει μετατραπεί σε όμιλο τροφίμων. Ειδικότερα, δε, από την ώρα που έχει προηγηθεί η απόσχιση του επιχειρηματικού κλάδου παραγωγής φέτας και λευκού τυριού, με τη μεταφορά του σε νέα εταιρία, που με την επωνυμία Τυροκομεία Δωρική Α.Ε. πουλήθηκε στην Desserta Hellas, θυγατρική της αυστριακής Berglandmilch. Πληροφορίες ήθελαν από πέρσι το καλοκαίρι τον σχετικό φάκελο να έχει προωθηθεί σε δέκα υποψήφιους επενδυτές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, στο πλαίσιο διεθνούς διαγωνισμού, με τη συμμετοχή χρηματοοικονομικού συμβούλου, αλλά από τότε δεν έχει προκύψει ακόμη (επισήμως τουλάχιστον) κάποια ανακοινώσιμη εξέλιξη…
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ
Η κινητικότητα που σημειώθηκε πρόσφατα στον κλάδο του τυποποιημένου ελαιόλαδου με νέα deals επιβεβαιώνει ουσιαστικά ότι πρόκειται να μπουν και άλλοι δυνατά στη «μάχη» για τα έσοδα του κλάδου.
Φέτος την άνοιξη, προς τα τέλη Μαρτίου, η Μινέρβα Ελαιουργική απέκτησε τέσσερα σήματα της Flora Food Greece (ελαιόλαδα Αλτις και Ελάνθη, καλαμποκέλαιο Φλώρα και ηλιέλαιο Sol), σε μια προσπάθεια για την περαιτέρω ενίσχυση του προϊοντικού χαρτοφυλακίου της, ενέργεια την οποία πολλοί στην αγορά ερμηνεύουν ως προάγγελο της… δικής της πώλησης, με καλύτερο οικονομικό τίμημα και με δεδομένες τις προθέσεις του βασικού μετόχους της, του fund Diorama I, για την επίτευξη ενός προσοδοφόρου exit.
Ενα άλλο ελληνικό fund, το SMERemediumCap (SMERC) του Νίκου Καραμούζη, με πλούσια επενδυτική παρουσία στον ευρύτερο κλάδο των τροφίμων, έχει δημιουργήσει από κοινού με την εταιρία συμμετοχών Inspiring Earth επιχειρηματικό σχήμα με δραστηριότητα στην αγορά του ελαιολάδου (με τα brands Λατζιμάς Α.Ε., Ελαια Σητείας – LASITIA Α.Ε. και Olympian Green International Α.Ε.). Βασικός στόχος του νέου «παίκτη» και της αρχικής επένδυσης των 10 εκατ. ευρώ, η επέκταση της επώνυμης ετικέτας στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά, αλλά και η περαιτέρω ανάπτυξη σε Βόρεια Αμερική (ΗΠΑ, Καναδά), Νότια Αμερική (Βραζιλία), Ασία (Ιαπωνία) και Ωκεανία, που είναι και οι περιοχές με τις μεγαλύτερες παγκοσμίως εισαγωγές ελαιολάδου.
Δυναμικά έχει εισέλθει στον κλάδο του τυποποιημένου μαγειρικού λαδιού την τελευταία τετραετία και η βιομηχανία ζυμαρικών Μέλισσα – Κίκιζας, με ισχυρό άνδρα τον Αλέξενδρο Κίκιζα, η οποία εξαγόρασε την κρητική Terra Creta από τον Ομιλο ΙOGR, του επιχειρηματία Γιάννη Γρύλου, της αεροπορικής Sky express.
Οι παραγωγοί, το απόθεμα και η εταιρία-έκπληξη
Στη διάρκεια της κρίσης που ξέσπασε πέρσι στην αγορά του ελαιολάδου σημειώθηκαν πολλά ευτράπελα, όπως το πριόνισμα και η… κλοπή ολόκληρων κλαδιών φορτωμένων με καρπούς ελιάς από δέντρα από παράνομα κυκλώματα διακίνησης του προϊόντος, μεταξύ άλλων περιστατικών τα οποία σημειώθηκαν σε Ελλάδα και εξωτερικό. Αν κρίνει κανείς και από τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιριών οι οποίες δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εμπορίας ελαιόλαδου, ένα από τα δημοφιλή σήματα στην περίοδο του «κραχ», λόγω των χαμηλών τιμών του, εμφάνισε σημαντική αύξηση και «φλερτάρει» φέτος με μεγαλύτερες πωλήσεις. Κατόρθωσε δε να αυξήσει την αξία πωλήσεών του, παρότι η τιμή του ελαιολάδου έχει μειωθεί μέχρι και στο μισό…
Συγκεκριμένα, ανήλθε στα 16,74 εκατ. ευρώ ο κύκλος εργασιών της εταιρίας επεξεργασίας, τυποποίησης και εμπορίας ελαιολάδου Μολών Λαβέ το 2024, αυξημένος κατά 4,69% συγκριτικά με τα 15,99 εκατ. ευρώ του 2023, παρότι οι τιμές έπεσαν για κάποια brands πάνω από το 35%, με στόχο τα 20 εκατ. ευρώ για το 2025. Ανεβάζει μάλιστα τα μερίδιά της στο εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο του σούπερ μάρκετ, χάρη στη συνεργασία της με τη Νο 1 σε μέγεθος αλυσίδα της χώρας, τη Σκλαβενίτης.
Από τους μεγάλους «παίκτες», η Μινέρβα στη χρήση του 2023 (τελευταίος δημοσιευμένος ισολογισμός) πέτυχε πωλήσεις 71,9 εκατ. ευρώ (από 68,6 εκατ. ευρώ) και περιμένει με αισιοδοξία την ανακοίνωση των νέων ενοποιημένων αποτελεσμάτων της.
Η περιορισμένη ζήτηση δημιούργησε ένα φετινό απόθεμα 40%-50%, με τις τιμές παραγωγού να πέφτουν έως και κάτω από το κόστος παραγωγής (3,80 ευρώ/λίτρο), με την εγχώρια κατά κεφαλήν κατανάλωση να έχει συρρικνωθεί στα 9,7 λίτρα και τις πωλήσεις στο ράφι των σούπερ μάρκετ να φτάνουν μόλις τους 15.800 τόνους.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 11/7/2025)
