Το διάστημα 15 Μαρτίου με 25 Απριλίου είναι οι πρώτες 40 ημέρες του Κυριάκου Πιερρακάκη ως υπουργού Οικονομικών, διαδεχόμενος τον Κωστή Χατζηδάκη στο γραφείο της οδού Νίκης. Ενα διάστημα μικρό, αλλά γεμάτο με γεγονότα και ευθύνες που απορρέουν από ένα μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, που βρίθει προκλήσεων. Θα έλεγε κανείς πως για πρώτη φορά έπειτα από τα τελευταία χρόνια ανόδου της ελληνικής ανάπτυξης και δημοσιονομικής σταθερότητας της οικονομίας ο Κυριάκος Πιερρακάκης ανέλαβε καθήκοντα υπουργού σε μία περίοδο δύσκολη, καθώς ο πλανήτης βρίσκεται μπροστά σε κινδύνους και απειλές που είχε καιρό να δει.
Εκ των πραγμάτων, το νομοθετικό έργο του νέου υπουργού μέσα σε αυτό το διάστημα ήταν συγκεκριμένο και σε μεγάλο βαθμό προετοιμασμένο από τον προκάτοχό του.
Ωστόσο, ο νέος ΥΠΟΙΚ είχε να πάρει τη σκυτάλη στην ευρωπαϊκή μάχη για τις αμυντικές δαπάνες και την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής με τρόπο επωφελή για τη χώρα μας, ενώ «έσκασαν» στα χέρια του η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου και οι αλλεπάλληλοι δασμοί που έφεραν κατάρρευση στις αγορές, συμπεριλαμβανομένου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, αλλά και επιπτώσεις στα ελληνικά ομόλογα.
ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Στο μικρό διάστημα ως υπουργός Οικονομικών, ο Κυριάκος Πιερρακάκης ανέλαβε την «καυτή πατάτα» της συζήτησης σε επίπεδο Ε.Ε. για τις αμυντικές δαπάνες και για την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής. Ο υπουργός έλαβε το «βάπτισμα του πυρός» στη Βαρσοβία, όπου συμμετείχε στις πρώτες του συνεδριάσεις του Eurogroup και του ECOFIN, όπου συζητήθηκε το φλέγον αυτό θέμα, ενώ συνέχεια δόθηκε και κατά την επίσκεψη του προέδρου του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου, στην Αθήνα. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης συνεχίζει να παλεύει στη βάση της ελληνικής θέσης: Αμεση (και όχι μετά το 2026) ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής που να είναι επωφελής για όλα τα κράτη-μέλη, είτε γι’ αυτά που ξοδεύουν λίγα και θέλουν να αυξήσουν τις δαπάνες για την άμυνα και την ασφάλειά τους είτε γι’ αυτά που έχουν «πιάσει» ή και υπερβαίνουν τον στόχο του ΝΑΤΟ για δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ, όπως η Ελλάδα.
Αν και μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα είναι γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες, οι πρώτες ενδείξεις από τη δημοσίευση της Λευκής Βίβλου της Κομισιόν και μετά κάνουν λόγο για όριο αύξησης των αμυντικών δαπανών, το οποίο θα εξαιρείται από τον υπολογισμό του ελλείμματος, στο 1,5% του ΑΕΠ. Εάν η αύξηση των δαπανών μιας χώρας υπερβαίνει αυτό το όριο, θα εγγράφεται κανονικά στο έλλειμμα.
Ανοιχτό, ωστόσο, παραμένει το ερώτημα ποιο έτος θα είναι η βάση αναφοράς όχι μόνο για το ύψος των αμυντικών δαπανών, αλλά για το ΑΕΠ.
Δεδομένου ότι τα παραπάνω συνδέονται άμεσα με την έκταση των παροχών και μειώσεων φόρων που θα ανακοινώσει σε λίγους μήνες στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός και θα εξειδικεύσει ο υπουργός Οικονομικών, το έργο του Κυριάκου Πιερρακάκη στις Βρυξέλλες είναι ανηφορικό και με μεγάλη ευθύνη.
Αγώνας δρόμου για να αντιμετωπιστεί η δίνη του διεθνούς εμπορικού πολέμου
Πιθανότατα το δυσκολότερο έργο που συνάντησε ερχόμενος στην οδό Νίκης ο υπουργός Οικονομικών ήταν η διαχείριση του ξεσπάσματος του εμπορικού πολέμου και των συνεπειών του, σε συντονισμό πάντα με τα ευρωπαϊκά όργανα και τους συμμάχους μας στην Ε.Ε.
Το θέμα συζητήθηκε και πάλι στο Eurogroup της Βαρσοβίας, με τον Ελληνα υπουργό να ζητά ενότητα και κοινή στάση όλων των κρατών-μελών απέναντι στον προστατευτισμό των ΗΠΑ.
Επί του παρόντος, μετά το «πάγωμα» των δασμών 20% στις εισαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων από τις ΗΠΑ για 90 ημέρες, ισχύουν ήδη δασμοί 10% μεταξύ άλλων και για τις ελληνικές εξαγωγές.
Στο σύνολό τους οι τελευταίες απαριθμούν ένα ποσό της τάξης των 2,4 δισ. ευρώ, το οποίο αναμένεται να «ψαλιδιστεί» από την εφαρμογή των δασμών, ενώ άγνωστες θα είναι οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες μιας όξυνσης του εμπορικού πολέμου μετά το πέρας των τριών μηνών διαπραγματεύσεων.
Αλλά η «μεγάλη εικόνα» που έχει να διαχειριστεί ο υπουργός είναι ακόμα σημαντικότερη, καθώς οι αναλυτές έχουν αυξήσει ραγδαία τα «στοιχήματά» τους για μια παγκόσμια ύφεση, η οποία αναπόφευκτα θα συμπαρασύρει και την ελληνική οικονομία.
Οι συγκεκριμένες προβλέψεις έρχονται σε μία περίοδο όπου η Ελλάδα κάνει αγώνα δρόμου για να σκαρφαλώσει στις ανώτερες επενδυτικές βαθμίδες, με σημαντικά βήματα προόδου, όπως η αναβάθμιση της Standard & Poor’s στις 18 Απριλίου.
Ας σημειωθεί εδώ πως μόλις την προηγουμένη της ορκωμοσίας του κ. Πιερρακάκη ως υπουργού Οικονομικών, την Παρασκευή 14 Μαρτίου, η Moody’s έδωσε την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα στο Ελληνικό Δημόσιο, παρέχοντας έτσι ένα «δώρο» στον νέο υπουργό για την ανάληψη των καθηκόντων του. Αν και η αισιοδοξία για περισσότερες αναβαθμίσεις δεν έχει ακόμη καμφθεί, το σίγουρο είναι πως έπειτα από το ξέσπασμα του εμπορικού πολέμου το περιβάλλον που έχει να διαχειριστεί ο νέος υπουργός δεν είναι ίδιο με αυτό που αντιμετώπισε ο προκάτοχός του.
Σημαντικές μεταρρυθμίσεις για επενδύσεις και τροπολογίες-ανάσα για οφειλέτες
Αν και κατά ένα μεγάλο ποσοστό το νομοσχέδιο για την ενίσχυση της Κεφαλαιαγοράς ήταν προετοιμασμένο από τον Κωστή Χατζηδάκη, ο Κυριάκος Πιερρακάκης είχε να επιβλέψει το τελευταίο στάδιο της συζήτησης γύρω από αυτό, καθώς και να επεξεργαστεί τις τροπολογίες της τελευταίας στιγμής που κατατέθηκαν λίγο πριν από την ψήφισή του.
Το νομοσχέδιο που μετατράπηκε σε νόμο του κράτους φέρει και την υπογραφή του Κυριάκου Πιερρακάκη, φέρνοντας παράλληλα σημαντικές μεταρρυθμίσεις μέσα από 234 άρθρα, τα οποία ρυθμίζουν ένα μεγάλο εύρος ζητημάτων, όχι μόνο για τη λειτουργία της Κεφαλαιαγοράς, αλλά και για την παροχή φορολογικών κινήτρων για την ενίσχυση των επενδύσεων στο Χρηματιστήριο, αλλά και την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τις ΑΕΕΑΠ.
Ειδικό βάρος έχουν και διατάξεις για τη μείωση του ιδιωτικού χρέους, καθώς αφορούν χιλιάδες πολίτες, ενώ διορθώνονται «παραφωνίες» στη διαχείριση ληξιπρόθεσμων οφειλών, επιβάλλοντας νέες υποχρεώσεις προς τους servicers. Διευκολύνεται η είσοδος των οφειλετών στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού, διπλασιάζοντας τα όρια και καλύπτοντας πλέον και τη μεσαία τάξη, καθώς διευρύνεται η δυνατότητα να πληρώσουν σταδιακά τις οφειλές τους, προστατεύοντας την περιουσία τους από κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.
Οι νέες ρυθμίσεις οδηγούν στον δωδεκαπλασιασμό των φυσικών προσώπων που χαρακτηρίζονται επιλέξιμοι οφειλέτες, από 7% σε 85%. Επιπλέον στον νέο νόμο συμπεριλαμβάνονται και άλλες ρυθμίσεις, όπως η παραίτηση του Δημοσίου από την άσκηση ένδικων μέσων κατά οριστικών αποφάσεων πρωτοβάθμιων διοικητικών δικαστηρίων για τη Μάνδρα και το Μάτι, αλλά και η παράταση της απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ για το 2025 για μια σειρά από περιοχές που επλήγησαν από σεισμούς, πλημμύρες ή έχουν κηρυχθεί σε αναγκαστική απαλλοτρίωση.
Το… who is who του υπ. Οικονομικών
Γεννημένος στην Αθήνα το 1983, ο νέος υπουργός Οικονομικών σπούδασε αποκτώντας δύο masters στα πεδία των Πολιτικών Επιστημών και της Πληροφορικής.
Τις πρώτες του πολιτικές ευθύνες ανέλαβε ως σύμβουλος της Αννας Διαμαντοπούλου στο υπουργείο Ανάπτυξης, ενώ το 2014 ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με την Ελιά.
Η πρώτη κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2019 έφερε τον Κυριάκο Πιερρακάκη την ευθύνη του υπουργού Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ρόλο στον οποίο άφησε έντονα το αποτύπωμά του, καθώς ηγήθηκε πλήθους μεταρρυθμίσεων, με την πιο εμβληματική να είναι η ενεργοποίηση του gov.gr, της ενιαίας ψηφιακής πύλη του Ελληνικού Δημοσίου.
Και στη δεύτερη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ο κ. Πιερρακάκης ήταν στο υπουργικό συμβούλιο, καθώς στις 27 Ιουνίου 2023 ορκίστηκε υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και, τελικά, στις 14 Μαρτίου του 2025 ορίστηκε ως ο επόμενος «τσάρος» της οικονομίας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 25/4/2025)
