Κάλεσμα στους ηγέτες να βάλουν το χέρι στην τσέπη για νέες επενδύσεις, είτε με κοινό δανεισμό είτε με αύξηση ιδίων πόρων
Το σχέδιο της Κομισιόν, με βάση το πόρισμα Ντράγκι που παρουσιάστηκε στις Βρυξέλλες έπειτα από πολύμηνη καθυστέρηση, κομίζει κάποια καλά νέα για την επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη, αλλά μόνο σε θεσμικό επίπεδο και με επίκεντρο αυτά που είναι εφικτά άμεσα. Κυρίως μεταφέρει αρκετά γκρίζα μηνύματα για το μέλλον της Ευρώπης, αν δεν υπάρξουν άμεση κινητοποίηση και ανταπόκριση σε πολιτικό επίπεδο.
Τα καλά νέα είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγράφει στην «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας» ένα αναλυτικό χρονοδιάγραμμα για τις κινήσεις που η ίδια θα κάνει άμεσα και σε εύρος 5ετίας σε θέματα που είναι στη δική της αρμοδιότητα. Δηλαδή, σε θέματα που δεν χρήζουν πολιτικής απόφασης και έχουν ως επίκεντρο τη δραστική πάταξη της γραφειοκρατίας σε πολλά πεδία που σχετίζονται με την επιχειρηματική δραστηριότητα, τις επενδύσεις, την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Ερχονται, λοιπόν, αλλαγές στην πολιτική εξαγορών και συγχωνεύσεων, δραστική μείωση της γραφειοκρατίας, ενίσχυση της ΕΤΕπ, νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, ως αντικαταστάτης υφιστάμενων προγραμμάτων, καθώς και αναδιάρθρωση του πλαισίου των επιδοτήσεων της Ε.Ε. (MFF).
Τα κακά νέα είναι ότι γίνεται σαφές όχι μόνο με έμμεσο τρόπο (δηλαδή από το πολύ συνοπτικό και γενικόλογο τρόπο γραφής των μόλις 27 σελίδων σχεδίου), αλλά και από τις σαφέστατες επισημάνσεις πως υπάρχει στην Ευρώπη ακινησία σε επίπεδο κρατών που ορίζουν τον ρυθμό και λαμβάνουν τις αποφάσεις…
Η Κομισιόν δεν τολμά σε αυτό το κείμενο να προτείνει νέο κοινό δανεισμό (όπως ο Ντράγκι στο πόρισμά του), αλλά ασπάζεται τις προβλέψεις και τις θέσεις του και κάνει αναφορά σε επενδυτικό κενό έως 800 δισ. ευρώ ετησίως στην Ε.Ε. Επιπλέον, η πρόεδρος της Κομισιόν στις ερωτήσεις που δέχτηκε κατά την παρουσίαση της Πυξίδας ανέφερε διπλωματικά πως, αν υπάρξει απόφαση για επιπλέον κοινή στήριξη, δύο είναι θεσμικά οι τρόποι: νέος κοινός δανεισμός ή αύξηση της συνεισφοράς των κρατών-μελών μέσω των ιδίων πόρων της Ε.Ε…
SOS για την Ευρώπη
Αυτό όμως που γίνεται ξεκάθαρο σε αυτό το κείμενο, και μάλιστα με ύφος και δεν συνηθίζεται στα στρογγυλεμένα έγγραφα των Βρυξελλών, είναι η καταγραφή της μεγάλης πρόκλησης και της ευθύνης που έχουν πλέον τα κράτη να αναλάβουν άμεση δράση.
«Το παράθυρο ευκαιρίας είναι στενό. Η Ε.Ε. πρέπει να επιλέξει να ενεργήσει από κοινού για ένα μέλλον βιώσιμης ευημερίας για όλους ή να αποδεχτεί τη διαίρεση και την οικονομική παρακμή» αναφέρεται στα συμπεράσματα της Πυξίδας. Η Επιτροπή καλεί «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τους κοινωνικούς εταίρους να εγκρίνουν την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας και να συμβάλουν ενεργά στην υλοποίηση των πρωτοβουλιών που περιέχει».
Επισημαίνεται πως «η Ευρώπη διαθέτει όλα τα πλεονεκτήματα που απαιτούνται για να είναι ανταγωνιστική στην αυριανή παγκόσμια οικονομία, αλλά είναι επείγουσα η αλλαγή ταχύτητας». Προτείνει μια νέα προσέγγιση στην ανταγωνιστικότητα, που συνδυάζει βιομηχανικές πολιτικές, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Εξηγεί πως «η ανταγωνιστικότητα δεν αποτελεί ευθύνη μόνο για το επίπεδο της Ε.Ε. Τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., οι εθνικές κυβερνήσεις, οι περιφερειακές Αρχές, καθώς και οι εταιρίες πρέπει να λάβουν μέτρα για να ανταποκριθούν στην πρόκληση, συνεργαζόμενοι σε μια κοινή προσπάθεια».
Η Ε.Ε. πρέπει να αντιμετωπίσει επειγόντως τα μακροχρόνια εμπόδια και τις διαρθρωτικές αδυναμίες που την εμποδίζουν, αναφέρεται με έμφαση στο χάσμα παραγωγικότητας με τις ΗΠΑ και με την Κίνα. «Η βασική αιτία είναι η έλλειψη καινοτομίας. Η Ευρώπη αποτυγχάνει να μεταφράσει τις ιδέες της σε νέες, εμπορεύσιμες τεχνολογίες και δεν ενσωματώνει αυτές τις τεχνολογίες στη βιομηχανική της βάση. Ταυτόχρονα, οι εγχώριοι περιορισμοί εμποδίζουν την ικανότητα των ευρωπαϊκών εταιριών να αντεπιτεθούν. Συμπιέζονται από τις υψηλές τιμές ενέργειας και το υψηλό ρυθμιστικό βάρος. Αντιμετωπίζουν, επίσης, ένα ολοένα και πιο άνισο παγκόσμιο πεδίο ανταγωνισμού, που χαρακτηρίζεται από τη μεγάλης κλίμακας χρήση βιομηχανικών επιδοτήσεων στο εξωτερικό» αναφέρεται. Αυτό που διακυβεύεται για την Ευρώπη δεν είναι μόνο η οικονομική ανάπτυξη, αλλά το μέλλον του μοντέλου της και κινδυνεύει να κολλήσει σε μια πορεία χαμηλής ανάπτυξης.
Οι 5 άξονες παρεμβάσεων και στήριξης της ανταγωνιστικότητας
Η επιτροπή ανακοίνωσε πέντε οριζόντιους παράγοντες διευκόλυνσης για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας, τους εξής:
·Καλύτερος συντονισμός των πολιτικών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο. Νέο εργαλείο συντονισμού της ανταγωνιστικότητας, που θα διασφαλίζει την υλοποίηση των κοινών στόχων και τον προσδιορισμό διασυνοριακών έργων. Το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας «θα αντικαταστήσει πολλά υφιστάμενα χρηματοδοτικά μέσα της Ε.Ε. με παρόμοιους στόχους, παρέχοντας χρηματοδοτική στήριξη για την υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο του εργαλείου συντονισμού της ανταγωνιστικότητας».
·Χρηματοδότηση της ανταγωνιστικότητας. Πρόταση για Ευρωπαϊκή Ενωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, για τη δημιουργία νέων αποταμιευτικών και επενδυτικών προϊόντων, την παροχή κινήτρων για επιχειρηματικά κεφάλαια και τη διασφάλιση της απρόσκοπτης ροής των επενδύσεων σε ολόκληρη την Ε.Ε. Επανεστιασμός του προϋπολογισμού της Ε.Ε. στις νέες προτεραιότητες.
·Απλούστευση. Δραστική μείωση του κανονιστικού και διοικητικού φόρτου ειδικά στα κοινοτικά κονδύλια αλλά και σχέδιο Omnibus, που θα απλουστεύσει την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας, και στους κανόνες για δέουσα επιμέλεια και ταξινόμηση. Παρεμβάσεις μείωσης κατά τουλάχιστον 25% του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις και κατά τουλάχιστον 35% για τις ΜμΕ.
·Μείωση των φραγμών στην ενιαία αγορά. Νέο πλαίσιο διακυβέρνησης, ταχύτερες διαδικασίες καθορισμού προτύπων και πιο εύκολα προσβάσιμες, ιδίως για τις ΜμΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις.
·Προώθηση των δεξιοτήτων και των ποιοτικών θέσεων εργασίας. Πρωτοβουλία για την οικοδόμηση μιας Ενωσης Δεξιοτήτων, με έμφαση στις επενδύσεις, στην εκπαίδευση των ενηλίκων και τη διά βίου μάθηση.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 31/1/2025)
