Οι «πράσινες» καταγγελίες στη Μήλο, οι πολιτικές προεκτάσεις, οι τοπικοί υποστηρικτές, η κρίση στην Ελλάδα και τα σχέδια στο εξωτερικό
Πολλαπλές «εκρήξεις» προκαλούν οι μεταλλευτικές εξορύξεις της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά και το… ωστικό τους κύμα χτυπά τον ίδιο τον πρόεδρό της, Οδυσσέα Κυριακόπουλο. Ο κοσμοπολίτης βιομήχανος που στο παρελθόν απασχολούσε την επικαιρότητα κυρίως με τα big deals τα οποία «γέμιζαν» τις βαλίτσες του κάθε φορά που ταξίδευε στο εξωτερικό ή με το έργο του στην Εθνική Λυρική Σκηνή, τα τελευταία χρόνια έχει να αντιμετωπίσει τις… παραφωνίες που πλήττουν τον κερδοφόρο παρά την κρίση όμιλό του.
H καταδικαστική απόφαση του Τριμελούς Πρωτοδικείου Σύρου, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται ποινή φυλάκισης 26 μηνών με αναστολή στον Οδυσσέα Κυριακόπουλο και σε πέντε ακόμη στελέχη της εταιρίας του για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος που προκαλεί στη Μήλο η εξορυκτική δραστηριότητα περλίτη της βιομηχανίας, δεν είναι παρά μία από τις τελευταίες «πράξεις» στο έργο της σύγκρουσης που έχει ξεσπάσει την τελευταία τριετία ανάμεσα στον επιχειρηματία και μερίδα της τοπικής κοινωνίας.
Μιας σύγκρουσης που έχει προκαλέσει «γαϊτανάκι» έντονων αντιδράσεων με πολλές προεκτάσεις, αφού έχει φτάσει στην… πόρτα των υπουργείων Υγείας και Περιβάλλοντος και έχει διχάσει πολιτικούς, δικαστικούς και επιστήμονες. Ο Οδυσσέας Κυριακόπουλος για ακόμη μια φορά, όπως συνέβη και στο παρελθόν στην περίπτωση των προσφυγών από κατοίκους των Δελφών για τις εξορύξεις βωξίτη της S&B στην Γκιώνα, μετρά πολέμιους και υποστηρικτές. Άλλωστε ανέκαθεν, από την θητεία του στην προεδρία του ΣΕΒ μέχρι και εκείνη στην Λυρική Σκηνή, ήταν ένα πρόσωπο που οι κινήσεις του σχολιάζονταν ποικιλοτρόπως και αποκτούσε φανατικούς φίλους, αλλά και εχθρούς.
Στην περίπτωση της Μήλου πολλοί από τους πολέμιούς του υποστηρίζουν πως έχει αξιοποιήσει τα ισχυρά ερείσματα που διαθέτει στον πολιτικό κόσμο για να βγει από την δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει η εταιρία του στο νησί της Αφροδίτης.
Είναι οι ίδιοι που τα τελευταία χρόνια καταγγέλλουν τον Οδυσσέα Κυριακόπουλο πως με την ανοχή μερίδας της πολιτικής εξουσίας, ρίχνει τόνους λυματολάσπης στα νερά του Αιγαίου, προκαλώντας θαλάσσια ρύπανση και πως από τις εκπομπές σκόνης από τον περλίτη έχουν προκληθεί σοβαρά προβλήματα υγείας σε κατοίκους του νησιού, όπως και τουριστική υποβάθμιση της περιοχής. Τα «πυρά» τους στρέφουν κυρίως προς την πρώην υπουργό ΠΕΚΑ, Τίνα Μπιρμπίλη, η οποία ενέκρινε μια «χαλαρή» όπως λένε, περιβαλλοντική άδεια για τον όμιλο, προκειμένου να βελτιώσει τις τεχνικές εξορύξεως μέχρι το 2014.
Όσο όμως, οι καταγγελίες τον τελευταίο καιρό έπαιρναν μορφή χιονοστιβάδας και… επιβεβαιώνονταν και από παρεμβάσεις βουλευτών όλων των κομμάτων που επικαλέστηκαν μελέτες της Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής του ΕΚΠΑ και του Πανεπιστημίου Πειραιά, το υπουργείο Υγείας δεν μπορούσε να μείνει αμέτοχο και με άμεση παρέμβαση του υπουργού Υγείας, Ανδρέα Λοβέρδου αναβίωσε ο θεσμός και η ισχύς των υγειονομικών διατάξεων για την Μήλο.
Στο αντίπαλο στρατόπεδο από εκείνο των κατοίκων, γιατρών και περιβαλλοντικών οργανώσεων, βρίσκονται οι δήμοι Μήλου και Κιμώλου, οι οποίοι μάλιστα εξέφρασαν την στήριξή τους στο πρόσωπο του βιομήχανου Κυριακόπουλου δίνοντας στην δημοσιότητα εν είδει διαφημιστικών καταχωρίσεων, τα ψηφίσματα διαμαρτυρίας τους απέναντι σε όσους διασύρουν το νησί τους, όπως ισχυρίζονται, προκαλώντας ερωτηματικά με την στάση τους. Συμφωνούν με άλλους φορείς που τονίζουν πως η S&B στηρίζει την τοπική οικονομία και ανάπτυξη συμβάλλοντας κατά 30% σε αυτήν, πως δεν υφίσταται κανένα πρόβλημα υγείας και η επιδημιολογική μελέτη είναι τουλάχιστον άστοχη. Θέση υπέρ του προέδρου της S&B πήραν όμως και οι εργαζόμενοι, οι οποίοι με ανακοίνωσή τους «εκθειάζουν» την περιβαλλοντική συνείδηση της εταιρίας και φέρνουν ως παράδειγμα την «πράσινη» επένδυση 10 εκατ. ευρώ για τις σύγχρονες εγκαταστάσεις αποθήκευσης του μπετονίτη στη Μήλο ώστε να προφυλάσσεται η υγεία και η ατμόσφαιρα. Ένα έργο, το οποίο μάλιστα είχε εγκαινιάσει η πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, Μαργαρίτα Καραβασίλη.
Ο ίδιος πάντως, ο Οδυσσέας Κυριακόπουλος και οι στενοί του συνεργάτες, μεταξύ των οποίων ο διευθύνων σύμβουλος, Κρίτων Ανευλαβής και ο κ. Ευθύμιος Βιδάλης θεωρούν πως ο «πόλεμος» εναντίον της εταιρίας είναι στοχευμένος και πως εξυπηρετούνται άλλα συμφέροντα μέσω αυτού.
Στο εξωτερικό
Η S&B, η οποία μετρά 77 χρόνια παρουσίας (ιδρύθηκε το 1934) στον κλάδο των μεταλλευτικών εξορύξεων, παρά τα προβλήματα στην εγχώρια αγορά, έχει καταφέρει να καταστεί μία από τις πιο εξωστρεφείς επιχειρήσεις στις διεθνείς αγορές.
Με έναν άνθρωπο της απολύτου εμπιστοσύνης στο πλευρό του, τον κ. Κρίτωνα Ανευλαβή, ο Οδυσσέας Κυριακόπουλος έχει κατορθώσει να «χτίσει» έναν μεταλλευτικό κολοσσό με πωλήσεις σε περισσότερες από 65 χώρες, θυγατρικές, ορυχεία, εργοστάσια, εγκαταστάσεις και κέντρα διανομής σε 20 χώρες και πέντε ηπείρους, από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία μέχρι τις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Βραζιλία, την Ινδία, την Κορέα και εσχάτως την Τουρκία, όπου έχει υπογράψει σημαντικές συμφωνίες για την εξόρυξη περλίτη.
Έχοντας αναπτύξει στενές σχέσεις με τους περισσότερους επιχειρηματίες με τους οποίους συνεργάζεται στο εξωτερικό, φιλοσοφία του είναι πως η εξωστρέφεια είναι το καλύτερο «αντίδοτο» για την οικονομική κρίση γι’ αυτό και το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του (σχεδόν 90%) προέρχεται από το εξωτερικό. Δεν είναι τυχαίο πως η S&B παρουσίασε άνοδο στα καθαρά της κέρδη της τάξεως του 85,1% στο πρώτο εξάμηνο του 2011. Μετά και το deal που έκλεισε με τον όμιλο Μυτιληναίου για την παραχώρηση της δραστηριότητας του βωξίτη στην Φωκίδα στην ΑτΕ, πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται πως το βλέμμα του θα στραφεί ακόμη περισσότερο στις διεθνείς αγορές.
Η Μοτοδυναμική
Μπορεί η ναυαρχίδα του ομίλου Κυριακόπουλου να είναι η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, ωστόσο η δραστηριότητά του επεκτείνεται και στον χώρο των… τεσσάρων και δύο τροχών.
Από τα εφηβικά του χρόνια ακόμη είχε πάθος με τα γρήγορα αυτοκίνητα και τις μοτοσυκλέτες και αυτή ήταν και η εφόρμηση για να ασχοληθεί και επιχειρηματικά με το αντικείμενο, ιδρύοντας την Μοτοδυναμική. Τον δρόμο του άνοιξαν βέβαια προς αυτή την κατεύθυνση και οι ισχυρές γνωριμίες που είχε αποκτήσει στο εξωτερικό, όπου και έκλεισε τις πρώτες συμφωνίες για την αντιπροσώπευση της φίρμας Yamaha στην ελληνική αγορά.
Στις αρχές του έτους… τάραξε τα νερά της αγοράς ΙΧ, όταν η γερμανική αντιπροσωπεία της Porsche επέλεξε την δική του πρόταση και έδωσε την αντιπροσώπευση της πολυτελούς φίρμας στη Μοτοδυναμική μετά από πολλά χρόνια συνεργασίας με την οικογένεια Μανιατόπουλου.
Η κρίση βέβαια που έχει πλήξει την αγορά δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστη την εταιρία του. Τα οφέλη από την απόκτηση της Porsche δεν έχουν φανεί ακόμη, αφού το αγοραστικό ενδιαφέρον για πολυτελή αυτοκίνητα έχει περιοριστεί κατακόρυφα με τον κύκλο εργασιών να διαμορφώνεται στα 3,7 εκατ. ευρώ, ενώ και οι πωλήσεις της Yamaha μειώθηκαν στα 23,6 εκατ. ευρώ από 32 εκατ. ευρώ πέρυσι. Το αποτέλεσμα ήταν οι ζημίες μετά φόρων να διαμορφωθούν στα 1,4 εκατ. ευρώ από 450.000 ευρώ.
Το ισχυρό πρότυπο της μητέρας του και η προεδρία στη Λυρική Σκηνή
Ισχυρό πρότυπο στην ζωή του Οδυσσέα Κυριακόπουλου και καθοριστικός παράγοντας για τη μετέπειτα δραστηριοποίησή του στην οικογενειακή επιχείρηση, που ξεκίνησε με την ονομασία «Βαρυτίνη» αρχικά, είναι η μητέρα του Καίτη Κυριακοπούλου.
Επί 43 χρόνια στην εταιρεία εκείνη, ασκώντας καθήκοντα προέδρου και διευθύνουσας συμβούλου, προσπάθησε αμέσως μετά το τέλος των σπουδών του γιου της να τον πείσει να ασχοληθεί με τον όμιλο. Αν και ο ίδιος σπούδασε μηχανικός μεταλλευμάτων και διοίκηση επιχειρήσεων, τον γοήτευε ο χρηματοπιστωτικός τομέας, όπως λένε άνθρωποι του κοντινού του περιβάλλοντος. Τον γνώρισε καλά στη Νέα Υόρκη και ήθελε να μεταφέρει το νεωτεριστικό πνεύμα των εκεί στελεχών και στην Ελλάδα. Όμως, η κα Καίτη ήταν αποφασισμένη να του δείξει πως από την στιγμή που υπήρχε «στρωμένη» δουλειά, δεν υπήρχε ανάγκη για την ανάληψη νέων ρίσκων.
Τελικά πείστηκε. Η προσωπικότητα της μητέρας του, πάντα ασκούσε επιρροή πάνω του. Αυστηρή, αλλά δίκαιη, του εμφύσησε την φιλοσοφία πως «αν δεν πέσεις στις δυσκολίες, δε θα μάθεις ποτές να στέκεσαι στα πόδια σου μόνος σου», κάτι το οποίο με τη σειρά του προσπαθεί να το μεταλαμπαδεύσει και στα τρία του παιδιά και ο Οδυσσέας Κυριακόπουλος.
Στην μητέρα του οφείλει όμως, ο ισχυρός βιομήχανος της S&B και την αγάπη του για την τέχνη και την κλασική μουσική. Εκείνη είναι που τον ενέπνευσε να αναζητά μοναδικά έργα τέχνης για την προσωπική του συλλογή και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να αναλάβει την προεδρία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, όταν του δόθηκε η ευκαιρία. Από την θέση αυτή παραιτήθηκε στο τέλος του 2009 εξαιτίας των χρεών ύψους 10 εκατ. ευρώ που βάρυναν το Λυρικό Θέατρο και την απροθυμία του Δημοσίου να τα καλύψει ώστε να αποπληρωθούν οι οικονομικές υποχρεώσεις, όπως είχε τονίσει ο ίδιος στην επιστολή του προς το υπουργείο Πολιτισμού.
Παρόλ’ αυτά ο όμιλός του συμμετέχει ως χορηγός σε πολλές καλλιτεχνικές παραστάσεις που λαμβάνουν χώρα είτε στη Λυρική Σκηνή ή και στο Μέγαρο Μουσικής.
Οι πολιτικές φιλοδοξίες και οι δημόσιες παρεμβάσεις
Ο Οδυσσέας Κυριακόπουλος από τότε που ακόμη σπούδαζε στα Πανεπιστήμια του Λονδίνου και της Αυστρίας, συνηθισμένος στην ελιτίστικη κουλτούρα του εξωτερικού, κινείτο πάντα στο μεταίχμιο της επιχειρηματικής και πολιτικής ζωής.
Γι’ αυτό και όταν επέστρεψε στην Αθήνα για να αναλάβει τα ηνία μιας από τις μεγαλύτερες εταιρίες της βαριάς βιομηχανίας, γρήγορα ασχολήθηκε και με τα «κοινά» του επιχειρείν. Η εξαετής θητεία του ως πρόεδρος στον ΣΕΒ, από το 2000 έως το 2006, και η μετέπειτα συμμετοχή του στο ΔΣ του άφησε ως παρακαταθήκη τα ισχυρά ερείσματα στην πολιτική και επιχειρηματική σκηνή. Ακόμη όμως και σήμερα δεν έχει χάσει τον πολιτικό του λόγο.
Σε κάθε ευκαιρία ο πρόεδρος της S&B συνηθίζει να εκφράζει την γνώμη του για το πολιτικό σύστημα, να διαφωνεί με τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας που διώχνουν τους επενδυτές, να καυτηριάζει το σκληρό φορολογικό σύστημα που επιβάλλεται στις επιχειρήσεις και να προτείνει λύσεις. Κατά καιρούς έχει εκφράσει μάλιστα και την άποψη πως υπάρχει μεγάλη ανάγκη να αξιοποιηθούν οι «καλύτεροι» της χώρας για να αντιμετωπίσει ο τόπος τα μεγάλα και ακανθώδη προβλήματα γι’ αυτό πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως σε περίπτωση δημιουργίας ενός νέου πολιτικού μορφώματος στην Ελλάδα, θα δήλωνε σίγουρα παρών. Αν και διαφωνεί με τον τρόπο άσκησης της πολιτικής, είναι βαθιά πολιτικοποιημένος και δεν έχει αρνηθεί ποτέ πως και ο ίδιος θα μπορούσε να προσφέρει από ένα πολιτικό πόστο αν θεωρείτο χρήσιμος.
Για τους ανθρώπους του στενού του περιβάλλοντος, η θητεία του στον ΣΕΒ θα μπορούσε να αποτελέσει προθάλαμο για αυτές τις φιλοδοξίες.
Οι σχέσεις του με τον νυν πρόεδρο του ΣΕΒ, Δημήτρη Δασκαλόπουλο ακούγεται στα επιχειρηματικά σαλόνια πως έχουν περάσει και «τρικυμίες». Δύο διαφορετικές προσωπικότητες οι δυο τους, με έντονο δυναμικό χαρακτήρα έχουν διαφωνήσει κατά καιρούς για επιμέρους θέματα που αφορούν στην βιομηχανία, όμως, συμφωνούν στον βασικό κορμό της φιλοσοφίας του ΣΕΒ. Εκείνη της απεξάρτησης από ένα πελατοκεντρικό και κομματικοποιημένο κράτος και της ενίσχυσης του ιδιωτικού τομέα ως «τροχού» από τον οποίο θα ξεκινήσει η ανάπτυξη.
Έχοντας αναπτύξει εξαιρετικές σχέσεις με πολλά μέλη του Συνδέσμου, ο Κυριακόπουλος έχει αποκτήσει και πολυσχιδή δραστηριότητα συμμετέχοντας στα ΔΣ πολλών εταιριών. Συμμετέχει στην Lavipharm του Θανάση Λαβίδα, συνεργάζεται με την οικογένεια Μπουτάρη στην I. Μπουτάρης και Υιός, είναι μέλος της Air Liquide Hellas και της Vivartia.