Το λιμάνι του Πειραιά εξελίσσεται σε έναν από τους πιο δυναμικούς κόμβους του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου, μεταβαίνοντας από τον ρόλο της παραδοσιακής υποδομής σε αυτόν του ενεργού και ανταγωνιστικού παίκτη. Η νέα στρατηγική του δίνει έμφαση όχι μόνο στην παροχή τακτικών μεταφορικών υπηρεσιών, αλλά και στην ανάπτυξη περιβαλλοντικών λύσεων που ενισχύουν τη βιωσιμότητα του τομέα.
Στο πλαίσιο αυτής της μετάβασης, ο Πειραιάς φιλοξενεί πλέον μια σημαντική επένδυση της Hellenic Environmental Center (HEC), η οποία εγκαινίασε μονάδα επεξεργασίας πετρελαιοελαίων εντός του λιμανιού. Η πρωτοποριακή αυτή μονάδα εφαρμόζει τεχνολογία φυγοκέντρησης της εταιρείας GEA, μέσω της συνεργασίας με την PanMarine – αποκλειστικό αντιπρόσωπο του ομίλου στην Ελλάδα.
Η καινοτόμος αυτή διαδικασία επιτρέπει τη μετατροπή των υγρών αποβλήτων που παράγονται από τη ναυτιλία σε καύσιμα υψηλής θερμογόνου απόδοσης, ενισχύοντας την προσπάθεια για μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Το εγχείρημα εντάσσεται στη γενικότερη στροφή των λιμανιών προς την πράσινη ανάπτυξη, σηματοδοτώντας ένα νέο μοντέλο λειτουργίας που συνδυάζει τη βιωσιμότητα με την τεχνολογική πρόοδο.
Τι διακυβεύεται
Κάθε καράβι παράγει σημαντικές ποσότητες «βρώμικου» υγρού – μίγμα λαδιών, νερού και σωματιδίων, γνωστό ως bilge water και sludge. Παγκοσμίως, παράγονται περίπου 2,5 εκατομμύρια τόνοι τέτοιων αποβλήτων ετησίως. Μόνο στην Ευρώπη η αντίστοιχη ποσότητα ξεπερνά τον ένα εκατ. τόνους. Η σωστή διαχείριση τους δεν είναι απλά περιβαλλοντική υποχρέωση, αλλά προϋπόθεση για την τήρηση του διεθνούς κανονισμού MARPOL, που προστατεύει τα θαλάσσια οικοσυστήματα από παράνομες και βλαβερές απορρίψεις.
Η HEC αναλαμβάνει τη λειτουργία ενός PRF (Port Reception Facility), κατάλληλα εξοπλισμένου, για να συλλέγει και να επεξεργάζεται αυτά τα απόβλητα. Ο σκοπός είναι η μείωση του κόστους και της κατανάλωσης ύδατος, η ανακύκλωση και η μετατροπή τους σε ανανεώσιμους πόρους.
Τι είναι η φυγοκέντρηση
Η διαδικασία λειτουργεί σε δύο φάσεις: Πρώτα, χρησιμοποιούνται τριφασικοί και διφασικοί decanter centrifuges για αφαίρεση στερεών. Στη συνέχεια, οι υπολειμματικές ποσότητες λαδιού –ακόμα μολυσμένες με νερό και σωματίδια– ρέουν σε διαχωριστές και μονάδες ύδατος-ελαίων, που εξασφαλίζουν αποδοτική ανάκτηση με ελάχιστο υπόλειμμα υγρασίας.
Το σχέδιο ξεκίνησε το 2015 με την PanMarine να εγκαθιστά τον πρώτο decanter, ενώ το 2018 προστέθηκαν ένας δεύτερος decanter και δύο separators τύπου OSE 80. Η διαδικασία απαιτεί ειδική πρόληψη: ελεγχόμενα περιβάλλοντα με χρήση αζώτου, θέρμανση έως 100 °C για μείωση ιξώδους και χρήση αποδιαλυτών για εύκολη απομάκρυνση του νερού.
Ο κ. Βαγγέλης Δούσης, επικεφαλής της PanMarine, επισημαίνει ότι το μείγμα λαδιών από τα πλοία δεν είναι ομοιογενές και είναι συχνά επικίνδυνο λόγω ελαφρών υδρογονανθράκων και υδρόθειου. Η λύση έρχεται από τη μεγάλη ευελιξία των GEA decanters καθώς οι ρυθμιζόμενες ταχύτητες και plug-and-play σχεδίαση επιτρέπουν να αντιμετωπίζονται οι συνεχείς μεταβολές του φορτίου.
Τα διαχωριστικά αυτά μηχανήματα επιτρέπουν τη μετατροπή αποβλήτων σε καύσιμα υψηλής θερμογόνου δύναμης, τα οποία διοχετεύονται είτε απευθείας σε ναυτιλιακή χρήση, είτε οδηγούνται σε διυλιστήρια. Το νερό που απομακρύνεται μπορεί να υποστεί περαιτέρω καθαρισμό και να εκπέμψει άμεσα στο περιβάλλον με ασφάλεια.
Οικονομικά, τα οφέλη δεν είναι αμελητέα. Οι ναυτιλιακές εταιρίες δαπανούν λιγότερα στην παράδοση και διάθεση αποβλήτων, καθώς η HEC προσφέρει ανταγωνιστικές τιμές χάρη στην υψηλή απόδοση της τεχνολογίας. Αυτό αποτρέπει φαινόμενα «dumping» σε λιμάνια με μικρότερο έλεγχο περιβάλλοντος.
Η κυρία Γεωργία Ρέππα, υπεύθυνη Έρευνας και Ανάπτυξης της HEC, σημειώνει πως η μονάδα του Πειραιά διαχειρίζεται περίπου το 20% των ευρωπαϊκών αποβλήτων MARPOL. «Αυτή είναι μια τεράστια ευθύνη», επισημαίνει η κυρία Ρέππα, «καθώς και μια αξιοσημείωτη ευκαιρία για την προώθηση μιας καθαρότερης και πιο κυκλικής θαλάσσιας βιομηχανίας. Συνεργαζόμενοι με συνεργάτες όπως η GEA, εξασφαλίζουμε την υγεία και την ασφάλεια τόσο του περιβάλλοντος όσο και της ομάδας μας, ενώ παράλληλα μετατρέπουμε αυτό το απόβλητο σε πολύτιμες πηγές ενέργειας καυσίμων που μπορούν να επανεισαχθούν στην αγορά».
Η εγκατάσταση, σημειωτέον, αποτελεί το πρώτο βήμα στην πρωτοβουλία Global Green Ports, μια ομάδα περιβαλλοντικών οργανισμών με παρουσία στην Ελλάδα, Γερμανία, Γιβραλτάρ και Μάλτα, με στόχο την επέκταση σε λιμάνια παγκοσμίως. Η φιλοδοξία της HEC είναι να καθιερώσει και άλλα PRF που πληρούν τα ίδια υψηλά standards.
Το πρότζεκτ εντάσσει τη λειτουργία του λιμανιού στην κυκλική οικονομία, όπου τα απόβλητα γίνονται πόροι. Ταυτόχρονα, ενισχύει την περιβαλλοντική φήμη και την ανταγωνιστικότητα του λιμανιού του Πειραιά με μοντέρνα υποδομή, πράσινο προφίλ και χαμηλότερο κόστος υπηρεσιών, δίνοντας συγκριτικό πλεονέκτημα στις ναυτιλιακές εταιρίες και τελικά στην Ελλάδα.
