Το «φάντασμα» του πληθωρισμού φαίνεται να κάνει την επανεμφάνισή του στην παγκόσμια οικονομία, με τους περισσότερους τραπεζίτες ανήμπορους να δράσουν.
Στην ευρωζώνη ο πληθωρισμός έφθασε ήδη στο 2,4% τον Ιανουάριο από 2,2% που ήταν το Δεκέμβριο και 1,9% το Νοέμβριο του 2010, ενώ στη Βρετανία έχει φτάσει το 3,7%. Η οικονομική κρίση στην Ευρώπη, Γηραιάς Αλβιόνος περιλαμβανομένης, έχει όλα τα χαρακτηριστικά για αποπληθωρισμό, όμως αντίθετα παρατηρείται αύξηση των τιμών καταναλωτή. Η παγκόσμια, και κυρίως η Ευρωπαϊκή, δημοσιονομική λιτότητα κρατά χαμηλά το εργατικό κόστος, αυξάνει του ανέργους μειώνοντας έτσι την κίνηση του χρήματος.
Ουσιαστικά σε όλες τις χώρες που η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών μειώνεται και η ιδιωτική ζήτηση συρρικνώνεται παρατηρείται πληθωρισμός παρά την κρατική λιτότητα. Σημαντικότερη αιτία για τις ανατιμήσεις των αγαθών είναι η διεθνής κούρσα τιμών του πετρελαίου και των τροφίμων. Αυτά δεν επηρεάζεται από την καταναλωτική ζήτηση αλλά από τις κινήσεις των διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων.
Οι προθεσμιακές αγορές εμπορευμάτων, όπου διαμορφώνουν τις τιμές των πρώτων υλών, δηλαδή της ενέργειας και τροφίμων, είναι, όπως όλα δείχνουν, το νέο πεδίο ενασχόλησης, επένδυσης αλλά και «τζόγου» των θεσμικών επενδυτών. Η κερδοσκοπική προσέγγιση στις πρώτες ύλες γίνεται άμεσα αντιληπτή από την τιμή του πετρελαίου.
Το μπρεντ του Λονδίνου, παραδοσιακά συναλλάσσεται λίγο πιο χαμηλά σε τιμή από το αργό της Νέας Υόρκης. Το τελευταίο καιρό όμως η τιμή του έχει φτάσει και τα $10 πάνω από το αργό. Τα αίτια ακόμη ερευνώνται, αφού η αγορά πετρελαίου είναι διεθνής.
Η εξασφάλιση της σταθερότητας των τιμών συνιστά την κύρια αρμοδιότητα των Κεντρικών Τραπεζών, ρυθμίζοντας τη ροή και την κοπή χρημάτων και ελέγχοντας έτσι το «τέρας του πληθωρισμού», στο οποίο έχουν αποδοθεί από αρκετούς, οι συνθήκες που οδήγησαν στους δύο παγκόσμιους πολέμους .
Ο Ζαν Κλόντ Τρισέ δεν θέλησε να πιέσει κι άλλο τις οικονομίες της περιφέρειας της Ευρωζώνης, και όπως ο συνάδελφός του στην Τράπεζα της Αγγλίας, Μέρβιν Κινγκ, διατήρησε το επιτόκιο της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας στο ιστορικό χαμηλό του 1%. «Η αύξηση των τιμών οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στις ανατιμήσεις της ενέργειας και των τροφίμων» και «ο δομικός πληθωρισμός παραμένει υπό έλεγχο» ήταν η δήλωση του Τρισέ την Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου, μη λαμβάνοντας κάποιο μέτρο για τον πληθωρισμό της ευρωζώνης που ξεπέρασε το όριο που έχει τεθεί του 2%.
Στις ΗΠΑ, που ο πληθωρισμός κυμαίνεται στο 1,6%, η οικονομία έχει μπει σε αναπτυξιακή τροχιά που θα μπορούσε να δικαιολογήσει κάποια άνοδο τιμών, αν δεν υπήρχε το τεράστιο πρόβλημα της ενέργειας να απασχολεί την κυβέρνηση Ομπάμα. Σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλότερος, γιατί λόγω της αλματώδους ανάπτυξης η καταναλωτική ζήτηση αυξάνεται ιλιγγιωδώς.
Λύση άμεση δεν υπάρχει, πρέπει να επιβληθεί διαφάνεια στις αγορές για να υπάρχει «προβλεψιμότητα», όπως πρότεινε πρόσφατα ο Πρόεδρος της Γαλλίας, αλλά και περιορίζοντας τη ροή των κερδοσκοπικών κεφαλαίων ίσως μέσω της φορολόγησης των συναλλαγών. Το πρόβλημα το αποτυπώνει απλά ο επικεφαλής οικονομολόγος της Wells Fargo, Σκοτ Αντερσον: «Προσπαθούν να ανεβάζουν διαρκώς τις τιμές. Θα δούμε αν η καταναλωτική ζήτηση θα μπορέσει να στηρίξει την προσπάθειά τους».
