Η συνεχής αύξηση των τιμών στην αγορά κατοικίας, σε συνδυασμό με στασιμότητα στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, οδηγεί σε μείωση της προσιτότητας για όλο και περισσότερους πολίτες. Σύμφωνα με ανάλυση της Eurobank, η εξέλιξη αυτή έχει πολυδιάστατες αιτίες και σημαντικές επιπτώσεις στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ
Κεντρικός παράγοντας που επηρεάζει την προσιτότητα είναι η περιορισμένη προσφορά κατοικιών. Η οικοδομική δραστηριότητα είχε καταρρεύσει την περίοδο της κρίσης χρέους και, παρά την ανάκαμψη των τελευταίων ετών, η προσφορά δεν έχει ακόμη καλύψει τις ανάγκες της αυξανόμενης ζήτησης. Η καθυστέρηση στην έκδοση αδειών, τα γραφειοκρατικά εμπόδια και η κατάσταση πολλών ακινήτων περιορίζουν την άμεση αξιοποίησή τους.
ΞΕΝΗ ΖΗΤΗΣΗ
Η ζήτηση ενισχύεται και από επενδυτές του εξωτερικού. Το πρόγραμμα Golden Visa, οι αγορές εξοχικών κατοικιών από αλλοδαπούς και η άνθηση της βραχυχρόνιας μίσθωσης έχουν συμβάλει στην αύξηση των τιμών, ειδικά σε δημοφιλείς περιοχές όπως τα νότια προάστια της Αθήνας και ορισμένα νησιά. Αυτή η δυναμική περιορίζει περαιτέρω την πρόσβαση των Ελλήνων στην ιδιοκατοίκηση.
ΤΙΜΕΣ
Οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν σωρευτικά κατά 70% από το 2017 ως το 2024, ενώ τα εισοδήματα δεν ακολούθησαν τον ίδιο ρυθμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurobank, το 2022 η μέση τιμή κατοικίας αντιστοιχούσε σε 12,5 φορές το ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα, πλησιάζοντας τα προ κρίσης επίπεδα.
ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
Ένα επιπλέον στοιχείο είναι η υποτονική στεγαστική πίστη. Οι περισσότερες συναλλαγές πλέον γίνονται χωρίς τραπεζική χρηματοδότηση, με ίδιους πόρους. Η ανάμνηση της κρίσης και η αυστηροποίηση των κριτηρίων δανειοδότησης φαίνεται να αποθαρρύνουν τους δανειολήπτες.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Η Eurobank υπογραμμίζει ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί μέτρα από την πλευρά της προσφοράς, όπως ενίσχυση της οικοδομής, περιορισμός της γραφειοκρατίας, ανάπτυξη κοινωνικής κατοικίας και ολοκλήρωση του Κτηματολογίου. Παράλληλα, θεωρείται αναγκαίος ο σχεδιασμός πολιτικών για ενίσχυση της αποταμίευσης και της περιφερειακής ανάπτυξης.
Δείτε την ανάλυση εδώ