Όλα τα προγράμματα και οι προθεσμίες – Τι τρέχει από το Ταμείο Ανάκαμψης και από το ΕΣΠΑ
Πάρα πολλές ευκαιρίες για «φρέσκο» κοινοτικό χρήμα, τόσο μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και μέσα από το ΕΣΠΑ, κρύβει ο Μάιος και, μάλιστα, ειδικά οι πρώτες ημέρες του. Τρέχουν πολλά προγράμματα – σε αρκετά από αυτά οι προθεσμίες ολοκληρώνονται τις επόμενες ημέρες και άλλα μέσα στον Ιούνιο.
Οι δράσεις επιδοτήσεων απευθύνονται κυρίως σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και σε μεγαλύτερες, και για κάθε είδους επένδυση: από νέες τεχνολογίες και πράσινες επενδύσεις, έως την πρόσληψη υπαλλήλων. Επίσης, πριμοδοτούνται και υποψήφιοι επιχειρηματίες. Τα πιο πολλά προγράμματα είναι οριζόντια, αλλά ειδικά στο ΕΣΠΑ τρέχει το πακέτο δράσεων για τις περιοχές της απολιγνιτοποίησης, αλλά και ειδικά προγράμματα για την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη.
Ταμείο Ανάκαμψης
Οι δράσεις που έχουν την τιμητική τους είναι αυτές από το Ταμείο Ανάκαμψης. Είναι, ίσως, κάποιες από τις τελευταίες προκηρύξεις για επιδοτήσεις προς επιχειρήσεις που τώρα τρέχουν, προκειμένου να ολοκληρωθούν έως το 2026, οπότε λήγει το πρόγραμμα.
Περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα προγράμματα «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι» (30 εκατ. ευρώ), «Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης επιχειρήσεων του τριτογενούς τομέα» (177 εκατ. ευρώ), «Εξοικονομώ-Αλλάζω συσκευή για τις επιχειρήσεις» (105,6 εκατ. ευρώ), «Βελτίωση και τροποποίηση της προσβασιμότητας στις ελληνικές παραλίες» (17,1 εκατ. ευρώ) και «Φορτίζω παντού (79,7 εκατ. ευρώ), καθώς και τη δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών εντός επιχειρήσεων, τα «Πράσινα Ταξί» (39 εκατ. ευρώ), αλλά και πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 5.000 γυναικών στον τομέα της πράσινης οικονομίας και… πρόσκληση προς φαρμακοβιομηχανίες για το συμψηφισμό αυτόματης επιστροφής φαρμακευτικής δαπάνης (150 εκατ. ευρώ). Σε λίγο καιρό θα ανοίξει και η δράση για την «Αυτοπαραγωγή με Φωτοβολταϊκά και Μπαταρίες για βιομηχανίες» (160 εκατ. ευρώ)
Αναλυτικά οι δράσεις που τρέχουν μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι οι εξής:
* Βελτίωση και τροποποίηση της προσβασιμότητας στις ελληνικές παραλίες. Το έργο στοχεύει στη βελτίωση και την τροποποίηση της προσβασιμότητας στις ελληνικές παραλίες και των συναφών με αυτές εγκαταστάσεων, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφαλής και εύκολη πρόσβαση από όλους τους επισκέπτες στον προορισμό. Περίοδος υποβολής έως 31/05/2024.
* Φορτίζω παντού. Η δράση αφορά την παροχή οικονομικής ενίσχυσης για την προμήθεια και εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, που τροφοδοτούνται από ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ, σε βασικές αστικές και περιαστικές τοποθεσίες και σημεία ενδιαφέροντος, όπως αεροδρόμια, αυτοκινητόδρομους, λιμένες και χώρους στάθμευσης.
* Πρόσκληση για τη δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών εντός επιχειρήσεων. Δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών εντός επιχειρήσεων – η χρηματοδότηση αφορά τη διαμόρφωση των χώρων και την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού, καθώς επίσης και την επιδότηση του μισθολογικού κόστους έως δύο βρεφονηπιοκόμων για τα δύο πρώτα έτη λειτουργίας των χώρων.
* «Πράσινα Ταξί». Το πρόγραμμα ενισχύει ιδιοκτήτες Επιβατηγών Δημόσιας Χρήσης οχημάτων ταξί για την αγορά ή χρονομίσθωση (leasing) αμιγώς ηλεκτρικού ΕΔΧ οχήματος ταξί (BEV), με ταυτόχρονη υποχρεωτική απόσυρση παλαιού ΕΔΧ οχήματος ταξί, καθώς και την αγορά και την εγκατάσταση «έξυπνου» σημείου επαναφόρτισης ηλεκτρικού οχήματος.
* Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 5.000 ανέργων, ηλικίας 18-66 ετών, με έμφαση στον τομέα της πράσινης οικονομίας και στις γυναίκες. Το πρόγραμμα αφορά την επιχορήγηση επιχειρήσεων για την πρόσληψη ανέργων, με έμφαση στις γυναίκες, εγγεγραμμένων στο μητρώο της ΔΥΠΑ, ηλικίας 18-66 ετών. Στοχεύει στη δημιουργία 5.000 νέων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ή πρόκειται να δραστηριοποιηθούν στον τομέα της πράσινης οικονομίας. Περίοδος υποβολής από 10/05/2023.
* Πρόσκληση προς δικαιούχους – επιχειρήσεις για το συμψηφισμό αυτόματης επιστροφής φαρμακευτικής δαπάνης. Είναι ουσιαστικά μία «αντιπαροχή». Η δράση ενισχύει επιχειρήσεις που υπόκεινται σε διαδικασία συμψηφισμού αυτόματης επιστροφής (clawback) με ποσοστά επί των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης και των δαπανών επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης προϊόντων ή υπηρεσιών ή γραμμών παραγωγής. Περίοδος υποβολής έως 30/05/2024.
Απευθύνεται ειδικά σε φαρμακευτικές επιχειρήσεις και μοιράζει 150 εκατ. ευρώ. Αντικείμενο της δράσης είναι η μεταρρύθμιση του συστήματος clawback για τον μεσοπρόθεσμο δραστικό περιορισμό του και ο ταυτόχρονος συμψηφισμός επιστροφών clawback με δαπάνες κλινικών μελετών, δαπάνες για έργα έρευνας & ανάπτυξης ή επενδυτικά σχέδια ανάπτυξης προϊόντων ή υπηρεσιών ή γραμμών παραγωγής που υλοποιούνται από φαρμακευτικές εταιρίες την περίοδο 2024-2025.
ΛHΓΟΥΝ 15 ΜΑΪΟΥ
Οι 3 μεγάλες ενεργειακές δράσεις
Οι προθεσμίες… τρέχουν για 3 μεγάλα ενεργειακά σχέδια προς μικρομεσαίους. Η μία αφορά όλους τους κλάδους, η δεύτερη απευθύνεται στον αγροτικό κλάδο (και εταιρίες) και η τρίτη στους κλάδους του εμπορίου, των υπηρεσιών, της εστίασης, της παραγωγής αρτοσκευασμάτων και γλυκισμάτων, καθώς και της διαμονής:
* Φωτοβολταϊκά στο χωράφι. Το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι» επιχορηγεί με 30 εκατ. ευρώ τους αγρότες για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων για αυτοκατανάλωση ενέργειας. Περίοδος υποβολής έως 15/05/2024. Απευθύνεται ειδικά σε επαγγελματίες αγρότες, αγρότες ειδικού καθεστώτος και αγροτικές επιχειρήσεις. Μέσω του προγράμματος ενισχύεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών ισχύος έως 50 kW από επαγγελματίες αγρότες, από αγρότες ειδικού καθεστώτος και από αγροτικές επιχειρήσεις. Για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να έχουν ενεργή αγροτική παροχή και να είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων κατά το τρέχον έτος, ώστε να γίνουν ενεργειακά αυτόνομοι. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως παράγοντας τη δική τους «πράσινη» ενέργεια θα μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος. Οι ωφελούμενοι θα λάβουν ενίσχυση 30% και έως 350 ευρώ ανά kW, με το ποσό της επιδότησης να μη σωρεύεται στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας που λαμβάνουν οι αγρότες.
Για αιτήσεις ισχύος έως 30 kW εφαρμόζεται ο ενεργειακός συμψηφισμός (net metering), ενώ για αιτήσεις από 31 kW έως 50 kW συμψηφίζεται η κατανάλωση η οποία συμπίπτει την ίδια χρονική στιγμή με την παραγωγή του φωτοβολταϊκού σταθμού και, εφόσον υπάρχει περίσσεια παραγωγή, αυτή αποζημιώνεται με μία σταθερή τιμή από τον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) – ως απλός αυτοπαραγωγός.
* Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης επιχειρήσεων του τριτογενούς τομέα. Το πρόγραμμα με 177 εκατ. ευρώ αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και μη κτιριακών εγκαταστάσεων υφιστάμενων επιχειρήσεων κάθε μεγέθους που δραστηριοποιούνται σε επιλέξιμους ΚΑΔ στους κλάδους του εμπορίου, των υπηρεσιών, της εστίασης και του τουρισμού. Περίοδος υποβολής έως 15/05/2024. Απευθύνεται ειδικά σε επιχειρήσεις της ελληνικής επικράτειας που διαθέτουν ελληνικό ΑΦΜ και δραστηριοποιούνται στους κλάδους του εμπορίου, των υπηρεσιών, της εστίασης, της παραγωγής αρτοσκευασμάτων και γλυκισμάτων, καθώς και του τουρισμού, με δυναμικότητα που δεν υπερβαίνει τις 200 κλίνες.
Σκοπός του προγράμματος είναι η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και μη κτιριακών εγκαταστάσεων με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας στον τριτογενή τομέα (τομείς εμπορίου – υπηρεσιών – τουρισμού), τη μείωση των εκπομπών ρύπων που συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την επίτευξη καθαρότερου περιβάλλοντος.
Οι ωφελούμενες επιχειρήσεις θα λάβουν ενίσχυση για την υλοποίηση παρεμβάσεων που αφορούν:
ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακού κελύφους (π.χ. θερμομόνωση, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης),
εξοικονόμηση ενέργειας σε συστήματα θέρμανσης χώρων (αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας), αλλά και ψύξης χώρων (αντικατάσταση ψυκτών), αερισμού χώρων και ζεστού νερού χρήσης, και
αντικατάσταση ενεργοβόρου εξοπλισμού που σχετίζεται με την παραγωγική διαδικασία των παρεχόμενων υπηρεσιών (π.χ. φούρνοι, ψυγεία), κ.ά.
Το ποσοστό ενίσχυσης των επιλέξιμων δαπανών μπορεί να φτάσει έως το 65%. Εξαρτάται από το είδος αυτών, καθώς και από το μέγεθος της επιχείρησης.
* Εξοικονομώ – Αλλάζω συσκευή για τις επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα με 105 εκατ. ευρώ αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης υφιστάμενων επιχειρήσεων όλων των μεγεθών, ακόμα και ατομικών, που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Περίοδος υποβολής έως 15/05/2024. Απευθύνεται ειδικά σε υφιστάμενες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια με ελληνικό ΑΦΜ, είναι ενεργές κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συμμετοχής και έχουν ιδρυθεί έως τις 31/12/2023.
Οι ωφελούμενες επιχειρήσεις θα λάβουν ενίσχυση προκειμένου να προβούν σε εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού, που αφορά τα εξής:
συστήματα θέρμανσης με χρήση αντλιών θερμότητας (όπου εμπεριέχονται και ηλιοθερμικά συστήματα αύξησης της απόδοσης των αντλιών θερμότητας και μέσω αποθήκευσης θερμότητας),
συστήματα ηλιακής θέρμανσης,
έξυπνες συσκευές μέτρησης της καταναλισκόμενης ενέργειας (πίσω από το μετρητή του δικτύου) και
λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, μέσω της εγκατάστασης ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού και συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή, στην αποθήκευση και τη διανομή προϊόντων, καθώς και στη λειτουργία των εταιριών.
Για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης οι μικρές επιχειρήσεις θα μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις με μέγιστο προϋπολογισμό επιλέξιμων δαπανών τα 20.000 ευρώ. Το ποσοστό ενίσχυσης διαμορφώνεται στο 50%, οπότε θα μπορούν να λάβουν μέχρι 10.000 ευρώ. Οι μεσαίες και οι μεγάλες επιχειρήσεις, αντιστοίχως, θα δύνανται να καταθέσουν αιτήσεις με μέγιστο προϋπολογισμό επιλέξιμων δαπανών τα 25.000 ευρώ. Στην περίπτωση αυτών, το ποσοστό ενίσχυσης διαμορφώνεται στο 40%. Συνεπώς, οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις θα μπορούν να λάβουν μέχρι 10.000 ευρώ ενίσχυση.
ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Στο επίκεντρο η Δυτική Μακεδονία και η ορεινή Πελοπόννησος
Στις περιοχές της λεγόμενης δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης, δηλαδή της Δυτικής Μακεδονίας και της ορεινής Πελοποννήσου, καθώς και σε άλλες περιοχές της χώρας τρέχει το πακέτο της δίκαιης μετάβασης. Ως επιλέξιμες περιοχές της παρούσας δράσης ορίζονται οι περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης (ΕΣΔΙΜ) Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης.
Το ΕΣΔΙΜ Δυτικής Μακεδονίας περιλαμβάνει τις Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) Κοζάνης, Φλώρινας, Γρεβενών και Καστοριάς. Το ΕΣΔΙΜ Μεγαλόπολης περιλαμβάνει τον Δήμο Μεγαλόπολης, καθώς και τους όμορους Δήμους Τρίπολης, Γορτυνίας και Οιχαλίας.
Μία δράση δεν είναι ακόμη ενεργή, η «Ενίσχυση υφιστάμενων ΜμΕ στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης», για την αναβάθμιση, τον εκσυγχρονισμό, τη διαφοροποίηση και τον παραγωγικό μετασχηματισμό υφιστάμενων επιχειρήσεων. Στοχεύει στην υλοποίηση ενεργειών οι οποίες αξιοποιούν σύγχρονες τεχνολογίες και υποδομές και βέλτιστες πρακτικές σε θέματα ενεργειακής αναβάθμισης, κυκλικής οικονομίας και υιοθέτησης καθαρών πηγών ενέργειας, και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, με παράλληλη αναβάθμιση των παραγόμενων προϊόντων ή/και των παρεχόμενων υπηρεσιών και εν γένει δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων, ενθαρρύνοντας επενδυτικά σχέδια που στοχεύουν στην αξιοποίηση και την ανάπτυξη συγχρόνων τεχνολογιών.
Εως τις 28 Ιουνίου τρέχει μία σειρά από δράσεις, που διαφοροποιούνται ανάλογα με το ύψος της επένδυσης και με το αν είναι νέες ή «παλαιές» εταιρίες, οι οποίες είναι οι εξής:
* Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων και υπό σύσταση ΜμΕ που υλοποιούνται στις ηπειρωτικές περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης. Ενισχύονται αιτήσεις χρηματοδότησης με επιχορηγούμενο προϋπολογισμό από 500.000 ευρώ έως 12.000.000 ευρώ.
* Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων παραγωγικών επενδύσεων νέων και υπό σύσταση μεγάλων επιχειρήσεων που υλοποιούνται στις ηπειρωτικές περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης. Ενισχύονται αιτήσεις χρηματοδότησης ύψους από 5.000.000 ευρώ έως 40.000.000 ευρώ.
* Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων παραγωγικών επενδύσεων υφιστάμενων μεγάλων επιχειρήσεων που υλοποιούνται στις ηπειρωτικές περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης. Ενισχύονται αιτήσεις χρηματοδότησης ύψους από 5.000.000 ευρώ έως 40.000.000 ευρώ
* Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων υφιστάμενων ΜμΕ που υλοποιούνται στις ηπειρωτικές περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης. Ενισχύονται αιτήσεις χρηματοδότησης με επιχορηγούμενο προϋπολογισμό από 500.000 ευρώ και έως 12.000.000 ευρώ.
Το πακέτο που λήγει… σύντομα
Δύο δράσεις «μετάβασης» λήγουν -κατόπιν παράτασης- στις 10 Μαΐου. Η πρώτη είναι η «Ενίσχυση υφιστάμενων ΜμΕ στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης». Πρόκειται για την ενίσχυση υφιστάμενων επιχειρήσεων σε περιοχές που επηρεάζονται από τη μείωση της λιγνιτικής παραγωγής, προκειμένου να αξιοποιηθεί η προϋπάρχουσα εμπειρία και η τεχνογνωσία που διαθέτουν, με στόχο τη διατήρηση και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των τοπικών οικονομιών ή/και τη δημιουργία νέων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων. Το ίδιο ισχύει και για τη δράση για την ίδρυση επιχειρήσεων και την ενίσχυση νέων ΜμΕ στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης.
Το πακέτο για Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Δύο δράσεις αφορούν την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Η «Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (ΝΘΕ) για ανέργους σε επιχειρήσεις της στρατηγικής RIS3 στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη» έχει περίοδο υποβολής έως τις 8/10/2024 ή έως εξαντλήσεως προϋπολογισμού της πρόσκλησης. Οι επιχειρήσεις θα ενισχυθούν για επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο μέσω επιχορήγησης του μισθολογικού κόστους. Η διάρκεια υλοποίησης των πράξεων είναι 24 μήνες πλέον δύο μηνών που δίνονται από την πρόσκληση ως χρόνος εύρεσης και πρόσληψης του προσωπικού από την επιχείρηση, ήτοι συνολικά 26 μήνες.
Η «Ενίσχυση ανέργων για ίδρυση επιχείρησης σε τομείς της στρατηγικής RIS3 στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη» λήγει πιο σύντομα, στις 14/5/2024. Μέσω της δράσης επιδιώκονται η αύξηση της συμμετοχής ανέργων στην αγορά εργασίας και ο περιορισμός του φαινόμενου της διαρροής του επιστημονικού προσωπικού της Περιφέρειας. Η διάρκεια υλοποίησης των πράξεων είναι έως 24 μήνες από την ημερομηνία έγκρισης των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης.
ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ… ΕΡΧΟΝΤΑΙ
Το «Ερευνώ» και οι… πατέντες
Μία σειρά από δράσεις αναμένεται το επόμενο διάστημα από το ΕΣΠΑ. Ανάμεσα σε αυτές, η «Στήριξη της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα», 100 εκατ. ευρώ, αλλά και το Ταμείο Πατεντών (Patent Fund) των 41,4 εκατ. ευρώ, για την ανάπτυξη και την ενίσχυση των ικανοτήτων της έρευνας και της καινοτομίας.
Η πιο μεγάλη δράση σε αξία, που επίσης αναμένεται, είναι το «Ερευνώ – Καινοτομώ» των 300 εκατ. ευρώ. Παρέχει επιδοτήσεις έως και κατά 80% επί του κόστους των έργων για τη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον μία κλεισμένη πλήρη (ετήσια) διαχειριστική χρήση. Δίνει έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και σε ερευνητικούς οργανισμούς. Εχει τέσσερις παρεμβάσεις, αλλά κυρίως η 2η («Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς») αφορά τις επιχειρήσεις. Κάθε σύμπραξη περιλαμβάνει τουλάχιστον μία μικρομεσαία επιχείρηση και τουλάχιστον έναν ερευνητικό οργανισμό. Υπάρχει όριο ο προϋπολογισμός μιας επιχείρησης – δυνητικού δικαιούχου στην αίτηση να μην υπερβαίνει το 20% του υψηλότερου κύκλου εργασιών της επιχείρησης που επετεύχθη σε μία από τις τρεις (ή λιγότερες, εφόσον η επιχείρηση δεν διαθέτει τρεις) διαχειριστικές περιόδους του έτους που προηγείται της υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ