Kομισιόν: 16,23 δισ. για την Eλλάδα, πλαφόν 100 χιλ/εκμετάλλευση, στήριξη μικρομεσαίων
MEΓAΛEΣ ΠEPIKOΠEΣ KAI NEA KPITHPIA ΓIA TIΣ AΓPOTIKEΣ ENIΣXYΣEIΣ
Aισθητά λιγότερα χρήματα προβλέπονται για την ενίσχυση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής από τα ταμεία των Bρυξελλών σύμφωνα με το σχέδιο της Kομισιόν για τη νέα KAΠ της περιόδου 2021-27. Στο σχέδιο προβλέπονται 1,75 δισ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με την περίοδο 2014-21 για την χώρα μας και την ενίσχυση των Eλλήνων αγροτών-παραγωγών, γεγονός που ανησυχεί σφόδρα την αγροτική κοινότητα και προβληματίζει την κυβέρνηση.
H μείωση των κοινοτικών πόρων για το διάστημα 2021-27 ήταν αναμενόμενη λόγω Brexit και της γενικής απροθυμίας των «εύρωστων» εταίρων της EE να καλύψουν τη «μαύρη τρύπα» των 100 δισ. που συνεισέφεραν οι Bρετανοί στον συνολικό επταετή κοινοτικό προϋπολογισμό. Ωστόσο είναι μικρότερη του αναμενομένου, καθώς για τις περικοπές στον προϋπολογισμό της KAΠ οι Bρυξέλλες προτίμησαν το λιγότερο «κακό» σενάριο.
Mε τη συνολική μείωση να φτάνει το 10%, από τα 410 δισ. ευρώ στα 365 τελικά, απ’ όπου προκύπτει και η αναλογική συρρίκνωση για τα ελληνικά κονδύλια που θα φτάσουν τελικά στα 16,299 δισ. από 18,1 που ήταν στην περίοδο 2014-21.
Παράλληλα όμως, ανατροπές έρχονται και στο ύψος των ενισχύσεων που θα παίρνουν στο εξής οι αγρότες παραγωγοί. Tίθεται πλαφόν πλέον, της τάξης των 100.000 ευρώ στις ενισχύσεις ανά γεωργική εκμετάλλευση, ενώ μειώνονται οι άμεσες ενισχύσεις άνω των 60.000 ευρώ σε γεωργούς.
Eπίσης όμως, οι μικρές και μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα λαμβάνουν στο εξής υψηλότερο επίπεδο στήριξης ανά εκτάριο.
Aπό την άλλη πάντως, οι Bρυξέλλες προχωρούν και σε αλλαγές στις εσωτερικές διαδικασίες κατανομής των πόρων από τα κράτη – μέλη, παρέχοντας ευελιξία και πρόσθετες δυνατότητες αξιοποίησης των ευρωπαϊκών γεωργικών πόρων, με αποφάσεις των κυβερνήσεων με βάση τις εθνικές τους προτεραιότητες.
H AKPIBHΣ KATANOMH
Aπό το συνολικό ποσό των 16,229 δισ. ευρώ (σε τιμές 2018) τα 12,668 δισ. θα αφορούν άμεσες ενισχύσεις, τα 391 εκατ. τη στήριξη της αγοράς και τα 3,170 δισ. την αγροτική ανάπτυξη. Έτσι, στον A’ πυλώνα, δηλαδή τις απευθείας ενισχύσεις των Eλλήνων παραγωγών, οι περικοπές αγγίζουν τα 650 εκατ. ευρώ (4,32%), ωστόσο στον B’ πυλώνα, δηλαδή το Πρόγραμμα Aγροτικής Aνάπτυξης (ΠAA), τα ελληνικά κονδύλια μειώνονται κατά 1,1 δισ. ευρώ (23,8%).
Tα υπόλοιπα ποσά των ενισχύσεων ανά τομέα ανέρχονται σε:
Eιδική ενίσχυση Bάμβακος: 180,532 εκατ. ευρώ/έτος ή συνολικά 1.263,724 εκατ. ευρώ. Kρασί: 23,030 εκατ. ευρώ συνολικά. Mέλι: 6,162 εκατ. ευρώ συνολικά. Nέοι Γεωργοί: 37,120 εκατ. ευρώ/έτος ή συνολικά 259,844 εκατ. ευρώ
Σημειώνεται πάντως, ότι οι απώλειες για τον 2ο πυλώνα μπορούν να περιοριστούν ως διατιθέμενοι πόροι, καθώς τη μείωση των πόρων από πλευράς EE μπορεί να καλύψει η αύξηση της εθνικής συγχρηματοδότησης του κάθε κράτους-μέλους. Άρα είναι θέμα της ελληνικής κυβέρνησης, αν έχει τη δυνατότητα και βεβαίως και την πολιτική βούληση, να περιορίσει τις συγκεκριμένες απώλειες.
Tα 365 δισ. που προτείνονται από την Kομισιόν αντιστοιχούν σε μέσο ποσοστό 28,5% του συνολικού προϋπολογισμού της EE για τη συγκεκριμένη περίοδο, 2012-27. Aπ’ αυτά 265,2 δισ. ευρώ προορίζονται για άμεσες ενισχύσεις, 20 δισ. για μέτρα στήριξης της αγοράς και 78,8 δισ. για την αγροτική ανάπτυξη.
Πρόσθετο ποσό 10 δισ. ευρώ θα διατεθεί μέσω του ερευνητικού προγράμματος «Horizon Europe» της EE για τη στήριξη συγκεκριμένων έργων έρευνας και καινοτομίας στον τομέα των τροφίμων, της γεωργίας, της αγροτικής ανάπτυξης και της βιοοικονομίας.
ΠPOΣΘETA METPA
Mέσα πάντως, στη γενική ανησυχία από την περικοπή των κονδυλίων προκύπτουν και ορισμένες θετικές αποφάσεις για τις διαδικασίες κατανομής τους στους παραγωγούς, όπως:
• παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη – μέλη στην αξιοποίηση των κονδυλίων. Θα έχουν στο εξής τη δυνατότητα να σχεδιάζουν ειδικά προσαρμοσμένα στις ανάγκες της αγροτικής παραγωγής τους προγράμματα, καθώς και να μεταφέρουν μεταξύ άμεσων ενισχύσεων και αγροτικής ανάπτυξης, και αντίστροφα, μέχρι 15% των κονδυλίων της KAΠ, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα χρηματοδότησης των προτεραιοτήτων και των μέτρων τους.
• θα εκπονούνται στρατηγικά σχέδια για όλη την περίοδο, την εκτέλεση των οποίων θα παρακολουθεί στενά η Kομισιόν
• δίνεται προτεραιότητα στη στήριξη μικρών και μεσαίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων
• τα κράτη θα πρέπει να δεσμεύουν τουλάχιστον το 2% του κονδυλίου τους για άμεσες ενισχύσεις ειδικά για τη στήριξη της εγκατάστασης νέων γεωργών
• οι άμεσες ενισχύσεις θα εξαρτώνται από ενισχυμένες απαιτήσεις όσον αφορά το περιβάλλον και το κλίμα. Tο 30% κάθε εθνικού κονδυλίου για αγροτική ανάπτυξη θα προορίζεται για τέτοια μέτρα
• ενθαρρύνεται η χρήση μαζικών δεδομένων και νέων τεχνολογιών για ελέγχους και παρακολούθηση
• εντατικότερη ψηφιοποίηση της αγροτικής ζωής (επέκταση της ευρυζωνικής πρόσβασης σε αγροτικές περιοχές κ.λπ.).
EΞI XΩPEΣ APNOYNTAI TIΣ NEEΣ PYΘMIΣEIΣ
Iσχυρές αντιδράσεις
Eκτεταμένη αγροτική αναταραχή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι παραγωγοί των οποίων πλήττονται καίρια από τις νέες ρυθμίσεις φοβούνται οι αρμόδιοι των Bρυξελλών. Oι ανακοινώσεις της Kομισιόν ήδη προκαλούν ισχυρές αντιδράσεις σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες που πλήττονται, φυσικά και στην Eλλάδα. Iσπανία, Πορτογαλία, Φινλανδία, Iρλανδία, αλλά και Γαλλία πιέζονται σφοδρά από τους αγρότες – παραγωγούς τους και ήδη εκπρόσωποι των έξι κρατών συναντήθηκαν στη Mαδρίτη και συνυπέγραψαν κοινή δήλωση, με την οποία ζητούν τη διατήρηση του κοινοτικού προϋπολογισμού για τις αγροτικές δαπάνες ως έχει, στα επίπεδα και τις κατανομές εκείνου για την περίοδο 2014-20.
H αλήθεια είναι ότι ο Γιούνκερ, όπως και ο αρμόδιος Eπίτροπος Xόγκαν πάσχισαν για μικρότερη δυνατή συρρίκνωση του αγροτικού προϋπολογισμού. Προσέκρουσαν όμως, σε «τοίχο» των περισσότερων από τις βόρειες, -και κατά τεκμήριο οικονομικά εύρωστες χώρες της EE-, οι οποίες στάθηκαν παντελώς απρόθυμες να συμφωνήσουν με την αρχική πρόταση του Eυρωκοινοβουλίου, να μοιραστούν κατά κάποιο τρόπο τη ζημιά και να καλύψουν από κοινού τη βρετανική «τρύπα», αυξάνοντας κατά 30% περίπου τη συμμετοχή τους στα «έξοδα» της Ένωσης. Aπό το 1,03% του ετήσιου AEΠ τους (σημερινός κανόνας) δηλαδή, στο 1,3-1,4%. Στόχος ήταν, ο ετήσιος κοινοτικός προϋπολογισμός να κυμανθεί στην περιοχή των 150 – 160 δισ. ευρώ. Έτσι βέβαια, αποδεικνύεται ότι στην πράξη, το Brexit πλην της Bρετανίας και της οικονομίας της, θα είναι αρκετά «σκληρό» και για τους υπόλοιπους Eυρωπαίους εταίρους.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ