«Μπλόκο» στην είσπραξη 600 ευρώ για κάθε ακίνητο εταιριών βραχυχρόνιας μίσθωσης που χαρακτηρίζεται «υποκατάστημα» έβαλε προσωρινή απόφαση του Β’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), υπ’ αριθμόν 601/2025. Η προσφυγή του Συνδέσμου Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA) κατά της επιβολής του τέλους επιτηδεύματος 600 ευρώ ανά κατάλυμα που διαχειρίζονται νομικές οντότητες κρίθηκε καταρχήν θετικά από το συμβούλιο, το οποίο παραπέμπει τώρα την υπόθεση για οριστική κρίση στην ολομέλεια. Η απόφαση μπορεί να λάβει ευρείες διαστάσεις, εφόσον οριστικοποιηθεί, καθώς τα εν λόγω ακίνητα που εταιρίες διαθέτουν στην αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης ανέρχονται σε πολύ πάνω από 50.000 πανελλαδικά, από τα οποία η Ανεξάρτητη Αρχής Δημοσίων Εσόδων και το υπουργείο Οικονομικών προσδοκούσαν σημαντικά δημόσια έσοδα, τα οποία τώρα βρίσκονται στον αέρα…
Το ιστορικό της υπόθεσης αρχίζει με το φορολογικό νομοσχέδιο των τελών του 2023, με εφαρμογή από το 2024, το οποίο υποχρέωνε τα φυσικά πρόσωπα που νοικιάζουν βραχυπρόθεσμα από τρία ακίνητα και πάνω να συγκροτήσουν εταιρίες έτσι ώστε να ενταχθούν σε καθεστώς ΦΠΑ και όλων των προβλεπόμενων τελών, χαρακτηρίζοντας τα επιπλέον ακίνητα αν βρίσκονταν σε διαφορετικό κτίριο υποκαταστήματα.
Η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ, η οποία ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά του STAMA, διευκρινίζει πως εάν η εταιρία που θα συγκροτηθεί και διαχειρίζεται περισσότερα των τριών ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης σε ξεχωριστά σημεία της χώρας θα πλήρωνε όχι ένα, αλλά αντίστοιχο αριθμό τελών επιτηδεύματος με τον αριθμό των ακινήτων, φερ’ ειπείν για 15 ακίνητα θα πλήρωνε 15 τέλη επιτηδεύματος. Καθώς το τέλος ορίζεται στα 1.000 ευρώ για κάθε νομική οντότητα και στα 600 ευρώ για κάθε υποκατάστημα, σημαίνει πως η εταιρία θα έπρεπε να πληρώσει για τα υποκαταστήματά της 15 επί 600 ευρώ, δηλαδή 9.000 ευρώ. Το παράδοξο της συγκεκριμένης ρύθμισης έγκειται στο ότι εάν ένας επιχειρηματίας διαθέσει μια ολόκληρη πολυκατοικία σε πλατφόρμες τύπου Airbnb, ανεξάρτητα από τον αριθμό των διαμερισμάτων που αυτή έχει, θα πληρώσει ένα τέλος επιτηδεύματος, δηλαδή τα 1.000 ευρώ που αντιστοιχούν σε κάθε εταιρία. Εάν, όμως, ένας άλλος επιχειρηματίας έχει μόλις τρία διαμερίσματα που διαθέτει σε βραχυχρόνια μίσθωση αλλά σε διαφορετικά σημεία της χώρας θα επιβαρυνθεί με το «χαράτσι» για το καθένα από αυτά. Σημειώνεται ότι ακόμα και προ της εφαρμογής του νομοσχεδίου του 2024 δραστηριοποιούνταν 5.297 νομικά πρόσωπα στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, με 57.696 ακίνητα, και 7.440 φυσικά πρόσωπα, με 30.329 ακίνητα.
Τι αναφέρει η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ
Η διευκρινιστική εγκύκλιος της ΑΑΔΕ, που αποτέλεσε την πέτρα του σκανδάλου, αναφέρει πως «τα ακίνητα που μισθώνονται ή υπεκμισθώνονται με βάση τις διατάξεις του άρθρου 111 του Ν. 4446/2016 από νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, χωρίς την παροχή άλλων υπηρεσιών, πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων, λογίζονται ως επαγγελματικές εγκαταστάσεις (έδρα και υποκαταστήματα) των ως άνω προσώπων και εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 31 του Ν. 3986/2011 (Α’ 152), περί επιβολής τέλους επιτηδεύματος. Το ίδιο εφαρμόζεται ανάλογα και για τα φυσικά πρόσωπα τα οποία μισθώνουν ή υπεκμισθώνουν τρία ή περισσότερα ακίνητα και αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα βάσει των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 39Α του ΚΦΕ. Ως προς την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος για τα δωμάτια που βρίσκονται εντός του ίδιου διαμερίσματος ή εντός μονοκατοικίας, καθώς και για τα διαμερίσματα που βρίσκονται εντός του ίδιου κτιριακού χώρου εφαρμόζονται όσα έχουν γίνει δεκτά με την παρ. 1 της ΠΟΛ.1156/2017 εγκυκλίου, δηλαδή επιβάλλεται μία φορά τέλος επιτηδεύματος, ανεξάρτητα αν αυτά λειτουργούν ως έδρα ή ως υποκαταστήματα. Σε περίπτωση που η δραστηριότητα της εν λόγω επιχείρησης επεκτείνεται και σε άλλους κτιριακούς χώρους θα επιβληθεί ξεχωριστό τέλος επιτηδεύματος για το κάθε επιπλέον κτίριο στο οποίο στεγάζονται οι εγκαταστάσεις της».
Το σκεπτικό του ακυρωτικού δικαστηρίου και οι αντιδράσεις του STAMA
H απόφαση του ΣτΕ συνιστά και μία πρώτη νίκη για τον STAMA, ο οποίος προσέφυγε στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο για να ζητήσει η εν λόγω ρύθμιση να κριθεί ως αντισυνταγματική και καταχρηστική. Οι αντιδράσεις της αγοράς της βραχυχρόνιας μίσθωσης ήταν οργισμένες κατά της εφαρμογής της εγκυκλίου, καθώς υποστήριζαν πως δημιουργεί ασύμμετρες επιβαρύνσεις συγκριτικά με άλλες μορφές επιχειρήσεων, στρεβλώνοντας τις συνθήκες του ανταγωνισμού και βλάπτοντας ιδιαίτερα τις ΜμΕ. Ωστόσο, παρά το αρχικά ηχηρό χαστούκι που δέχτηκαν η ΑΑΔΕ και το ΥΠΟΙΚ, καθώς και το άγνωστο μέγεθος των οικονομικών συνεπειών για το Ελληνικό Δημόσιο, η υπόθεση δεν έχει ακόμη τελεσιδικήσει. Η απόφαση του τμήματος του ΣτΕ κρίνει πως εξαιτίας της εξαιρετικά βαρύνουσας σημασίας της υπόθεσης για τα δημόσια οικονομικά, αλλά και για τους ισολογισμούς χιλιάδων εταιριών και επαγγελματιών της βραχυχρόνιας μίσθωσης, την τελική και αμετάκλητη απόφαση θα την πάρει η ολομέλεια.
Το σκεπτικό της πρωτόδικης απόφασης χαρακτηρίζει ανυπόστατη την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, καθώς δεν δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ, αλλά απλώς αναρτήθηκε στη Δι@ύγεια, γεγονός που δεν την καθιστά ως δεσμευτική διοικητική πράξη. Παρά το γεγονός ότι ο λόγος είναι τυπικός, ανοίγει τη χαραμάδα για ευρύτερη εξέταση της εν λόγω ρύθμισης, με τον STAMA ήδη να κάνει λόγο για μία πρώτη νίκη.
Σε ανακοίνωσή του χαιρετίζει την απόφαση του Β’ Τμήματος του ΣτΕ, χαρακτηρίζοντάς την «ιδιαίτερα σημαντική δικαστική και θεσμική εξέλιξη. Ο STAMA αναγνωρίζει «την ανάγκη για συνταγματική συμμόρφωση σε κάθε φορολογική ή διοικητική επιβάρυνση», ενώ αναφέρει πως η επιχειρηματολογία του συνδέσμου ενισχύεται από την κρίση του ΣτΕ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (2 ΜΑΙΟΥ 2025)