12 καθεστώτα ενίσχυσης των πλάνων ένταξης, ενώ καλύπτει και πρόσληψη εργαζομένων με αναπηρία
Πολλαπλά ωφελούμενες είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και εκείνες μεγαλύτερου μεγέθους από τις διατάξεις του νομοσχεδίου για τον νέο αναπτυξιακό νόμο, που αναθεωρεί την εκδοχή του 2022. Οι διατάξεις του, υπό διαβούλευση έως σήμερα 2 Μαΐου, αναπτυξιακού νόμου καθορίζουν τους τύπους και τα κριτήρια ενίσχυσης, καθώς και ειδικές προβλέψεις που αφορούν συγκεκριμένα στις ΜμΕ, με ιδιαίτερη έμφαση σε παραμεθόριες ή χειμαζόμενες από τη φτώχεια και την κλιματική κρίση περιοχές της χώρας.
Τα καθεστώτα ενίσχυσης των επενδυτικών πλάνων πλέον διαμορφώνονται σε 12, με κάποια να είναι νέα και κάποια τροποποιήσεις παλαιοτέρων. Για να μπορέσει μια επιχείρηση να πετύχει την ένταξη της επένδυσής της στον αναπτυξιακό νόμο θα πρέπει το πλάνο της να αφορά ένα από τα κάτωθι καθεστώτα:
Σύγχρονες τεχνολογίες.
Πράσινη μετάβαση και περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων.
Καθεστώς κοινωνικής επιχειρηματικότητας και χειροτεχνίας.
Καθεστώς περιοχών ειδικής ενίσχυσης.
Αγροδιατροφή – πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων – αλιεία και υδατοκαλλιέργεια.
Μεταποίηση και εφοδιαστική αλυσίδα.
Επιχειρηματική εξωστρέφεια.
Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων.
Εναλλακτικές μορφές τουρισμού.
Μεγάλες επενδύσεις.
Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας.
Επιχειρηματικότητα 360ο.
Σημειώνεται πως οι λεγόμενες μεγάλες επενδύσεις μπορούν να υλοποιηθούν είτε από μεγαλύτερες είτε και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εφόσον το επενδυτικό σχέδιο αποδεχθεί βιώσιμο.
ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Οι υπό ένταξη επενδύσεις θα πρέπει να αφορούν τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων, επέκταση της παραγωγικής ικανότητας, διαφοροποίηση παραγωγής υφιστάμενης εγκατάστασης σε προϊόντα ή υπηρεσίες, θεμελιώδη αλλαγή στη συνολική παραγωγική διαδικασία των προϊόντων ή στη συνολική παροχή των υπηρεσιών. Ιδιαίτερα για τις ΜμΕ προβλέπεται και ενίσχυση δαπανών για συμβουλευτικές υπηρεσίες, ανάπτυξη της καινοτομίας, μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης ή μέτρα που αφορούν τη μετάβαση προς την κυκλική οικονομία. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για δαπάνες που αφορούν παραγωγή ή συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά και εξυγίανση ζημιών του περιβάλλοντος, αποκατάσταση φυσικών οικοτόπων και οικοσυστημάτων, προστασία ή επαναφορά της βιοποικιλότητας ή εφαρμογή φυσικών λύσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς και στον περιορισμό της, εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης. Οι ενισχύσεις μπορούν, επίσης, να αφορούν την επαγγελματική κατάρτιση καθώς και την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση και εργαζομένων με αναπηρία.
Έμφαση στις πληττόμενες περιοχές
Γνώμονας της κυβέρνησης και του υπουργείου Ανάπτυξης είναι η στήριξη περιοχών οι οποίες δοκιμάζονται. Προτεραιότητα, έτσι, έχουν τα επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων σε περιφέρειες της Ελλάδας που είτε βρίσκονται σε ακριτικές περιοχές είτε αντιμετωπίζουν οικονομικά, κλιματικά και δημογραφικά προβλήματα.
Οι προβλέψεις αφορούν περιοχές που το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ανέρχεται στο 70% του μέσου όρου ή εντοπίζεται πληθυσμιακή συρρίκνωση για οικονομικούς και άλλους λόγους, αλλά και για περιοχές οι οποίες έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές.
Η στόχευση του νέου αναπτυξιακού νόμου είναι τέτοια, όπου από τα συνολικά 900 εκατ. ευρώ χρηματοδοτικών κινήτρων, τα 150 εκατ. ευρώ θα αφιερωθούν συγκεκριμένα για το καθεστώς περιοχών ειδικής ενίσχυσης, στηρίζοντας συνολικά επενδυτικά σχέδια ύψους 2 εκατ. ευρώ, τα οποία αφορούν ιδιαίτερα σε περιοχές της Μακεδονίας και τη Θράκης.
Οι τρεις τύποι ενισχύσεων και τα κίνητρα
Ο νέος αναπτυξιακός νόμος προβλέπει τρεις βασικούς τρόπους ενίσχυσης των επενδυτικών σχεδίων των επιχειρήσεων:
Με φοροαπαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος επί των κερδών προ φόρου.
Με επιχορήγηση για την κάλυψη τμήματος δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.
Με επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα επτά έτη και η προθεσμία θα αρχίζει από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης.
Προβλέπεται ακόμα επιδότηση του κόστους δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, παρέχοντας κάλυψη μέρους του μισθολογικού κόστους για τους νεοπροσληφθέντες εργαζομένους οι οποίοι εργάζονται πάνω στην υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, αν και εφόσον δεν λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση, καθώς και χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου, με επιδότηση επιτοκίου δανείων μειωμένης εξασφάλισης, ή των εξόδων ασφάλισης των δανείων υψηλού κινδύνου.
Πρόσθετο κίνητρο θα παρέχεται για τις μεγάλες επενδύσεις, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο αδειοδότησης για την επένδυση στους δύο μήνες, ενώ και η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων θα εκδίδεται εντός τριών μηνών.
Επιπροσθέτως προβλέπεται κίνητρο παροχής δανείων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις με εγγύηση ή ενίσχυση του Ελληνικού Δημοσίου, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια θα υπάγονται στο καθεστώς ενίσχυσης των μεγάλων επενδύσεων. Αφορά την παροχή δανείων, βραχυπρόθεσμα έναντι της επιχορήγησης ή μακροπρόθεσμα για την υλοποίηση της επένδυσης, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου από το Ταμείο Εγγυοδοσίας ή εναλλακτικά από άλλο ενισχυόμενο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Για τις μεγάλες επενδύσεις προβλέπεται επίσης δανειοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Το «ταβάνι» στα ποσά των ενισχύσεων τοποθετείται στα 20 εκατ. ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και στα 50 εκατ. ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων, ενώ τα ανώτατα όρια θα προσαυξάνονται κατά 50% στις περιπτώσεις που η ενίσχυση θα δίνεται με τη μορφή της φορολογικής απαλλαγής.
Φιλοδοξία για εξάλειψη παθογενειών, δίχως χρονοτριβές
Η φιλοδοξία της κυβέρνησης είναι να παρουσιάσει μια νέα και βελτιωμένη εκδοχή του αναπτυξιακού νόμου, καθώς τα προηγούμενα χρόνια δεν έλειψαν τα προβλήματα. Κυριότερα, οι καθυστερήσεις «βασάνισαν» αναρίθμητους επιχειρηματίες, οι οποίοι βρέθηκαν όμηροι μιας διαδικασίας αναμονής για την υλοποίηση της εγκεκριμένης επένδυσής τους, με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε ο προηγούμενος νόμος 4887/2022 και οι προγενέστεροί του.
Τα πρόσθετα κίνητρα για τις γρήγορες αδειοδοτήσεις, καθώς και ευρύτερες αλλαγές στη Δημόσια διοίκηση τροφοδοτούν τη φιλοδοξία των αρμοδίων πως θα περιοριστούν οι καθυστερήσεις και το «κόλλημα» στα γραφειοκρατικά γρανάζια. Παρά τα προβλήματα, δεν ήταν λίγες εκείνες οι επιχειρήσεις οι οποίες είδαν τα επενδυτικά τους πλάνα να γίνονται πραγματικότητα με τη βοήθεια των διατάξεων του αναπτυξιακού νόμου.
Μόνο την προηγούμενη χρονιά μέσω των αναπτυξιακών διατάξεων έγιναν πληρωμές ύψους 219 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση 510 επενδυτικών σχεδίων των αναπτυξιακών νόμων, χωρίς, ωστόσο, να αφορούν μόνο τον προηγούμενο νόμο, αλλά και καθεστώτα παλαιότερων νόμων, ακόμα και από το 2004. Χαρακτηριστικό του «μπάχαλου» το οποίο επικρατούσε για χρόνια σε ό,τι αφορά τους αναπτυξιακούς νόμους είναι πως μόλις τον Μάρτιο του 2025 ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, ανακοίνωσε πως η κυβέρνηση θα απαιτήσει να λάβει πίσω πληρωμένες προκαταβολές ύψους 480 εκατ. ευρώ για έργα τα οποία ενώ είχαν ενταχθεί σε προηγούμενες αναπτυξιακούς νόμους δεν έγιναν ποτέ… Πρόκειται για 1.400 επενδυτικά σχέδια από τους νόμους του 2004 και 2011, ενώ ο υπουργός είχε προαναγγείλει έρευνα και εντάξεις σε μεταγενέστερους νόμους, όπως του 2016.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (2 ΜΑΙΟΥ 2025)