Τα «παιχνίδια» της Τεχεράνης απειλούν να οδηγήσουν σε «νάρκη» τη διεθνή οικονομία και να θέσουν σε κίνδυνο έως και το 25% της προσφοράς πετρελαίου και LNG. Σε καθεστώς στρατηγικής αδυναμίας παραμένει η Ευρώπη
The Strait of Hormuz («Στενό του Ορμούζ»), ο πιο κρίσιμος θαλάσσιος κόμβος για εξαγωγές πετρελαίου και LNG, απ’ όπου εξαρτάται το μεγαλύτερο μέρος της ενεργειακής ασφάλειας Δύσης και Ασίας. Μεταξύ του Ιράν -στα βόρεια- και του Ομάν, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στα νότια (χερσόνησος Μουσαντάμ). Στο στενότερο σημείο του έχει πλάτος μόλις 21 μιλίων (περίπου 33 χιλιόμετρα), με καθορισμένες (βάσει διεθνών συνθηκών) ναυτιλιακές λωρίδες διέλευσης πλάτους μόλις 2 μιλίων (ανά κατεύθυνση), με ενδιάμεσο θαλάσσιο χώρισμα (κάτι σαν κράσπεδο σε οδικό άξονα). Το στενό συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και τελικά με τη Θάλασσα της Αραβίας και τον ανοικτό ωκεανό, αποτελώντας τη μοναδική θαλάσσια έξοδο για πλοία που φεύγουν από τον Περσικό Κόλπο.
Περί τα 20 με 22 εκατ. βαρέλια ημερησίως μεταφέρονται μέσω του στενού, σαν να λέμε το 22%-25% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου. Εξαγωγές από όλες τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του Κόλπου, από Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ και Κουβέιτ, μέχρι το Ιράκ αλλά και το ίδιο το Ιράν.
Παράλληλα, περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), κυρίως από το Κατάρ και τα ΗΑΕ, διέρχεται επίσης από το πέρασμα. Το γεγονός πως το θέμα (για το The Strait of Hormuz) είναι στα πρώτα της αναζήτησης διεθνώς (εύλογα σε οικονομικά αλλά και γεωπολιτικά sites) καταδεικνύει τη σπουδαιότητά του για το διεθνές εμπόριο, την ενέργεια, τις οικονομικές ισορροπίες σε κάθε γωνιά της Γης.
Όπως και το ότι επιχειρείται μία πρώτη αποτίμηση για τους κερδισμένους/χαμένους των πρώτων ημερών μετά το «χτύπημα» του Ισραήλ στο Ιράν και όσων ακολουθούν έκτοτε. Εύλογα η Τεχεράνη έχει εντάξει -καιρό τώρα- το στενό στη γεωπολιτική στρατηγική της και εργαλειοποιεί ανάλογα με τις καταστάσεις/εξελίξεις το φόβητρο του αποκλεισμού του στενού. Ωστόσο και μόνο πως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έστρεφε εναντίον του θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν σχεδόν το σύνολο των ηγεσιών του αραβικού-μουσουλμανικού κόσμου λειτουργεί -μέχρι σήμερα- ως μηχανισμός αντιστάθμισης. Υπό μία έννοια hedging, επιτρέποντας τη διαχείριση των τιμών του πετρελαίου/φυσικού αερίου μέχρις ενός ορίου. Ομω η τελευταία ενέργεια του Τελ Αβίβ έχει ως συνέπεια την αναβάθμιση της κρίσης Ισραήλ – Ιράν, με την ηγεσία του δεύτερου να υποχρεούται να απαντήσει ανάλογα αναβαθμισμένα.
Η ΣΥΓΚΥΡΙΑ
Προφανώς για την Ευρώπη οι εξελίξεις είναι ό,τι το χειρότερο στη δυσκολότερη συγκυρία, συνεκτιμώντας τα περιθώρια διαχείρισης που δεν έχει η Φρανκφούρτη, το έλλειμμα πολιτικής ηγεσίας στις Βρυξέλλες, την πίεση Τραμπ για αποδοχή ενός πλαισίου δασμών.
Ας τα πάρουμε ένα ένα, στην τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ η λέξη «αβεβαιότητα» καταμετρήθηκε δέκα φορές στο κείμενο του Δ.Σ. (που συνόδευσε την ανακοίνωση της νέας μείωσης επιτοκίων, κατά 25 μ.β. στο 2%). Περισσότερες από κάθε άλλη φορά, και με τη Κριστίν Λαγκάρντ να ομολογεί πως για τη συνέχεια οι όποιες αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις, μπίνγκο…, όπως σημειώναμε στο προηγούμενο φύλλο της «DEALnews».
Στην Κομισιόν η συνήθης κατάσταση, ενώ ενδεικτικό είναι το γεγονός πως οι ηγέτες των τριών ισχυρών χωρών της Ευρώπης, Μερτς – Μακρόν – Στάρμερ, αντάλλαξαν απόψεις (με skype) που πέρασαν εντελώς απαρατήρητες. Για τη Φον ντερ Λάιεν, ας μας επιτραπεί να μη σχολιάσουμε. Παρασκευή 20 Ιουνίου ήδη και η κλεψύδρα για την καταληκτική (;) ημερομηνία-προθεσμία που έχει θέσει η διοίκηση Τραμπ στην ηγεσία της Ε.Ε. για διαπραγματεύσεις όλο και αδειάζει επικίνδυνα. Προσώρας η Κομισιόν προσβλέπει σε άλλη μία παράταση, πέραν της 9ης Ιουλίου, καθώς οι επαφές του επιτρόπου Εμπορίου της Ε.Ε., Μάρος Σέφκοβιτς, με τον ομόλογό του Χάουαρντ Λούτνικ και τον εκπρόσωπο Εμπορίου των ΗΠΑ, Τζέιμσον Γκριρ, προχωρούν με τον γνωστό ρυθμό.
Σε αυτό το σημείο μηδέν είμαστε (ως Ευρώπη/συνακόλουθα ως Ελλάδα), με τους αναλυτές να προειδοποιούν για τα χειρότερα, στην περίπτωση που η Τεχεράνη προχωρήσει στο κλείσιμο του στενού. Ενδεικτικός ο… παραλληλισμός του Kristian Kerr για ισοδύναμο σεισμού 8 Ρίχτερ για την ευρωπαϊκή οικονομία. Ο αναλυτής της LPL Financial είναι ξεκάθαρος.
Μ.Γ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (20 ΙΟΥΝΙΟΥ 2025)
