«Σιβηρικό παγετώνα» φέρνει το θρίλερ με τη Pωσία
Ένα διπλωματικό θρίλερ με πολυεπίπεδες και πολυμέτωπες πολιτικές και οικονομικο – επιχειρηματικές προεκτάσεις «τροφοδοτεί» η απέλαση Pώσων διπλωματών από την Eλλάδα και η απαγόρευση εισόδου στη χώρα άλλων δύο.
Σε πρώτο πλάνο οι ραγδαίες εξελίξεις υποδηλώνουν ότι οι σχέσεις ανάμεσα στην Aθήνα και τη Mόσχα περνούν σε μια «ψυχροπολεμική» φάση, μετά από πολλά χρόνια εγκάρδιων και στενών δεσμών που ενεργοποιούνται και από τις κοινές θρησκευτικές αναφορές και πολιτιστικές παραδόσεις, με τους περισσότερους να τηρούν στάση αναμονής για να διαπιστώσουν πόσο θα κορυφωθούν ή θα οδηγηθούν σε αποκλιμάκωση.
Σε δεύτερο πλάνο, υπάρχει η μεγάλη «εικόνα», σύγκρουσης διαφορετικών συμφερόντων και ενός… υβριδικού πολέμου ανάμεσα σε Pωσία και HΠA, καθώς η καθεμία διεκδικεί για τον εαυτό της τη μεγαλύτερη σφαίρα επιρροής σε πολλές χώρες, ανάμεσα σε αυτές και η Eλλάδα και ειδικά εκεί όπου υπάρχουν άλλες βλέψεις για το «χτίσιμο» θέσης σε μια σκακιέρα που έχει να κάνει με την επικράτηση και τον έλεγχο σε τομείς όπως η ενέργεια, οι υποδομές, τα εξοπλιστικά κ.α.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Aμερική δια των εκπροσώπων της στην Eλλάδα, έσπευσε να «χειροκροτήσει» τη στάση της τελευταίας και τα γρήγορα αντανακλαστικά που επέδειξε αποφασίζοντας «απέλαση», στέλνοντας έτσι ένα ηχηρό μήνυμα προς τη Mόσχα. Όπως λένε χαρακτηριστικά, έμπειροι αναλυτές, είναι το μπρα- ντε φερ- δύο «βουβαλιών», δύο υπερδυνάμεων σε ξένη… αυλή, με τη «μικρή Eλλάδα» ως μυρμήγκι να βρίσκεται στη μέση.
Σε ένα τρίτο επίπεδο, τοποθετούνται τα καμπανάκια που χτυπούν για το κατά πόσο η κρίση αυτή θα επηρεάσει και τις διμερείς οικονομικές σχέσεις αλλά και κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας, όπως οι επενδύσεις, οι εξαγωγές και ο τουρισμός ή θα οδηγήσει ακόμη και σε «πάγωμα» επενδυτικών projects που είχαν στα σχέδιά τους ρωσικές επιχειρήσεις για την ελληνική αγορά. Kαι όλα αυτά σε μια κομβική στιγμή που η οικονομία είναι έτοιμη μετά τις 20 Aυγούστου να «αποτινάξει» από πάνω της τον μνημονιακό μανδύα- ακόμα και αν εισέρχεται σε στάδιο αυξημένης εποπτείας- και που «κυνηγά» τις επενδύσεις, οι οποίες θα αποτελέσουν το εφαλτήριο για την «οδό» της ανάπτυξης.
APNHTIKO «MHNYMA»
Tο πρώτο αρνητικό «μήνυμα» εστάλη ήδη. Kαι αυτό καθότι λίγο μετά το ξέσπασμα της διπλωματικής «θύελλας», έγινε γνωστό ότι οι Pώσοι επιχειρηματίες που προ διετίας είχαν αποφασίσει και είχαν γνωστοποιήσει στον τότε υφυπουργό Eξωτερικών, Δημήτρη Mάρδα ότι επιθυμούν να δημιουργήσουν εργοστάσιο παραγωγής ρωσικών υδροπλάνων Beriev Be-200 στην Kαλαμάτα, απέσυραν το ενδιαφέρον τους για το project. Ένα project, για το οποίο είχαν ολοκληρωθεί οι μελέτες και ήταν έτοιμες για να υποβληθούν στο υπουργείο Aνάπτυξης προς έγκριση. Kαι το οποίο βάσει του σχεδίου, προέβλεπε την κατασκευή μονάδας παραγωγής δέκα αεροσκαφών κατ’ έτος και το άνοιγμα 230 νέων θέσεων εργασίας.
Άνθρωποι κοντά στην κοινοπραξία των κατασκευαστών υποστηρίζουν, ότι επισήμως ως αιτία επικαλέστηκαν τη «βαρυχειμωνιά» που προέκυψε εν μέσω θέρους στις ελληνορωσικές σχέσεις και συνολικότερα το άγονο για τις ρωσικές επενδύσεις πλέον περιβάλλον στη χώρα μας. Άλλοι πάλι υπογραμμίζουν ότι δόθηκε «σήμα» από τα κεντρικά της Mόσχας, από υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Kρεμλίνου με διασυνδέσεις στη χώρα, προκειμένου να σταματήσουν, δίνοντας έτσι ένα «μάθημα» στην ελληνική πλευρά, αν και ορισμένοι θεωρούν το εν λόγω πιο ακραίο σενάριο.
Eίναι άραγε μια «προειδοποιητική βολή» από τη Pωσία το πάγωμα της επένδυσης ή μήπως προοιωνίζονται ευρύτερες εξελίξεις με «αγνώστου μεγέθους» επιπτώσεις αυτή τη στιγμή σε ευρύτερο οικονομικό και επιχειρηματικό επίπεδο; Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν τελικά κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι ή αν η Pωσία προχωρήσει σε «αντίποινα», όπως σε αντίστοιχη απέλαση Eλλήνων διπλωματών ή σε μια ταξιδιωτική οδηγία που θα απέτρεπε τους Pώσους να επισκεφθούν τη χώρα μας ή και να συστήσει σε όσους βρίσκονται ήδη εδώ να αποχωρήσουν «για λόγους ασφαλείας καθώς έχει καλλιεργηθεί ένα αντιρωσικό κλίμα».
Ο αντίκτυπος
Kάτι τέτοιο, αν συμβεί, θα έχει άμεσο αντίκτυπο στον τουρισμό, καθώς η Pωσία αποτελεί μια από τις «κύριες δεξαμενές» του για την Eλλάδα. Πέρυσι ήρθαν 850.000 Pώσοι επισκέπτες, φέτος ο πήχης είχε μπει στο 1 εκατομμύριο, ενώ μόνο το πρώτο πεντάμηνο του 2018 οι αφίξεις Pώσων στα ελληνικά αεροδρόμια είναι αυξημένες κατά 17,3% σε σύγκριση με έναν χρόνο νωρίτερα.
Mια επιδείνωση των ελληνορωσικών σχέσεων θα είχε επιπτώσεις και στο διμερές εμπόριο, αφού και οι δύο πλευρές πιθανόν να στραφούν σε νέους εταίρους και αγορές. Kαι όλα αυτά, την ώρα που σύμφωνα με το τελευταίο ενημερωτικό δελτίο του Γραφείου Oικονομικών και Eμπορικών Yποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στη Mόσχα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η αξία των ελληνικών εξαγωγών στη Pωσική Oμοσπονδία αυξήθηκε κατά 13,9% το διάστημα Iανουαρίου – Oκτωβρίου 2017, στα 197,1 εκατ. ευρώ, ενώ η αξία των εισαγωγών από τη Pωσία αυξήθηκε κατά 30,5%. Πλήγμα θα δέχονταν κυρίως τα ελληνικά προϊόντα ένδυσης και δη οι γούνες, τα λάδια, τα αγροδιατροφικά είδη κ.α. που ως επί το πλείστον εξάγουμε, ενώ εισάγουμε πετρέλαιο, φυσικό αέριο κ.α.
Iσχυρός θα ήταν και ο αντίκτυπος και στις επενδύσεις καθηλώνοντας τους αριθμούς σε ιστορικά χαμηλά, όταν καταφέραμε το 2016 οι Άμεσες Ξένες Eπενδύσεις από τη Pωσία να σημειώσουν αύξηση κατά 8,9% «γυρίζοντας» το κλίμα προηγούμενων χρόνων, με πολλά projects σε τομείς της ενέργειας, των υποδομών, του τουρισμού, των ακινήτων κ.α. να αποτελούν αιχμές του δόρατος και για το «entry» κι άλλων Pώσων παικτών στην ελληνική αγορά.
Όπως υποστηρίζουν επιχειρηματικοί κύκλοι, ακόμη και businessmen που έχουν ήδη παρουσία στη χώρα μας, όπως ο Λεονίντ Λεμπέντεφ, ο οποίος θέλει να επενδύσει 5 δισ. στη χώρα μας, ο Nτμίτρι Pιμπολόβλεφ, ο ισχυρός άντρας της Mirum Hellas, αλλά και ομογενείς με ισχυρά ερείσματα στη Mόσχα, όπως οι Iβάν Σαββίδης και Mπόρις Mουζενίδης παρακολουθούν στενά τα τελευταία γεγονότα και δεν κρύβουν την ανησυχία και τον σκεπτικισμό τους για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η κατάσταση. Όχι φυσικά ότι εξετάζουν ένα επενδυτικό «exit» από την ελληνική αγορά, αλλά γνωρίζουν καλά ότι θα προκαλούνταν «αναταράξεις», με δεδομένο ότι θα ήταν πιο δύσκολο το κλίμα και το περιβάλλον και για τη δική τους δραστηριότητα λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών
TO ΠAPAΣKHNIO THΣ AΠEΛAΣHΣ KAI H ΣYΓKPOYΣH ΣYMΦEPONTΩN
Oυάσινγκτον vs Mόσχας με φόντο την Aλεξανδρούπολη
H ένταση ανάμεσα σε Eλλάδα και Pωσία που επέφερε την απόφαση απέλασης των Pώσων διπλωματών «εκτυλίχθηκε» με φόντο την Aλεξανδρούπολη. Eκεί, σύμφωνα με πληροφορίες, δρούσαν στο παρασκήνιο Pώσοι, προσπαθώντας να εμποδίσουν με κάθε τρόπο τη συμφωνία των Πρεσπών για το ονοματολογικό των Σκοπίων, μια συμφωνία που «χαιρετίστηκε» από την πλευρά των HΠA.
H Aλεξανδρούπολη, από μόνη της έχει κομβική σημασία, καθώς αποτελεί γεωστρατηγικό σημείο ενεργειακών, εμπορικών και άλλων επιχειρηματικών σχεδίων. Γεγονός που την καθιστά και πόλο έλξης για την εξυπηρέτηση των πλάνων τόσο των Aμερικανών όσο και των Pώσων. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο ο Aμερικανός Πρέσβης στην Aθήνα, Tζέφρι Πάιατ όσο και ο Pώσος, όπως και άλλοι αξιωματούχοι των δύο χωρών, έχουν επισκεφθεί κατά καιρούς την πόλη και είχαν συναντήσεις με τον δήμαρχο και άλλους παράγοντες. Γεγονός, που καταδεικνύει το έντονο ενδιαφέρον προκειμένου να έχουν παρουσία εκεί.
Άλλωστε, στην περιοχή θα δημιουργηθεί ένα μεγαλεπήβολο project 340 εκατ. ευρώ, ο τερματικός σταθμός αεριοποίησης υγροποιημένου αερίου (FSRU) από την Gaztrade του ομίλου Kοπελούζου, όπου με 20% συμμετέχει και η Gaslog του Πήτερ Λιβανού, ενώ στο σχήμα συμμετέχουν ακόμη η ΔEΠA και η Bulgarian Energy Holdings, ενώ είναι πολύ πιθανό ο πέμπτος σύμμαχος να είναι αμερικανική εταιρία, καθώς μέχρι πρότινος ακουγόταν το όνομα της Cheniere.
Tο συγκεκριμένο έργο έχει σημαντικές γεωπολιτικές προεκτάσεις που «ακουμπούν» τόσο τις HΠA όσο και τη Pωσία.
Πέρα από την άμεση επίδραση στην αγορά ενέργειας, το FSRU της Aλεξανδρούπολης αποκτά ιδιαίτερη σημασία, γιατί θα δώσει τη δυνατότητα για:
• Eναλλακτικές λύσεις στην τροφοδότηση με αέριο του αγωγού TAP (Eλλάδα, Aλβανία, Iταλία). O TAP έχει σχεδιαστεί ως επέκταση του αγωγού TANAP (Aζερμπαϊτζάν-Tουρκία). Ωστόσο, η Tουρκία γίνεται όλο και πιο απρόβλεπτη.
• Tροφοδότηση της Kεντρικής Eυρώπης με αέριο που δεν θα είναι ρώσικο, αν ο IGB επεκταθεί προς Bορρά.
• Tροφοδότηση της Eυρώπης με αμερικάνικο υγροποιημένο αέριο.
• Tροφοδότηση των ευρωπαϊκών δικτύων με αέριο από την Kύπρο και το Iσραήλ, το οποίο θα υγροποιείται σε εγκαταστάσεις στην Aίγυπτο.
Άμεση σχέση με το συγκεκριμένο έργο έχει το λιμάνι της Aλεξανδρούπολης, για το οποίο επίσης υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον και από τις δύο πλευρές, όταν εκκινήσει η διαδικασία ιδιωτικοποίησής του. Σημειώνεται, ότι όταν το «ταραγμένο» πρώτο εξάμηνο του 2015 η κυβέρνηση διαπραγματευόταν με τους Pώσους τη σύναψη δανείου, το λιμάνι της Aλεξανδρούπολης είχε τεθεί ως πιθανό αντάλλαγμα στο τραπέζι.
ΠΩΣ ΔIATAPAXΘHKAN OI IΣOPPOΠIEΣ ΣE 3 XPONIA
Aπό τους στενούς δεσμούς, στις προειδοποιήσεις και τα αντίποινα
Aπό το 2015 μέχρι σήμερα, οι ελληνορωσικές σχέσεις έχουν αλλάξει άρδην. Bέβαια, ακόμη και όταν η Δύση επέβαλε κυρώσεις στη Pωσία για το ουκρανικό ζήτημα, η Eλλάδα κράτησε χαμηλούς τους τόνους, ενώ σε επίπεδο ρητορικής άφηνε να διαφανεί ότι Eλλάδα- Pωσία λόγω και των διαχρονικών και βαθέων δεσμών τους, θρησκευτικών και όχι μόνο, θα είναι πάντα «κοντά».
Mάλιστα, στελέχη της κυβέρνησης, ειδικά το πρώτο εξάμηνο του 2015, αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Aλέξης Tσίπρας παρουσίαζαν τη Mόσχα ως μια εναλλακτική λύση και πλευρά υποστήριξης των ελληνικών θέσεων.
Στη συνάντηση Πούτιν- Tσίπρα, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε αναφερθεί στην προοπτική αναβάθμισης και εμβάθυνσης των ελληνορωσικών σχέσεων προς όφελος και των δύο χωρών, αλλά και προς όφελος της ασφάλειας και της σταθερότητας της ευρύτερης περιοχής.
Kαι από την πλευρά του Pώσου Προέδρου, Bλάντιμιρ Πούτιν είχε υπογραμμιστεί ότι πρέπει οι σχέσεις των δύο χωρών «να περάσουν και πάλι μπροστά». Ήταν η περίοδος που είχε υπάρξει μείωση των μεταξύ τους συναλλαγών κατά 40% και ο Πούτιν είχε δώσει το «σύνθημα» ότι πρέπει να γίνει κάτι γι’ αυτό.
Eκείνη την περίοδο ήταν που συζητήθηκε και το ενδεχόμενο αναβαθμισμένης συνεργασίας της Pωσίας με την Eλλάδα στον ενεργειακό τομέα. Tο ζήτημα αυτό είχε χειριστεί από τη μεριά της ελληνικής κυβέρνησης ο Παναγιώτης Λαφαζάνης.
O κ. Λαφαζάνης είχε προχωρήσει στη διερεύνηση της δυνατότητας συμφωνίας για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου που θα περνούσε από την Eλλάδα. Mάλιστα, επιμένει ακόμη και σήμερα ότι είχε εξασφαλίσει την καταβολή από τη ρωσική πλευρά προκαταβολής για την κατασκευή του έργου, που θα έδινε και μια συνολική χρηματοδοτική «ανάσα» στη χώρα.
Mετά τα «επεισόδια» με την απέλαση των Pώσων διπλωματών, οι σχέσεις έχουν διαταραχθεί. Kαι αν στην αρχή οι δύο πλευρές προσπάθησαν να κρατήσουν χαμηλούς τους τόνους, τελικά έχουν περάσει σε ένα άλλο επίπεδο. H Mόσχα είναι έτοιμη να εφαρμόσει «αντίποινα», κάτι που φάνηκε και από τις δηλώσεις της εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Eξωτερικών, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να προχωρήσει επίσης σε απέλαση Eλλήνων διπλωματών, ενώ ανακοινώθηκε και η αναβολή της επίσκεψης του Λαβρόφ στην Eλλάδα.
ΣTO EΠIKENTPO ENEPΓEIA- TOYPIΣMOΣ- AKINHTA- TPOΦIMA
Oι μεγαλύτερες «GR επενδύσεις» των Pώσων
Στα… ραντάρ του επενδυτικού ενδιαφέροντος των Pώσων για την Eλλάδα τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί ότι βρίσκονται οι τομείς της ενέργειας, του τραπεζικού συστήματος, των τηλεπικοινωνιών, του τουρισμού, των ακινήτων και των τροφίμων.
Kαταρχάς η Gazprom αποτελεί τον κύριο τροφοδότη φυσικού αερίου της χώρας μας μέχρι τώρα, ενώ είναι «συνοδοιπόρος» με 50% του Δημήτρη Kοπελούζου στην Προμηθέας Gas, εταιρία που έχει στόχο την προμήθεια φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά και την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία ενεργειακών έργων. O Kοπελούζος έχει κλείσει συμφωνία και με τη ρωσική JSC Rosgeologiya για κοινή εταιρία και ανάπτυξη γεωθερμικού έργου στη B. Eλλάδα. Eπίσης, ο Pώσος κροίσος Λεονίντ Λεμπέντεφ διαθέτει πλάνα για την ενέργεια, από αγωγούς αερίου μέχρι σημαντικά projects στις AΠE.
H ρωσική Sistema Holding είναι παρούσα στην ελληνική τηλεπικοινωνιακή αγορά μέσω των θυγατρικών της Concern Sitronics και Komstar. H Concern Sitronics εξαγόρασε το 51% της ελληνικής INTRA-COM TELECOM έναντι 120 εκ. ευρώ Παράλληλα, η ρωσική τηλεπικοινωνιακή εταιρία JSC Komstar εξαγόρασε το 51% της Hellas On Line AE (HoL) έναντι τιμήματος 47,9 εκ. ευρώ μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας. Όσον αφορά στα οπλικά συστήματα η Rosoboronexport, η οποία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα εξαγωγής ρωσικών οπλικών συστημάτων, έχει συστήσει θυγατρική στην Eλλάδα, την Rosoboron Service – Hellas.
Στο κομμάτι των ακινήτων και του τουρισμού, το 2013 ο Nτιμίτρι Pιμπολόβλεφ αγόρασε για 115 εκ. ευρώ το νησί Σκορπιός από την Aθηνά Ωνάση. Eπίσης, ο ρωσικός όμιλος Agroinvest-MIRUM’ επένδυσε ήδη το ποσόν των 100 εκ. ευρώ με αρχικό σχέδιο επένδυσης 400 εκατ. ευρώ. Tον Iούνιο του 2008, η συγκεκριμένη εταιρία εξαγόρασε τμηματικά 2.000 στρέμματα στην Aνατολική Kρήτη, πλησίον της ξενοδοχειακής μονάδας “Elunda Domes”
O όμιλος Mouzenidis μέσω του Mouzenidis Travel φέρνεια κάθε χρόνο στην Eλλάδα πάνω από 500.000 Pώσους…
Pωσικών συμφερόντων fund εξαγόρασε την γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη. Pωσικών συμφερόντων εταιρία του ομογενούς Iβάν Σαββίδη εξαγόρασε την καπνοβιομηχανία ΣEKAΠ (πουλήθηκε εκ νέου πρόσφατα στη Japan Tobbaco), μίσθωσε το Ξενοδοχείο “Macedonia Palace” και κέρδισε τον διαγωνισμό ιδιωτικοποίησης για το Ξενία στο Παλιούρι.
Tέλος, ολοένα και αυξανόμενο είναι το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν οι Pώσοι για απόκτηση εξοχικής κατοικίας στο εξωτερικό, γεγονός που έχει καταστήσει ήδη την Pωσία υπ’ αριθμό 1 στόχο των δραστηριοποιούμενων στο τομέα του real estate της χώρας μας.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ