Σημαντική αλλαγή στις καλοκαιρινές ταξιδιωτικές συνήθειες των Ελλήνων καταγράφει πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών), με τους μισούς πολίτες να δηλώνουν ότι δεν σκοπεύουν να κάνουν διακοπές το φετινό καλοκαίρι. Συγκεκριμένα, το 52% των συμμετεχόντων στην έρευνα δεν προγραμματίζει καμία καλοκαιρινή απόδραση, αντανακλώντας έντονα οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2025, με τη συμμετοχή 800 καταναλωτών από όλη την Ελλάδα. Από τους υπόλοιπους, το 33% σχεδιάζει περιορισμένες διακοπές, το 14% δηλώνει ότι θα ταξιδέψει όπως κάθε χρόνο, ενώ μόλις το 1% αναμένεται να κάνει περισσότερες ημέρες διακοπών. Η μέση διάρκεια των διακοπών διαμορφώνεται στις 11,3 ημέρες, ένδειξη της προτίμησης σε πιο σύντομες και οικονομικές εξορμήσεις.
Προτίμηση σε εξοχικές κατοικίες και οικονομικές διαμονές
Σε επίπεδο επιλογής καταλυμάτων, οι εξοχικές κατοικίες βρίσκονται στην κορυφή (54% συνολικά, είτε ως φιλοξενία είτε ως ιδιόκτητες κατοικίες), ακολουθούμενες από ενοικιαζόμενα δωμάτια (21%). Η διαμονή σε ξενοδοχεία παραμένει χαμηλή (μόλις 7%), ενώ ιδιαίτερα χαμηλή είναι και η προτίμηση σε all inclusive ή πιο πολυτελείς επιλογές. Ένα μικρό ποσοστό, μόλις 5%, δηλώνει ότι θα κάνει camping ή θα ταξιδέψει στο εξωτερικό.
Η ηπειρωτική Ελλάδα και κυρίως οι παραθαλάσσιες περιοχές προτιμώνται σε ποσοστό 60%, ενώ τα νησιά συγκεντρώνουν το 28% της προτίμησης. Οι ορεινοί προορισμοί φτάνουν το 12%, ενώ ένα 9% εξετάζει το ενδεχόμενο να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Η επιλογή πιο προσιτών και εύκολα προσβάσιμων προορισμών φαίνεται να είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας περιορισμού του κόστους, ειδικά των μετακινήσεων.
Μαγείρεμα στις διακοπές και ενίσχυση της τοπικής αγοράς
Η εξοικονόμηση πόρων αποτυπώνεται και στις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων σε περίοδο διακοπών. Το 50% δηλώνει ότι μαγειρεύει συχνά, ενώ το 62% επισκέπτεται τακτικά σούπερ μάρκετ ή μίνι μάρκετ, και το 71% φούρνους και αρτοποιεία. Ενδεικτικά, μόνο το 21% δεν μαγειρεύει καθόλου. Παράλληλα, το 53% δηλώνει ότι προτιμά να αγοράζει τοπικά προϊόντα, στηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο την οικονομία της περιοχής που επισκέπτεται.
Οι δαπάνες για φαγητό εκτός εστίασης ανέρχονται σε 153 ευρώ κατά μέσο όρο, ενώ οι αγορές σε τουριστικά είδη περιορίζονται στα 24 ευρώ και σε μη τουριστικά (ρούχα, είδη σπιτιού, τεχνολογία) στα 25 ευρώ. Συνολικά, η μέση δαπάνη υπερβαίνει τα 200 ευρώ, εστιάζοντας κυρίως στα είδη πρώτης ανάγκης και λιγότερο στην κατανάλωση.
Οικονομικοί περιορισμοί και μειωμένες προσδοκίες
Η κύρια αιτία για τη συγκράτηση των δαπανών είναι, όπως προκύπτει από την έρευνα, το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα (68%). Ακολουθούν το αυξημένο κόστος εισιτηρίων (32%), διαμονής (30%), εστίασης (22%) και καυσίμων (16%). Οι παράγοντες αυτοί φαίνεται να οδηγούν σε πιο «συμμαζεμένες» διακοπές, με περιορισμένες μετακινήσεις και αυξημένη αυτάρκεια.
Παρά τις περιορισμένες αγορές, αξιοσημείωτο είναι το ενδιαφέρον των καταναλωτών για την τοπική αγορά. Το 60% επιλέγει να προμηθεύεται τρόφιμα από φούρνους και αρτοποιεία, το 48% από μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και το 43% από μικρές. Το 32% στηρίζει τα μίνι μάρκετ, αναδεικνύοντας έτσι τον κρίσιμο ρόλο των τοπικών επιχειρήσεων στην καλοκαιρινή κατανάλωση.
Το νέο προφίλ του Έλληνα ταξιδιώτη: φειδωλός αλλά ποιοτικός
Η φετινή εικόνα των διακοπών δείχνει ένα νέο μοντέλο καταναλωτικής συμπεριφοράς: περιορισμένες δαπάνες, έμφαση στην αυτάρκεια, αποφυγή εστίασης και στήριξη της τοπικής παραγωγής. Παρά τις δυσκολίες, παραμένει η διάθεση για ποιοτικές εμπειρίες και αναζήτηση φρέσκων προϊόντων.
Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ αποτυπώνει ξεκάθαρα τη στροφή προς οικονομικές διακοπές, αλλά και την προσαρμοστικότητα των Ελλήνων καταναλωτών στις νέες συνθήκες. Σε αυτό το πλαίσιο, η ενίσχυση των τοπικών οικονομιών αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο θετικά παράπλευρα αποτελέσματα του νέου τρόπου διακοπών.
