Σε εκ βάθρων αναμόρφωση του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα, φέρνοντας σημαντικές αλλαγές για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό εμπόριο, θα προχωρήσει το επόμενο διάστημα το οικονομικό επιτελείο.
Το νέο πλαίσιο έχει ως στόχο τον εναρμονισμό με την ενωσιακή νομοθεσία, ενσωματώνοντας τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές και δίνοντας έμφαση στην ψηφιοποίηση, στη διαφάνεια και την ευκολία συναλλαγών. Φιλοδοξία του υπουργείου Οικονομικών είναι με τις νέες προβλέψεις να απλοποιηθούν οι τελωνειακές διαδικασίες, έτσι ώστε να εξοικονομούνται χρόνος και χρήμα και για τις επιχειρήσεις και για το Δημόσιο. Και αυτό γιατί ο Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας της χώρας μας παραμένει ίδιος και απαράλλαχτος επί 23 χρόνια, φέρνοντας ουκ ολίγα προβλήματα σε όσους συναλλάσσονται με το εξωτερικό.
Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με πληροφορίες της «Dealnews», πρόκειται να έρθει σε δημόσια διαβούλευση έως τον Ιούνιο. Η αναμόρφωση της λειτουργίας των τελωνείων αφορά άμεσα τις επιχειρήσεις που εμπλέκονται στο εξωτερικό εμπόριο, καθώς αναμένεται να εισάγει:
– Καθολική ψηφιοποίηση των διαδικασιών, που συνεπάγεται σημαντική μείωση του χρόνου και του κόστους για τις εταιρίες. Οι διασαφήσεις εξαγωγής και οι λοιπές τελωνειακές πράξεις θα γίνονται πλέον ηλεκτρονικά, μέσω ICISnet, χωρίς έντυπα.
– Χρήση ψηφιοποιημένης ιδιόχειρης υπογραφής, τόσο από τον ελεγκτή όσο και από τον ελεγχόμενο κατά τον τελωνειακό έλεγχο, διευκολύνοντας τη διαδικασία.
– Ηλεκτρονική κοινοποίηση πράξεων επιβολής προστίμου, καταργώντας τη χρονοβόρα φυσική κοινοποίηση και μειώνοντας τις καθυστερήσεις.
– Αυστηροποίηση των ποινών για υποτιμολόγηση εμπορευμάτων, με στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής και της τελωνειακής απάτης.
– Δυνατότητα επέκτασης του ωραρίου λειτουργίας των τελωνείων, κατόπιν ψηφιακής αίτησης, διευκολύνοντας τις επιχειρήσεις που χρειάζονται πρόσβαση εκτός ωραρίου.
– Πρόσβαση των τελωνειακών Αρχών στα πληροφοριακά συστήματα άλλων Αρχών, με στόχο τον αποτελεσματικότερο έλεγχο και τη μείωση των καθυστερήσεων κατά τις εξαγωγές και τις εισαγωγές.
– Επέκταση του Ενιαίου Κεντρικού Μητρώου καπνού και σε επιχειρήσεις που παράγουν, εισάγουν ή διακινούν ηλεκτρονικά τσιγάρα και θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, δημιουργώντας ίσους όρους ανταγωνισμού.
Ως εκ τούτου, το νέο πλαίσιο αφενός ευνοεί ιδιαίτερα τις εμπορικές συναλλαγές, παρέχοντας περισσότερη ευελιξία, αφετέρου θεσπίζει αυστηρούς κανόνες και πρόστιμα για όσους επιχειρούν να αποκρύψουν στοιχεία από τις τελωνειακές Αρχές.
Κ.Α.
Η «Οδύσσεια» της γραφειοκρατίας… πνίγει το επιχειρείν
Οι εισαγωγές και οι εξαγωγές από χώρες του εξωτερικού, ιδιαίτερα εκτός Ε.Ε., συχνά αποτελούν «βάσανο» για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Η γραφειοκρατία και οι κωλυσιεργίες των ελέγχων απαιτούν χρόνο, που για μια εμπορική επιχείρηση σημαίνει χρηματικό κόστος, αλλά και επιδείνωση της «εικόνας» της στους πελάτες. Αιτία είναι η μέχρι σήμερα έλλειψη ψηφιοποίησης και διασύνδεσης των ηλεκτρονικών συστημάτων των τελωνειακών Αρχών και των επιχειρήσεων, καθώς το παραπάνω οδηγεί συχνά σε απαιτητικούς και χρονοβόρους φυσικούς ελέγχους και διασταυρώσεις, που σε κάποιες περιπτώσεις εξαγωγών μετατρέπεται σε «Οδύσσεια». Για παράδειγμα, τα γεωργικά προϊόντα απαιτούν εκτενείς ελέγχους ποιότητας και πιστοποιητικών (φυτοϋγειονομικά, ISO, GlobalGAP), καθώς κατά περίπτωση υπάρχουν διαφορές στις απαιτήσεις επισήμανσης ή ανάλυσης υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, όπως σε ΗΠΑ και Καναδά.
Τα τυριά, τα αλλαντικά και άλλα προϊόντα ζωικής προέλευσης απαιτούν εγκρίσεις από κτηνιατρικές Αρχές και υγειονομικές πιστοποιήσεις εγγράφων (π.χ., PDO, PGI), τα αναψυκτικά και αλκοολούχα ποτά απαιτούν επιπλέον τελωνειακούς ελέγχους για ειδικούς φόρους κατανάλωσης και απαιτήσεις εξαγωγικών πιστοποιητικών, πράγμα που σημαίνει πως κάθε ασυμφωνία στις δηλώσεις προέλευσης ή διαφορών στους κανόνες επισήμανσης οδηγεί σε καθυστερήσεις στα τελωνεία. Βιομηχανικά προϊόντα όπως τα μάρμαρα ή τα τσιμέντα χρειάζονται σαφήνεια στα χειρόγραφα έγγραφα και στους ελέγχους βάρους και ποιότητας, καθώς κάθε λάθος απαιτεί επανέλεγχο.
Γίνεται ξεκάθαρο πως το ισχύον καθεστώς, με τις συγκεκριμένες ατέλειες και ελλείψεις στον εκσυγχρονισμό, ευνοεί τις παραλείψεις και τις καθυστερήσεις. Κάθε ανεπαρκής προετοιμασία φακέλων εξαγωγής με ελλιπή ή εσφαλμένα έγγραφα, κάθε έλλειψη ηλεκτρονικής υποστήριξης και συνδεσιμότητας μεταξύ τελωνείων και επιχειρήσεων, οι χρονοβόροι χειροκίνητοι έλεγχοι που παραμένουν σε κάποια τελωνεία, αντί για αυτοματοποιημένα συστήματα Single Window, αλλά και οι διαφορές στους κανόνες και τις απαιτήσεις μεταξύ χωρών προορισμού και ελληνικών διαδικασιών μπορούν ανατρέψουν πλήρως τον προγραμματισμό μιας επιχείρησης. Το ΥΠΟΙΚ, ωστόσο, φιλοδοξεί πως ένα σημαντικό μέρος από τα παραπάνω «αναχώματα» θα αποτελέσει παρελθόν με την ψηφιοποίηση και τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων.
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Ε.Ε.
Ο εκσυγχρονισμός των τελωνείων δεν είναι μία ελληνική υπόθεση, καθώς η Ε.Ε. παρουσίασε τον Μάιο του 2023 ένα φιλόδοξο σχέδιο μεταρρύθμισης της τελωνειακής ένωσης, με στόχο τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση των διαδικασιών. Οι βασικές προτάσεις περιλαμβάνουν:
– Ιδρυση της Ευρωπαϊκής Τελωνειακής Αρχής και ενός ενιαίου Customs Data Hub, που θα συγκεντρώνει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο για τον εντοπισμό κινδύνων πριν από την άφιξη των εμπορευμάτων.
– Κατάργηση της απαλλαγής από δασμούς για εισαγωγές κάτω των 150 ευρώ, ώστε να αντιμετωπιστούν υποτιμολογήσεις και να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα.
– Δημιουργία της κατηγορίας Trust & Check για αξιόπιστους εμπόρους, με λιγότερους ελέγχους και διευκολύνσεις εκτελωνισμού.
– Απλοποίηση δασμών, με μείωση των κατηγοριών σε τέσσερις για τα πιο κοινά προϊόντα.
– Χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης για πρόληψη μη ασφαλών ή παράνομων εισαγωγών.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, το νέο σύστημα προβλέπεται να αρχίσει πιλοτικά το 2028 και να γίνει υποχρεωτικό για όλους τους εισαγωγείς έως το 2038, εφόσον, φυσικά, οι σχεδιασμοί δεν ανατραπούν από την έκβαση του εμπορικού πολέμου και τη μάχη των δασμών.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 30/5/2025)
