Ελαφρώς εξασθενημένο εμφανίζεται το οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα για τον μήνα Απρίλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), καθώς ο σχετικός δείκτης υποχώρησε στις 107,4 μονάδες από 107,7 τον Μάρτιο.
Η περιορισμένη αυτή κάμψη αποδίδεται κυρίως στον τομέα των Κατασκευών και στην κάμψη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, την ώρα που η Βιομηχανία, οι Υπηρεσίες και το Λιανικό εμπόριο παρουσίασαν μικρές θετικές μεταβολές.
Από την αρχή του 2025, ο δείκτης κινείται με ήπιες διακυμάνσεις, αντανακλώντας ένα περιβάλλον σταθερότητας στην ελληνική οικονομία, χωρίς έντονες διακυμάνσεις σε παραγωγή και αγορές. Παράλληλα, φαίνεται να επικρατεί ένα κλίμα αναμονής για διεθνείς ή εσωτερικές εξελίξεις που ενδεχομένως θα αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού.
Την ίδια στιγμή, στο παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό, η εκλογή νέου Προέδρου στις ΗΠΑ και η εξαγγελία νέων οικονομικών μέτρων δημιουργούν αβεβαιότητα και ενδέχεται να πυροδοτήσουν μεταβολές στις διεθνείς αγορές, με πιθανές επιπτώσεις και στην ελληνική οικονομία. Πάντως, μέχρι στιγμής, αυτές οι εξελίξεις δεν έχουν επηρεάσει σε βάθος τη λειτουργία μιας οικονομίας που παραμένει λιγότερο εκτεθειμένη στις διεθνείς αναταράξεις.
Καθοριστικό ρόλο στο επόμενο διάστημα αναμένεται να διαδραματίσει η πορεία του τουρισμού, καθώς η έναρξη της τουριστικής περιόδου επιδρά καθοριστικά τόσο στην κατανάλωση όσο και στις προσδοκίες νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε πολλούς τομείς της οικονομίας.
Αναλυτικότερα:
– στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση αμβλύνθηκε ελαφρά, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα ενισχύθηκαν, ενώ οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες περιορίστηκαν ελαφρά.
– στις Κατασκευές, οι ήπια θετικές προβλέψεις για πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων περιορίστηκαν σημαντικά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύθηκαν.
– στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις διατηρούνται σε κανονικά για την εποχή επίπεδα, με το ύψος των αποθεμάτων να κλιμακώνεται ήπια και τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων να βελτιώνονται σημαντικά.
– στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων ενισχύθηκαν ήπια, ενώ οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση διατηρήθηκαν αμετάβλητες με τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης να κλιμακώνονται ελαφρά.
– στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας εντάθηκαν, ενώ αντίστοιχα κινήθηκαν εκείνες για τη δική τους οικονομική κατάσταση. Παράλληλα, εξασθένισαν ήπια οι προβλέψεις για μείζονες αγορές ενώ περιορίστηκε η πρόθεση για αποταμίευση.
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία ενισχύθηκε ήπια τον Απρίλιο, στις 113,1 από 112,4 μονάδες τον Μάρτιο. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση αμβλύνθηκε ελαφρά, ενώ αντίθετα το θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες περιορίστηκε ήπια και το ύψος των αποθεμάτων ενισχύθηκε.
Αναλυτικά:
α) Το αρνητικό επίπεδο παραγγελιών και τρέχουσας ζήτησης, διαμορφώθηκε στις -3 (από -11) μονάδες τον Απρίλιο με το 22% των επιχειρήσεων να δηλώνουν χαμηλές για την εποχή παραγγελίες και το 19% (από 11%) να αναφέρει το αντίθετο.
β) Στις προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής τους προσεχείς 3-4 μήνες, το σχετικό ισοζύγιο περιορίστηκε ελαφρά (+41 μονάδες από +45 μονάδες), με τις μισές σχεδόν επιχειρήσεις (46%) να προβλέπουν αύξηση της παραγωγής τους το επόμενο τρίμηνο και το 5% μείωσή της.
γ) Στα αποθέματα έτοιμων προϊόντων, το ισοζύγιο ενισχύεται στις 10 μονάδες (από 8), με το 22% (από 19%) των επιχειρήσεων να αναφέρει αποθέματα υψηλότερα από τα συνήθη για την εποχή.
δ) Στους δείκτες εξαγωγικής δραστηριότητας καταγράφηκαν ανοδικές τάσεις: οι προβλέψεις για τις εξαγωγές τους προσεχείς μήνες ενισχύθηκαν έντονα στις +24 μονάδες, και οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση εξωτερικού περιορίστηκαν σημαντικά (-2 από -14 μονάδες).
ε) Ο δείκτης προβλέψεων για την απασχόληση υποχώρησε ελαφρά στις +15 από τις +19 μονάδες τον Μάρτιο, με το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπει άνοδο απασχόλησης να εξασθενεί στο 27% (από 29%) και το 12% (από 10%) να αναμένει μείωσή της.
στ) Το ισοζύγιο στις προβλέψεις για τις μεταβολές των τιμών εξασθένισε από τις +10 μονάδες, και ισοσκελίστηκε με το 12% από 7% να αναμένει μείωσή τους.
ζ) Ως προς τους λόγους που παρεμποδίζουν την παραγωγική δραστηριότητα, το 43% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η επιχειρηματική λειτουργία του είναι απρόσκοπτη, ενώ από τις υπόλοιπες, το 18% δηλώνει ως σημαντικότερο εμπόδιο την ανεπάρκεια ζήτησης, το 16% την ανεπάρκεια εργατικού δυναμικού και το 5% άλλους συγκυριακούς λόγους.
η) Τέλος, στο τριμηνιαίο ερώτημα σχετικά με την ανταγωνιστική θέση των επιχειρήσεων στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται, οι εκτιμήσεις των ερωτηθέντων ενισχύθηκαν σημαντικά έναντι του προηγούμενου τριμήνου ως προς την εγχώρια αγορά (+20 απο +1 μον. ο δείκτης), εξασθένισαν ελαφρά ως προς τις λοιπές αγορές (+6 μον. ο δείκτης από +11 μον.), ενώ βελτιώθηκαν αισθητά ως προς την αγορά της ΕΕ (+10 από +2 μον. το ισοζύγιο).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αβεβαιότητα για το οικονομικό περιβάλλον κλιμακώνεται ελαφρά, καθώς στην ερώτηση που αφορά στην ευκολία πρόβλεψης της μελλοντικής ανάπτυξης της επιχείρησης, τον Απρίλιο το 45% των επιχειρήσεων θεώρησαν ότι αυτή μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, από 41% τον Μάρτιο.
Σε επίπεδο βασικών τομέων, ο δείκτης προσδοκιών στα Καταναλωτικά αγαθά υποχώρησε ελαφρά στις 107,0 μονάδες (από 108,1 μον.). Σημειώθηκε οριακή βελτίωση στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς 3-4 μήνες, ενώ παράλληλα εξασθένισαν οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες. Στα Κεφαλαιουχικά αγαθά ο δείκτης εξασθένισε σημαντικά στις 125,6 μονάδες, από 132,6 τον Μάρτιο. Η υποχώρηση του δείκτη οφείλεται στις ήπια πτωτικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση, με την παραγωγή τους προσεχείς 3-4 μήνες να περιορίζεται σημαντικά και τα αποθέματα να αποκλιμακώνονται. Αισθητή βελτίωση παρουσίασε ο δείκτης στα Ενδιάμεσα αγαθά, στις 117,1 (από 112,7) μονάδες, με τις αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση να αμβλύνονται σημαντικά, την παραγωγή τους προσεχείς μήνες να περιορίζεται ήπια και τα αποθέματα να αποκλιμακώνονται οριακά.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
Μικρή υποχώρηση προσδοκιών στις Κατασκευές, αποκλειστικά σε Ιδιωτικά έργα
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές διαμορφώθηκε τον Απρίλιο, στις 162,4 μονάδες (από 167,8 μον. τον Μάρτιο), σε επίπεδο έντονα υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (137,6 μονάδες). Η μεταβολή αυτή ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής εξασθένισης των προσδοκιών στις Ιδιωτικές κατασκευές με τις προσδοκίες στα Δημόσια έργα να ενισχύονται. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι ήπια θετικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων περιορίστηκαν σημαντικά, ενώ αντίθετα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύθηκαν. Αναλυτικά, ο θετικός δείκτης στις προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων άλλαξε πρόσημο και διαμορφώθηκε σε αρνητικά επίπεδα, στις -14 μονάδες, με μόλις το 9% ( από 28%) των επιχειρήσεων να διατυπώνει αισιοδοξία για το επίπεδο των εργασιών το επόμενο τρίμηνο. Στις προβλέψεις για την απασχόληση, ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στις +43 (από +35) μονάδες, με το 44% των ερωτηθέντων να προβλέπει αύξηση των θέσεων εργασίας και καμία επιχείρηση να μην εκτιμά μείωσή τους. Στα υπόλοιπα στοιχεία, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία εργασιών κινείται στα επίπεδα του προηγούμενου μήνα στις +28 (από +29) μονάδες, ενώ παράλληλα στο πεδίο των τιμών, οι πληθωριστικές προσδοκίες ενισχύονται ελαφρά (+40 από +34 μον. ο δείκτης). Τέλος, το 12% των επιχειρήσεων αναφέρει απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία. Τουλάχιστον δύο στις πέντε επιχειρήσεις (45%) επισημαίνουν την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως το βασικότερο εμπόδιο στη λειτουργία τους, ένα 20% την ανεπαρκή χρηματοδότηση, αλλά και ένα 5% τη χαμηλή ζήτηση.
Στην ερώτηση σχετικά με το βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στο οικονομικό περιβάλλον, φαίνεται αυτή να ενισχύεται έντονα, καθώς το 55,8% των επιχειρήσεων θεωρούν ότι η μελλοντική ανάπτυξη μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, έναντι μόλις 40,5% τον Μάρτιο. Αναλυτικά στους επιμέρους κλάδους: Έντονη υποχώρηση παρουσίασε ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Ιδιωτικές Κατασκευές και διαμορφώθηκε στις 168,2 μονάδες (από 193,7), σε έντονα υψηλότερα επίπεδα του αντίστοιχου περυσινού (128,9 μον.). Οι θετικές προβλέψεις για το επίπεδο προγραμματισμένων εργασιών υποχώρησαν σημαντικά και στράφηκαν αρνητικές στις -4 μονάδες, ενώ ενισχύθηκαν ελαφρά οι προσδοκίες για την απασχόληση οι οποίες διαμορφώθηκαν στις +60 (από +57) μονάδες. Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα στοιχεία, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία εργασιών βελτιώθηκαν οριακά στις +45 (από +43) μονάδες, ενώ ως προς τις τιμές, οι πληθωριστικές τάσεις διατηρήθηκαν υψηλά (+54 μονάδες το σχετικό ισοζύγιο από +41 τον Μάρτιο). Τέλος, μόλις το 3% των επιχειρήσεων δεν αναφέρει προσκόμματα στη λειτουργία του. Αντίθετα, τουλάχιστον τρεις στις πέντε επιχειρήσεις (62%) αναφέρουν την έλλειψη εργατικού δυναμικού, το 19% την ανεπάρκεια χρηματοδότησης, με το 14% να αναφέρει άλλους συγκυριακούς παράγοντες ως βασικά εμπόδια λειτουργίας τους.
Σημαντική βελτίωση έναντι του Μαρτίου παρουσίασε ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Κατασκευές Δημοσίων Έργων. Διαμορφώθηκε στις 146,7 (από 135,6 τον Μάρτιο) μονάδες, σε ήπια υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό επίπεδό του (142,1 μον.). Ως προς το πρόγραμμα εργασιών του κλάδου, ο αρνητικός δείκτης των -30 μονάδων τον Μάρτιο αμβλύνθηκε ήπια και διαμορφώθηκε στις -25 μονάδες. Στις προβλέψεις για την απασχόληση, το σχετικό ισοζύγιο βελτιώθηκε σημαντικά και διαμορφώθηκε στις +25 (από +14) μονάδες. Οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου (75%) αναμένουν τις ίδιες θέσεις απασχόλησης, ενώ το 25% προβλέπει αύξησή τους. Μικρή εξασθένιση στις +8 (από +16) μονάδες παρουσίασε ο δείκτης εκτιμήσεων για το επίπεδο των τρεχουσών εργασιών, ενώ αντίθετα το ισοζύγιο των τιμών διαμορφώθηκε σε έντονα θετικά επίπεδα (+23 μονάδες). Τέλος, το 23% των επιχειρήσεων δηλώνει απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία, με το 25% να αναφέρει την έλλειψη εργατικού δυναμικού, άλλο ένα 21% την έλλειψη χρηματοδότησης και ένα 16% άλλους συγκυριακούς παράγοντες ως το βασικότερο εμπόδιο λειτουργίας τους.