Στόχος η αύξηση του ποσοστού κάλυψης κατοικιών και επιχειρήσεων μέσα στο τρέχον έτος από φυσικές καταστροφές
Στην προώθηση περαιτέρω μέτρων για την ασφάλιση των κατοικιών και των επιχειρήσεων, καθώς και στην αναμόρφωση της επαγγελματικής ασφάλισης προσβλέπουν οι εταιρίες του κλάδου εντός του 2024, επιδιώκοντας την μεγέθυνση του ετήσιου τζίρου τους ο οποίος, το αμέσως προηγούμενο έτος, έφτασε στα 5,3 δισ. ευρώ. Ο φορέας εκπροσώπησης των εν λόγω επιχειρήσεων προτείνει μια σειρά μέτρων προς την κατεύθυνση αυτή, χωρίς να αποκλείσει ακόμη και το ενδεχόμενο της υποχρεωτικής ασφάλισης, εάν ενέργειες ενημέρωσης και παροχής κινήτρων προς τους πολίτες δεν επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση για το 2023 της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταριών Ελλάδας (ΕΑΕΕ) η ασφαλιστική διείσδυση στην Ελλάδα κυμαίνεται στις κατοικίες γύρω στο 17%. Από τα 6,5 εκ. σπίτια, μόνο περίπου 1 εκατ. είναι ασφαλισμένα κυρίως λόγω σύναψης στεγαστικών δανείων, την στιγμή το ποσοστό ιδιοκατοίκησης είναι ιδιαιτέρως υψηλό.
Στις επιχειρήσεις το ποσοστό ασφάλισης είναι υψηλότερο, ανέρχεται σε 40%, ασφαλίζονται δηλαδή 200.00 επιχειρήσεις από τις 500.00 (με τουλάχιστον έναν εργαζόμενο). «Αν προσπαθήσουμε να σκεφτούμε πιθανές αιτίες μπορούμε να αποδώσουμε την χαμηλή διείσδυση στην έλλειψη κινήτρων για σύναψη ασφάλισης, στην λανθασμένη εντύπωση ότι η αποκατάσταση των ζημιών της ιδιωτικής περιουσίας είναι υποχρέωση του Κράτους, στην ελλιπή γνώση ότι το ασφάλιστρο είναι μια σχετικά χαμηλή δαπάνη σε σχέση με την αξία του περιουσιακού στοιχείου (για τις κατοικίες), και κυρίως στο ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών δεν συνειδητοποιεί την επικινδυνότητα των καταστροφικών γεγονότων», υποστηρίζει η ΕΑΕΕ στη νέα έκθεση της.
Την ίδια στιγμή, με βάση τα στοιχεία της Ένωσης, στην Ελλάδα οι φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα (πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές) έχουν σαφή τάση αύξησης σε συχνότητα εμφάνισης τα τελευταία 5 χρόνια (3 – 5 σοβαρά περιστατικά κάθε χρόνο). Μόνο εντός του 2023 η δριμύτητα των φυσικών καταστροφών υπήρξε τόσο έντονη ώστε το ποσό αποζημιώσεων ύψους 439 εκατ. ευρώ.
«Έτσι», αναφέρεται στην έκθεση της ΕΑΕΕ, «καθώς η διείσδυση των ασφαλίσεων περιουσίας είναι ακόμα χαμηλή στην Ελλάδα, η αποζημίωση των πληγέντων πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο από δημόσιους πόρους, και σε ύψος που συχνά δεν επαρκεί για την αποκατάσταση των ζημιών σε ικανοποιητικό βαθμό. Με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι εκτεθειμένη σε φυσικές καταστροφές, η αύξηση της διείσδυσης της ασφάλισης περιουσίας έναντι των κινδύνων αυτών, θα μπορούσε να προσφέρει επαρκή ασφαλιστική κάλυψη και να περιορίσει την ανάγκη κάλυψης ζημιών από δημόσιους πόρους σε περίπτωση επέλευσης του κινδύνου».
Ενημέρωση, κίνητρα αλλά και υποχρεωτικότητα
Η ΕΑΕΕ, στο πλαίσιο της προώθησης επιπλέον μέτρων για την αύξηση του ποσοστού των ασφαλισμένων κατοικιών και επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων, προτείνει:
- Συστηματική ενημέρωση και επιμόρφωση των πολιτών για τους κινδύνους που διατρέχουν στην περιοχή όπου βρίσκονται, τόσο από την Πολιτεία όσο και από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, ώστε να συνειδητοποιήσουν την σοβαρότητα της κατάστασης και να προχωρήσουν σε μέτρα πρόληψης.
- Παροχή κινήτρων προς τους πολίτες, που θα καταστήσουν την ασφάλιση πιο προσιτή σε όλους. Στην κατεύθυνση αυτή ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι το υιοθετηθέν μέτρο για την έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ ασφαλισμένων κατοικιών, στο πλαίσιο του οποίου η ΕΑΕΕ παρακολουθεί τον αριθμό των κατοικιών που θα ασφαλιστούν και τη γενικότερη επέκταση του θεσμού της ιδιωτικής ασφάλισης στην κοινωνία.
- Φορολογικά κίνητρα που θα μπορούσε να εξετάσει η Πολιτεία και τα οποία επιφέρουν απτό όφελος στον πολίτη, όπως την έκπτωση του ασφαλίστρου από το φορολογητέο εισόδημα, την κατάργηση ή μείωση του φόρου ασφαλίστρων που σήμερα ανέρχεται σε 15% επί των ασφαλίστρων, ή ακόμη και την αύξηση του ποσοστού μείωσης του ΕΝΦΙΑ άνω του 10%.
Η πρότασή της ΕΑΕΕ διαμορφώνεται επιγραμματικά σε δύο φάσεις: Στην ανάγκη για την ενημέρωση των πολιτών, την εφαρμογή κινήτρων και τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου της κρατικής αρωγής, και στην υποχρεωτική ασφάλιση ως ενδεχόμενη λύση (εφόσον οι προηγούμενες ενέργειες δεν εξασφαλίσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα).
Φυσικές καταστροφές και κλιματική αλλαγή
Το ζήτημα της κάλυψης του ασφαλιστικού κενού προστασίας έναντι φυσικών καταστροφών και ειδικότερα καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα και την κλιματική αλλαγή απασχολεί την ΕΑΕΕ επί σειρά ετών. Ουσιαστικά πρόκειται για τις μη ασφαλισμένες ζημιές οι οποίες εγκυμονούν κινδύνους για την κοινωνία, την οικονομία και την χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ΕΑΕΕ, το κενό αυτό είναι μεγάλο τη στιγμή που οι φυσικές καταστροφές αυξάνονται. Σύμφωνα με την έρευνα, μόνο εντός του 2023 η δριμύτητα των φυσικών καταστροφών υπήρξε τόσο έντονη ώστε το ποσό αποζημιώσεων ύψους 439 εκατ. ευρώ, να είναι το πιο υψηλό που έχει καταγραφεί σε ετήσια βάση τα τελευταία 30 χρόνια.
Όπως, μεταξύ άλλων, αναφέρει στην έκθεση, ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, «Εν μέσω διαρκών εξελίξεων που επηρεάζουν την κοινωνία και την οικονομία ο ρόλος της ασφαλιστικής αγοράς αναδεικνύεται ολοένα και πιο σημαντικός. Τη χρονιά που πέρασε οι φυσικές καταστροφές ήταν στο επίκεντρο, μετά τις πυρκαγιές του καλοκαιριού και τις πρωτόγνωρες πλημμύρες που έφερε η κακοκαιρία Daniel. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά ήταν εκεί πληρώνοντας πάνω από 420 εκατ. ευρώ συνολικά σε αποζημιώσεις πολιτών και επιχειρήσεων για αυτά τα γεγονότα. Είναι το μεγαλύτερο ποσό αποζημίωσης που δόθηκε σε ένα έτος σε καταστροφικά συμβάντα από το 1993 που συγκεντρώνουμε στοιχεία έως και σήμερα. Γεγονός είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο κενό ασφαλιστικής προστασίας και αυτό αφορά στις φυσικές καταστροφές αλλά όχι μόνο».
Αναλυτικά τα μέτρα που προτείνει η Ενωση εκπροσώπησης των επιχειρήσεων του κλάδου
Για τις οικίες
Μέσα από την σύσταση ειδικής ομάδας εργασίας, η ΕΑΕΕ έχει καταλήξει σε ένα βασικό πλαίσιο ασφάλισης σε κατοικίες για τους κινδύνους του σεισμού και των δασικών πυρκαγιών και πλημμυρών (πλημμύρα/θύελλα/καταιγίδα). Η πρότασή της διαμορφώνεται σε δύο φάσεις: Τονίζεται η ανάγκη για την περαιτέρω ενημέρωση της κοινωνίας πολιτών, την παροχή κινήτρων και τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου της κρατικής αρωγής, καθώς και η προώθηση της υποχρεωτικής ασφάλισης, σε δεύτερη φάση, εάν τα προαναφερθέντα μέτρα δεν πετύχουν.
Για τις εταιρίες
Η ΕΑΕΕ, μετά τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού, πέρυσι, στο πλαίσιο της 87ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, επεξεργάστηκε νομοθετική ρύθμιση για την υποχρέωση ασφάλισης από το 2024 όλων των επιχειρήσεων ή ομίλων επιχειρήσεων με ετήσιο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο από 2 εκατομμύρια ευρώ, με βάση την τελευταία οικονομική χρήση. Σύμφωνα με την Ένωση, με την πρόταση αυτή, η Πολιτεία επεκτείνει την ασφάλιση σε ένα κλάδο που μπορεί να είναι ιδιαίτερα ζημιογόνος και θα μπορέσει να αποσυμφορηθεί από το βάρος των αποζημιώσεων.
Στα οφέλη για τους πολίτες, η ΕΑΕΕ υποστηρίζει ότι η μείωση του κενού προστασίας και η αύξηση της ασφαλιστικής διείσδυσης «θα επιφέρει άμεσο όφελος στον πολίτη και κατ’ επέκταση στην κοινωνία και την οικονομία». Μέσω της ασφάλισης της ιδιωτικής περιουσίας και των μέτρων πρόληψης που θα ληφθούν, είτε σε εθνικό επίπεδο από την Πολιτεία (αντισεισμική/αντιπλημμυρική/αντιπυρική προστασία, κλπ.), είτε σε ατομικό (ανθεκτικότερα / ασφαλίσιμα κτίρια) θα μειωθούν, όπως αναφέρεται στην έκθεση της Ένωσης, οι επιπτώσεις της επέλευσης των καταστροφικών γεγονότων και θα δημιουργηθεί ανθεκτικότητα στην κοινωνία.
Εφόσον -συνεχίζει η ΕΑΕΕ- και η Πολιτεία θα είναι πρόθυμη να συνεργαστεί και προχωρήσει στη θέσπιση φορολογικών κινήτρων, «θα μπορέσει να αντισταθμίσει την απώλεια φορολογικών εσόδων σε βάθος χρόνου μέσω της αύξησης του φόρου ασφαλίστρων από νέες εργασίες (σε περίπτωση που ο φόρος παραμείνει σε κάποιο ποσοστό), του πρόσθετου φόρου εισοδήματος (ασφαλιστικών επιχειρήσεων και ασφαλιστικών διαμεσολαβητών) που θα προκύψει από νέες εργασίες, και το σπουδαιότερο, μέσω της μείωσης των αποζημιώσεων που δίνονται ως κρατική αρωγή, καθώς μεγαλύτερο μέρος των ζημιών θα καλύπτεται από την ασφάλιση».
Για την επαγγελματική ασφάλιση
Ένα θέμα στο οποίο επικεντρώθηκε η δράση της ΕΑΕΕ το 2023 αφορούσε στη νομοθετική πρωτοβουλία που προώθησε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την αναμόρφωση του συστήματος επαγγελματικής ασφάλισης και την ενίσχυση της κουλτούρας συνταξιοδοτικής αποταμίευσης στη χώρα. Μεταξύ των μέτρων που θεσπίστηκαν, μετά και από την υποβολή προτάσεων από την Ένωση, με την ψήφιση του νόμου 5078/2023, συμπεριλήφθηκε η αποκατάσταση των φορολογικών διαφορών που ίσχυαν υπό το προηγούμενο καθεστώς μεταξύ ΤΕΑ και ομαδικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων.
Για το «Δικαίωμα στη λήθη» (RTBF) για επιζώντες από καρκίνο
Το θέμα του RTBF (Right to be Forgotten) βρίσκεται στην ευρωπαϊκή ασφαλιστική επικαιρότητα εδώ και δύο χρόνια. Παράλληλα με το Πρόγραμμα Beating Cancer της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία πανευρωπαϊκού προαιρετικού κώδικα δεοντολογίας, πλήθος κρατών-μελών ήδη διαθέτει εθνικούς μηχανισμούς RTBF, ενώ τείνει να αυξάνει ο αριθμός των χωρών που, υπό την πίεση των ΜΚΟ, προβαίνουν σε ανάλογες πρωτοβουλίες.
Υπό το φως των ευρωπαϊκών εξελίξεων, η ΕΑΕΕ προέκρινε τη θέσπιση Ελληνικού Κώδικα Δεοντολογίας, κατά το πρότυπο αντίστοιχου σχεδίου ευρωπαϊκού κώδικα που έχει εκπονήσει η Insurance Europe. Το σχέδιο Κώδικα της ΕΑΕΕ, το οποίο αποτέλεσε βάση συζήτησης και διαπραγμάτευσης με τις αρμόδιες ελληνικές αρχές και ενδιαφερόμενους φορείς (ΔΕΙΑ, Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Ελληνική Ομοσπονδία Καρκινοπαθών (ΕΛΛΟΚ)), αφορά στην κατοχύρωση του δικαιώματος των πρώην καρκινοπαθών να μη συνιστά το ιστορικό της εν λόγω ασθένειας κριτήριο στην αξιολόγηση της ασφαλισιμότητας και παράγοντα τιμολόγησής τους για ασφαλίσεις ζωής που συνδέονται με δανειακές συμβάσεις, εφόσον ο ενδιαφερόμενος να ασφαλιστεί έχει συμπληρώσει ικανό αριθμό ετών ελεύθερος της νόσου.
Για τη διαμόρφωση του Κώδικα συστήθηκε κοινή ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από μέλη των Επιτροπών Ζωής & Συντάξεων και Υγείας και διοικητικά στελέχη της ΕΑΕΕ, η οποία εργάστηκε συστηματικά για την ενσωμάτωση των βασικών επιλογών του ασφαλιστικού κλάδου καθώς και των προτάσεων που, με τη μεσολάβηση του Υπουργείου Οικονομικών, διατυπώθηκαν στη συνέχεια από την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ). Η ίδια ομάδα εργασίας της ΕΑΕΕ έχει αναλάβει και την επεξεργασία Q&As ως οδηγού που θα διευκολύνει πρακτικά τις εταιρίες στη συμμόρφωσή τους με τον τελικό Κώδικα, ο οποίος, μετά την ανεπιφύλακτη αποδοχή του περιεχομένου του από την ΕΛΛΟΚ, αναμένεται να υπογραφεί σύντομα, υπό το συντονισμό του Υπουργείου Οικονομίας και να τεθεί σε εφαρμογή τους επόμενους μήνες του τρέχοντος έτους.
Το «προφίλ» του κλάδου σε αριθμούς
50 ασφαλιστικές εταιρίες με καθεστώς εγκατάστασης
30 ανώνυμες ασφαλιστικές εταιρίες: 17 υποκαταστήματα αλλοδαπών ασφαλιστικών επιχειρήσεων 3 πανελλαδικοί αλληλασφαλιστικοί οργανισμοί
5 δισ. ευρώ παραγωγή ασφαλίστρων
2,6 δισ. ευρώ ασφαλίσεις κατά ζημιών 2,4 δισ. ασφαλίσεις ζωής
2,17 δισ. ευρώ αποζημιώσεις ετησίως
17,4 δισ. ευρώ επενδύσεις 9,6% σε όρους ΑΕΠ
2 δισ. ευρώ Κεφαλαιακή Απαίτηση
3,6 δισ. ευρώ ίδια κεφάλαια
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
