Η σαλμονέλα και η λιστέρια απειλούν όσους καταναλώνουν ψιλοκομμένες και συντηρημένες σαλάτες. Οι ψιλοκομμένες σαλάτες όχι μόνο χάνουν τα θρεπτικά τους συστατικά κατά τον τεμαχισμό αλλά είναι και πρόσφορες για τον πολλαπλασιασμό παθογόνων μικροοργανισμών. Ασπίδα για την προστασία από τα παθογόνα βακτήρια συνιστά η χρήση λεμονιού ή ξυδιού.
Κυριότερες αιτίες της υποβάθμισης της ασφάλειας της κομμένης σαλάτας και της επιβίωσης/ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών είναι η επιμόλυνση από κοπρανώδη υπολείμματα κατά την καλλιέργειά τους στο χωράφι και η διαδικασία του τεμαχισμού. Είναι φυσικό οι σαλάτες να έχουν μολυνθεί κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας σου.
Ακόμη και αν, πριν την κατανάλωση, πλυθούν καλά ενδέχεται να μείνουν κάποια μικρόβια τα οποία θα πολλαπλασιαστούν μετά τον τεμαχισμό της σαλάτας, διότι «θρέφονται» από τους χυμούς που απελευθερώνονται κατά τον τεμαχισμό. Μάλιστα όσο περισσότερο συντηρείται μια κομμένη σαλάτα τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες ανάπτυξης παθογόνων μικροβίων. Η ανάπτυξη μικροβίων στις κομμένες σαλάτες μπορεί να αποφευχθεί αν κατά τη συντήρηση χρησιμοποιηθεί έστω και μια μικρή ποσότητα από χυμό λεμονιού ή ξυδιού.
Τα παραπάνω επισήμανε ο επίκουρος καθηγητής υγιεινής των τροφίμων στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Παναγιώτης Σκανδάμης, με αφορμή ανακοίνωση των αποτελεσμάτων έρευνας επιστημόνων του Εργαστηρίου Ποιοτικού Ελέγχου και Υγιεινής Τροφίμων και Ποτών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο 3ο Συνέδριο της Επιστημονικής Εταιρείας «Μικροβιόκοσμος» στη Θεσσαλονίκη.
«Η κατανάλωση των έτοιμων κομμένων σαλατών έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο τα συγκεκριμένα τρόφιμα έχουν συνδεθεί με πολλαπλές εξάρσεις δηλητηριάσεων, εξαιτίας παρουσίας παθογόνων βακτηρίων. Κάναμε μία έρευνα σχετικά με το πώς συμπεριφέρονται οι κομμένες σαλάτες κατά τη συντήρηση. Η λογική της έρευνας δεν βασίστηκε σε δειγματοληψία έτοιμων σαλατών. Πήραμε σαλάτες, τις εμβολίσαμε σκόπιμα με παθογόνα βακτήρια, όπως η σαλμονέλα και η λιστέρια, και στη συνέχεια τις κόψαμε για να δούμε τι θα συμβεί κατά τη συντήρηση. Διαπιστώσαμε ότι οι παθογόνοι οργανισμοί αυξήθηκαν. Αυτό συμβαίνει διότι κατά τον τεμαχισμό απελευθερώνονται χυμοί στην επιφάνεια των τροφίμων, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της συντήρησης συμβάλουν στον πολλαπλασιασμό των μικροβίων και των παθογόνων. Διαπιστώσαμε ακόμη ότι το κομμένο μαρούλι σε σχέση με το λάχανο είναι πιο πρόσφορο για την ανάπτυξη μικροβίων. Από την άλλη, η αυτόχθονη χλωρίδα του λάχανου, δηλαδή τα μικρόβια που φέρει επάνω του, ενδέχεται, αν αυτό δεν έχει απολυμανθεί σωστά, να συμβάλλουν στην αύξηση άλλων παθογόνων όταν αυτό τεμαχιστεί» ανέφερε ο κ Σκανδάμης.
Το όξινο pH του χυμού λεμονιού και του ξυδιού καταστρέφει τους παθογόνους μικροοργανισμούς και για αυτό η χρήση τους κατά το πλύσιμο, κατά τη συντήρηση αλλά και κατά την κατανάλωση της σαλάτας προστατεύει από τις δηλητηριάσεις.
Ασφαλέστερες όμως είναι οι σαλάτες που καταναλώνονται χωρίς να τεμαχιστούν. Στην περίπτωση που κάποιος επιθυμεί την σαλάτα κομμένη θα πρέπει να την καταναλώσει αμέσως μετά τον τεμαχισμό ενώ εάν πρόκειται να την καταναλώσει αργότερα θα πρέπει να τη συντηρήσει με χυμό λεμονιού ή ξύδι έστω και σε μικρή ποσότητα.
