Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να παρουσιάσει τον Ιούνιο πρόταση για τον τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για πλήρη ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία μέχρι το τέλος του 2027. Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται ως συνέχεια της σταδιακής μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης που ξεκίνησε μετά τη στρατιωτική σύγκρουση στην Ουκρανία.
ΜΕΙΩΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ
Οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά. Από ποσοστά άνω του 40% πριν από τον πόλεμο, περιορίστηκαν στο 19% του συνόλου το 2023. Ωστόσο, η Ρωσία παραμένει σημαντικός προμηθευτής, ιδίως μέσω υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), του οποίου οι εισαγωγές αυξήθηκαν λόγω της μείωσης της ροής μέσω αγωγών.
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται να περιλαμβάνει απαγόρευση νέων συμβάσεων εισαγωγής, καθώς και των συμβολαίων τύπου spot, που αποτελούν περίπου το ένα τρίτο των υφιστάμενων συμφωνιών. Αυτά τα μέτρα προβλέπεται να τεθούν σε εφαρμογή έως το τέλος του 2025.
ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ
Ιδιαίτερη πρόκληση παραμένουν τα μακροχρόνια συμβόλαια LNG με ρήτρες υποχρεωτικής παραλαβής (“take-or-pay”), που καθιστούν δύσκολη την πρόωρη διακοπή τους. Η Κομισιόν εξετάζει τρόπους ώστε να καλύψει και αυτά τα συμβόλαια με την απαγόρευση, περιλαμβάνοντάς τα στο νέο πλαίσιο μέτρων.
ΤΙΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Η επιτυχία του σχεδίου εξαρτάται από την ικανότητα της ΕΕ να εξασφαλίσει εναλλακτικές πηγές LNG από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Κατάρ και ο Καναδάς. Οι εμπορικές συνομιλίες με την αμερικανική κυβέρνηση βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ προβλέπεται σημαντική αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής LNG τα επόμενα χρόνια, γεγονός που θα μπορούσε να μετριάσει τις επιπτώσεις στις τιμές.
Παρά ταύτα, φορείς της αγοράς προειδοποιούν ότι η χαμηλή στάθμη των αποθεμάτων αερίου και η απομάκρυνση από φθηνές ρωσικές προμήθειες ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέα άνοδο του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη.
ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΜΕΤΡΑ
Ορισμένα κράτη-μέλη, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, έχουν εκφράσει ανησυχίες, υποστηρίζοντας ότι μια πλήρης απαγόρευση ενδέχεται να προκαλέσει ενεργειακή αστάθεια. Παράλληλα, εξετάζεται και περιορισμός στις εισαγωγές ρωσικών πυρηνικών καυσίμων, καθώς ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εξακολουθούν να εξαρτώνται από αυτά για τη λειτουργία των πυρηνικών τους μονάδων.
Η επίσημη ανακοίνωση των μέτρων αναμένεται στις αρχές Ιουνίου.