Η Κίνα έχει κάνει τα πρώτα άλματα, δημιουργώντας με ταχείς ρυθμούς μονάδες παραγωγής με δυναμικό τους… αλγορίθμους
Βάλτε τη φαντασία σας να ταξιδέψει σε έναν κόσμο όπου οι μηχανές δουλεύουν ακατάπαυστα, ακούραστα και σχεδόν με απόλυτη ακρίβεια. Δίχως να χρειάζονται διαλείμματα, δίχως να υπάρχει ο κίνδυνος… απεργίας! Αφήστε τη φαντασία σας να ταξιδέψει κάπου αλλού, διότι αυτό το μέλλον δηλώνει ήδη «παρών». Η νέα εποχή είναι ήδη εδώ και τα dark factories αποτελούν τμήμα των «ψηφιακών καιρών» του 21ου αιώνα.
Τι είναι τα σκοτεινά εργοστάσια; Πρόκειται για μονάδες εργοστασίων οι οποίες λειτουργούν πλήρως δίχως να απαιτείται κάποια ανθρώπινη παρέμβαση και όλες οι φάσεις της παραγωγής περνούν από συστήματα A.I. και ρομποτική, από τη συναρμολόγηση μέχρι την εφοδιαστική αλυσίδα. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας εξαλείφει τα ανθρώπινα λάθη, μειώνει το κόστος εργασίας και επιτρέπει τη συνεχιζόμενη λειτουργία χωρίς διαλείμματα ή κόπωση.
Οπως αποκαλύπτει το UNITE AI, η Κίνα ήδη έχει κάνει όχι απλώς τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά… άλματα, με δεκάδες ή και εκατοντάδες τέτοια εργοστάσια να ξεπηδούν σε διάφορες περιοχές, υποκαθιστώντας άλλες μονάδες παραγωγής. Η Xiaomi είναι μία από τις πλέον γνωστές παγκοσμίως εταιρίες που ήδη έχει δημιουργήσει ένα σκοτεινό εργοστάσιο στο Changping, το οποίο παράγει ένα smartphone ανά δευτερόλεπτο, χρησιμοποιώντας A.I. και ρομποτική για εξαιρετική αποδοτικότητα και ακρίβεια. Η επένδυση ανήλθε περίπου στα 330 εκατ. δολ. και το εργοστάσιο εκτείνεται σε 81.000 τετραγωνικά μέτρα, με ετήσια παραγωγική ικανότητα 10 εκατ. συσκευών. Ενσωματώνει συστήματα A.I για παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο και αυτοματοποιημένη συντήρηση, όπως, π.χ., απομάκρυνση σκόνης.
Η αυτοματοποίηση στον χώρο εργασίας εγείρει ανησυχίες σχετικά με την απώλεια θέσεων εργασίας. Η PwC εκτιμά ότι η A.I. και οι σχετικές τεχνολογίες μπορούν να αντικαταστήσουν περίπου το 26% των θέσεων εργασίας στην Κίνα τα επόμενα 20 χρόνια, αλλά ταυτόχρονα να δημιουργήσουν περίπου 90 εκατ. νέες θέσεις εργασίας, μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας και των εισοδημάτων. Ωστόσο, η μετάβαση σε νέους ρόλους απαιτεί σημαντικές επενδύσεις στην εκπαίδευση και την εκ νέου κατάρτιση του εργατικού δυναμικού. Η μετάβαση προς την αυτοματοποίηση δημιουργεί σύνθετες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις.
Η μείωση των θέσεων εργασίας στον τομέα της μεταποίησης έχει οδηγήσει σε μείωση των εσόδων για επιχειρήσεις υπηρεσιών κοντά σε εργοστάσια, ενώ οι εργαζόμενοι εκφράζουν ανησυχίες για την αντικατάστασή τους από ρομπότ. Η αποτελεσματική στρατηγική προσαρμογής απαιτεί επενδύσεις σε προγράμματα εκπαίδευσης που επικεντρώνονται στην A.I., στη συντήρηση ρομπότ και την ανάλυση δεδομένων, τομείς που θα παραμείνουν σημαντικοί στο νέο βιομηχανικό τοπίο. Τελικά η αυτοματοποίηση μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης μεταμορφώνει τη βιομηχανία, ειδικά στα σκοτεινά εργοστάσια της Κίνας. Η εξέλιξη αυτή στον τομέα της εργασίας προσφέρει μεν αποδοτικότητα και μείωση κόστους, αλλά εγείρει μείζονα ζητήματα όσον αφορά την απώλεια θέσεων εργασίας, το χάσμα δεξιοτήτων και τις κοινωνικές ανισότητες.
Lights-out παραγωγή και… μαύρο μέλλον για τους εργαζομένους
Τα σκοτεινά εργοστάσια, γνωστά διεθνώς και ως «lights-out manufacturing», αντιπροσωπεύουν το επόμενο βήμα στη βιομηχανική αυτοματοποίηση. Σύμφωνα με το Tatler, οι υπερ-αυτοματοποιημένες αυτές εγκαταστάσεις λειτουργούν με ελάχιστη ή ακόμα και μηδενική ανθρώπινη παρουσία, δίχως τον παραμικρό φωτισμό στο εργοστάσιο. Συνεπώς, τα ρομποτικά συστήματα, η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι αισθητήρες συνεργάζονται άψογα μεταξύ τους, σε μια αδιάκοπη και εξαιρετικά αποδοτική διαδικασία παραγωγής. Τα σκοτεινά εργοστάσια δεν αυτοματοποιούν μόνο φυσικές διαδικασίες, λειτουργούν και στον ψηφιακό τομέα. Κάποια χρησιμοποιούν ψηφιακά δίδυμα, δηλαδή υπολογιστικά μοντέλα των συστημάτων παραγωγής τους, για να προσομοιώσουν και να βελτιστοποιήσουν τη διαδικασία παραγωγής προτού κατασκευαστεί το πρώτο προϊόν. Αυτά τα ψηφιακά περιβάλλοντα μπορούν να εντοπίσουν πιθανά σφάλματα, να δοκιμάσουν διαφορετικές στρατηγικές παραγωγής και να επιταχύνουν τον χρόνο διάθεσης στην αγορά, μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος.
Τα σκοτεινά εργοστάσια αποτελούν την κορυφή της βιομηχανικής αυτοματοποίησης και μπορούν να χειριστούν ολόκληρο τον κύκλο παραγωγής -από την αποθήκευση και τη συναρμολόγηση μέχρι τον ποιοτικό έλεγχο και τη συσκευασία- χωρίς την παρεμβολή ανθρώπινου παράγοντα.
Το δυναμικό μπάσιμο των ΗΠΑ «σκοντάφτει» στις προμήθειες
Η Κίνα έχει τα πρωτεία, αλλά και οι ΗΠΑ δεν πάνε πίσω όσον αφορά τον τομέα των σκοτεινών εργοστασίων. Στην έρημο της Αριζόνας, κοντά στο Φοίνιξ, η εταιρία Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) κατασκευάζει τη μονάδα «Fab 21», την πρώτη στις ΗΠΑ που παράγει τα πιο προηγμένα τσιπ στον κόσμο από σιλικανίτη, γνωστά ως τσιπ 4 νανομέτρων. Σύμφωνα με το BBC NEWS, η εταιρία TSMC, με έτος ίδρυσης το 1987, η οποία κατασκευάζει το 90% των προηγμένων ημιαγωγών παγκοσμίως και λειτουργούσε ως τώρα αποκλειστικά στην Ταϊβάν, δεσμεύτηκε να επενδύσει επιπλέον 100 δισ. δολ. στην Αριζόνα, ενισχύοντας τη στρατηγική του Τραμπ για επαναφορά της παραγωγής στις ΗΠΑ μετά τις απειλές για δασμούς στην Ταϊβάν.
Ωστόσο, η παραγωγή καθυστέρησε λόγω έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού και προκλήσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Η μονάδα αυτή αναδεικνύει την αντίφαση του «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ: ενώ προωθεί την εγχώρια παραγωγή, η TSMC εξαρτάται από τεχνολογίες και εξαρτήματα από άλλες χώρες, όπως μηχανήματα από την Ολλανδία και πρώτες ύλες από την Ιαπωνία.
Αγορά 100 δισ. δολ. έως το 2035 για τις αυτοματοποιημένες μονάδες
Η παγκόσμια αγορά των σκοτεινών εργοστασίων (dark factories) παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, αγγίζοντας ήδη τα 47,3 δισ. δολ. το 2024. Αλλά αυτό το νούμερο φαντάζει… νάνος μπροστά στα δεδομένα που υπολογίζονται για τα επόμενα χρόνια. Κι αυτό διότι οι εκτιμήσεις προβλέπουν ότι θα αγγίξει τα 100 δισ. δολ. έως το 2035, με ετήσιο συντελεστή ανάπτυξης (CAGR) 7,2%! Αυτή η ανάπτυξη υποστηρίζεται από την ψηφιακή μετάβαση και την υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών που επιτρέπουν την αυτοματοποίηση της παραγωγής με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 5/6/2025)